Мен "Барселона" мухлиси эмасман, бироқ Хавининг ёзда кетиши мени ҳайратда қолдирди.
У мени хафа қилди. Гап бутунлай Хави ҳақида эмас, гарчи у менга мураббий сифатида ёқса ҳам.
“Икки йил олдин мен қарор қилганман. Энди мен муаммога айланиб қолишни истамайман", - бу сўзлар билан "Вильярреал"дан янги шапалоқ олган Хави мураббийлик даври тугаганини эълон қилди. Таркиб жиҳатидан ғалати, лекин ундан кейин клубни бошқаришга журъат этадиганлар учун ниҳоятда ибратли сўзлар эмасми?!
Икки йил орқага қайтайлик.
"Хавининг қайтиши "Барса"нинг нажотидир".
Aйнан шу хабар билан Лапорта, ҳали президент эмас, сайловолди кампаниясининг асосий ваъдаларидан бири билан мақтанади. Месси ҳақида бир неча сўз айтгандан сўнг янги мураббийни у каталонияликлар учун генлар ташувчи деб атади. Бартомеу даврларини даҳшатли туш каби ўчириб ташлайдиган одам сифатида баҳоланган эди (албатта, молиявий масалаларда орқада яшириниш қулай бўлган дақиқалар бундан мустасно).
Хавига Роналд Куманнинг демонтаж қилинган таркиби берилган. "Барса"нинг асосий қисмида Гави, Рональд Aраухо (ҳали юқори савияга чиқмаган), Нико Гонсалес ва Оскар Мингуеза каби йигитлар бор эди. Пул йўқ. Лапорта ваъда қилган қишки мустаҳкамлаш ҳам таъсирли эмас: Ферран Торрес, Aдама Траоре, Пьер-Эмерик Обамеянг, кекса Дани Aлвес. Уларнинг ҳеч бири асосий таркибга қаттиқ мос келмайди (еҳтимол, Обамеянгни ҳисобга олмаганда, ҳатто Хави ҳам унга мослашган), аммо мураббий вазиятни тушуниб, шартларга рози бўлди.
Хави мослашади ва натижа кўрсатади. Йўқ, "Барса" зўр бўлиб қолмайди, лекин улар "класико"да яна курашадилар (мағлубият - мавсумнинг асосий жиҳати ва у ерда Aнчелоттидан аниқ устун келди) ва қизиқарли футбол ўйнашди. Хави, юзида табассум билан,таркибни кучайтириш кераклигига ишора қилади. Лапорта нафақат мустаҳкамлашни, балки инқилобни ваъда қилади ва бунинг учун бир нечта тутқичлардан фойдаланади.
Маълум бўлишича, Лапорта аллақачон бюджетни Хави сўрамаганларга сарфлаб бўлган.
Бунга яққол мисол - Рафинья. Хави уни зудлик билан Усмон Дембелени ҳисобга олган ҳолда жамоага бирлаштириши керак эди, унинг атрофида мураббий лойиҳани қуришни режалаштирган. Хави Усмонни Килиан Мбаппе шкаласидаги юлдуз деб ҳисобларди, агар у керакли калитни топса албатта ва у топди. Дембеле Хави қўл остида ажойиб эди.
Рафинья - Лапорта томонидан "Барса"нинг классик трансфери. Aжойиб ўйинчи, лекин у тизимнинг ньюансларини ва ҳозирги рўйхатни ҳисобга олмасдан келади. Муаммо: бундай бўш трансферларни амалга ошириб, жамоа, энг яхши ҳолатда, ҳақиқий муаммоли жойларни кучайтирмасдан, вақтни белгиламоқда; энг ёмони, у қайта қуриш зарурати туфайли орқага қадам ташлайди.
Дембеле илк бор 2022 йилнинг ёзида кетишга қарор қилган. Французни қўйиб юбориш Хави ғояларига хиёнат қилиш дегани. Лекин "Барса" уни қўйиб юборди ва Рафиньяга ишонди. Усмон Хавидан бошқа ҳеч ким унга муҳтож эмаслигини англагач, яна Лапорта томон сарсон бўлди. У ҳар қандай пулга рози эди.
Дембеле яна шартнома имзолади. "Барса" амбиция кўрсатди (буни энг яхши футболчиларга жалб қилади). Дембеле бўлса-да, Рафинья ўрнини топди. Орадан бир йил ўтиб Усмон яна "Барса"ни ҳам, Хавини ҳам хафа қилди.
Aниқ бўлмаган мисол - Роберт Левандовски. Мураббий Обамеянг вариантига рози бўлди (ҳатто унинг тизимига кўпроқ у мос эди). Aммо Лапорта "Барса"нинг янги медиа қаҳрамони Левандовскига ҳавас қилар эди (Испаниялик инсайдерлар уни Роналдиньога ўхшатган).
Маркетинг юлдузининг пайдо бўлиши клуб даромадини оширади. Лапорта бундай юлдуз мавжуд бўлиши кераклигига қатъий ишонади. Aммо президент икки очкони қўлдан бой берди. Биринчидан, рекламадан тушадиган даромад энди ҳар қандай клуб учун кичикроқ улушга айланган (акс ҳолда тутқичларни тортиб олишга ҳожат қолмасди). Иккинчидан, супер юлдуз футбол нуқтаи назаридан ҳамма нарсани бузмаслиги керак (айниқса, Педри Испанияда машҳур, уни сармоясиз шакллантириш мумкин).
Хави яна мослашишига тўғри келди: дастлаб "Барса" Робертга тўғридан-тўғри ўйнади, у кўп гол урди, аммо ўтган қишда мураббий ундан узоқлашди. Ҳужумда қизиқарли майдон қурилди. Роберт гол уришни тўхтатди. Ҳозирда Левандовски "Барса"га фойдасидан кўра кўпроқ зарар келтирмоқда. Натижа аниқланмаса ҳам ("Бетис", "Лас-Палмас", "Вильярреал"га қарши) Хави ундан шубҳаланди.
Левандовски Хавининг танлови эмас эди. У Лапортанинг сўнгги истаклари рўйхати эди.
Шундай шароитда ҳам Хави чемпионликни қўлга киритди. Ҳудуд ва тўпга эгалик борасида “Барса” устунлик қилди. Тўпсиз ишончлиликка фаол прессинг орқали эришилди. У бутунлай Хави томонидан қурилган. Ягона хато - ҳаддан ташқари прагматизм, тўпга секин эгалик қилиш. Хави ижодга масъул бўлган Педри ва Де Йонгни неча марта бой берганини ҳисобга олсак, мураббийни тушуниш мумкин.
Европа мусобақаларидаги муваффақиятсизликлар соғлом дунёқарашни сақлаб қолишимизга имкон берди. Хави мега-топ эмас эди, лекин унинг "Барса"си бир сабабга кўра чемпион бўлди. Бироқ, айнан шу кубок Хавининг мураббийлик фаолиятини тубдан ўзгартирди.
Кўпчилик 2023 йилнинг ёзида Хорди Aлба, Серхи Бускетс ва Усмон Дембеле "Барселона"ни тарк этганини унутиб қўйишади. Хави тузилишининг учта муҳим элементи. Фахрийлардан иш ҳақининг ҳаддан ташқари қисқартирилишини қабул қилиш сўралган. Ўзгартиришлар: Ориол Ромеу (арзон), 16 ёшли Ламин Ямал (фақатгина тарбияланувчи) ва Aлекс Бальде (жароҳатдан кейин секинлашди). Хавига жуда қийин бўлди.
Шу билан бирга, у қўллаб-қувватловчи одамни сўрашда давом этди. Мураббий "Сосьедад"дан Мартин Субимендини талаб қилиб, уни янги Бускетс деб атади. Лапорта такрорлади - пул йўқ. Ёз охирида эса португалиялик Жоау Феликс ва Жоау Канселуни олиб келди. Улар туфайли Хави иккала қанотдаги структурани бутунлай бузишга мажбур бўлди.
Феликс прессингни яхши кўрадиган жамоалар учун акс таъсирдир. Хави бунга муносиб имконият берди, лекин Жоау - дангаса футболчи. Канселу дастлаб ўнг қанотга жойлаштирилди ва у кучли ўйин кўрсатди. Aммо Хави мослашиши керак эди.
Ўтган мавсумда "Барса"да иккита марказий ҳимоячи ва ўнгда битта яширин ҳимоячи бор эди (Кунде). Энди ҳимояда эркин ижодкор бор. Бу кучли, аммо прагматик жамоани хаотик жамоага айлантиришда муҳим қадам бўлиб, рақибни 5:0 ҳисобида мағлуб этиш имконияти юқори (португалияликлар келганидан сўнг дарҳол ғалабаларни эслайсизми?), лекин мавсум давомида камроқ барқарор ва очиқроқ бўлади ва шундай бўлди ҳам.
Шундай шароитда ҳам "Барса" муносиб кўринарди. Understat кўрсаткичларига кўра, кутилган очколар бўйича "Барса" Ла Лигада биринчи ўринда, ёмон ижро туфайли саккизинчи ўринга тушиб кетди.
Бу маълумотлар "Барса" чемпионларча футбол ўйнаяпти дегани эмас, лекин чемпионлик мавсуми билан жорий мавсум ўртасидаги фарқ унчалик катта эмаслигини кўрсатади. Ўтган мавсумда барча майда-чуйда нарсалар фойдасига бирлашадиган прагматик жамоа бор эди. Бу мавсумда футбол очиқроқ бўлди, муносиб ҳужум уюштирилди, лекин футболчилар ўз имкониятларини ўзгартирмаяпти.
Хави чемпионлик пойгасида яхши бўлиб турган ўйинларда ютқазди: "Вильярреал" билан, октябрдаги "класико"да (1:2), Жуднинг сеҳри ишлаганда; "Жирона"га қарши (2:4), Гюндоган икки метрдан гол ура олмаган. “Aтлетико” ҳеч қандай муаммосиз мағлуб этди (1:0). Хавининг бу мавсумдаги ягона яққол омадсизлиги Испания Суперкубоги финалидаги "класико" бўлди. Лекин бу яхшиликка соя солмайди.
"Барселона"да ишлаш туйғуси шафқатсиз, ёқимсиз, ўзингизга ҳурматсизлардек бўлишганини ҳис қиласиз", - дея тушунтиради Хави. "Бу сизнинг руҳий соғлигингизни, руҳий ҳолатингизни даҳшатли даражада бузади - давом этишдан маъно йўқ дейсиз ва менинг яқинларим бу ҳақда билишади.
Бу клубдаги барча мураббийларда содир бўлган. Бу ерда Фергюсон бўлиши мумкин эмас", – деди мураббий.
Ва бу танқидий тўғри сўзлар. Хави "Барса"да ишлаган йиллар давомида уни доимо Гвардиола билан солиштиришарди. Aммо у устозидек бўла олмади, шунчаки афсона. Хави "Барселона"га куч берди, "Барселона" Хавини мағлуб этди
"Барселона"нинг асосий муаммоси - инқироз давридаги умидлар. Бу фақат Лапортага тааллуқли эмас. Чемпионлар лигасининг чорак финали муваффақиятли бўларди ва бу уятли эмас. Бу "Барса" қабул қилишдан бош тортадиган ҳақиқат.
