Iste’foga chiqarilgan murabbiy faoliyatini o‘rganishda, uning so‘nggi emas, dastlabki qarorlarini tahlil qilish kerak. Balki u xatoni eng boshida, mana shu klubni tanlayotganda qilgandir?..
«Bavariya» italiyalik mutaxassis Karlo Anchelottini iste’foga chiqardi. Doimo bunday voqealar sodir bo‘lganda, vaziyatni klub tomonidan tahlil qilinadi va tayinlovning ne qadar to‘g‘ri va noto‘g‘ri bo‘lgani haqida fikrlar yangraydi. Lekin o‘z navbatida, har qanday iste’fo murabbiy uchun ham juda muhim nuqtadir.
Klub uchun bosh murabbiy tanlash qay darajada mas’uliyatli va muhim ish bo‘lsa, murabbiy uchun ham shunaqa – o‘zi uchun klub tanlayotganda juda ehtiyotkor bo‘lishi talab etiladi. Muvaffaqiyatli murabbiy bo‘lishning asosiy kaliti ham shunda – agar mutaxassis unga taklif qilinayotgan vazifaning o‘zi uchun qanchalik mos yoki mos emasligini payqay olsa, shunga qarab qaror qabul qiladi, tabiiyki, uning faoliyati ham mana shu qarorlar ustiga quriladi. Doimo to‘g‘ri qarorni qabul qiladigan murabbiy hech qachon omadsizlikka uchramaydi, go‘yoki ishlagan hamma joyida g‘alaba qozongandek taassurot qoldiradi, narxi oshadi, top murabbiylar sirasiga kirib boradi.
Doimo xuddi mana shunday barqaror va ijobiy natijalarning kafolati sifatida tilga olinib kelgan Karlo Anchelotti ishlagan so‘nggi 4 klubidan 3tasida muddatidan oldin iste’foga chiqarilishi, albatta, biroz g‘alati tuyuladi. Papa Karlo ilgarigidek emasmi yoki tanlovlarda xato qila boshladimi? Aynan tanlovlardagi xatoliklar uning ilgarigidek emasligini ko‘rsatmayaptimi? Yoki aslida u aynan Italiya jamoalari uchun mos bo‘lgan xolosmi?
Aslini olganda, Anchelottini iste’foga chiqargan o‘sha 3 klub o‘rtasidagi o‘zaro o‘xshashliklarni topa olsak, murabbiyga xalaqit beradigan omilni topgandek bo‘lamiz: «Chelsi», «Real» va «Bavariya».
«Chelsi», 2009-2011
Foto: Chelsi
«Yuventus» va «Milan»dagi muvaffaqiyatli yillardan so‘ng, Anchelotti 2009 yilda «Chelsi» bosh murabbiyi etib tayinlandi. Murabbiy ilk mavsumdayoq «Manchester Yunayted»ning 3 yillik hukmronligiga barham berdi va «Chelsi»ni yana mamlakat chempioniga aylantirdi. Shu bilan birga mamlakat kubogi ham qo‘lga kiritildi. Ammo kelasi yili, sovrinsiz kechgan ilk mavsumdayoq u iste’foga chiqarildi. Abramovichning murabbiylar bilan o‘ziga xos munosabati yangilik emas, lekin ikkinchi mavsumda ham ajoyib start namoyish etgan Anchelottiga nima xalaqit bergandi?
«Men «Chelsi» kiyim almashtirish xonasida o‘zimni qulay his etishimning asosiy sababi Rey Uilkinsdir. U mening yordamchim, do‘stim. So‘zlarimni shunchaki tarjima qilish boshqa, emosiyalarimni ham qo‘shib futbolchilarga yetkazish umuman boshqa va juda murakkab ishdir. Reyda bunday qobiliyat bor», – degandi ilk muvaffaqiyatli mavsumdan keyin Karlo Anchelotti o‘zining yordamchisi haqida.
Nimadir bo‘ldi-yu, keyingi mavsum boshlarida, aniqrog‘i, noyabr oyida Abramovich Rey Uilkinsni bo‘shatib yubordi. 39 yil mana shu klub safida mehnat qilgan insonni. Ba’zilar bu ish Anchelotti talabi asosida bo‘lganini ham aytishdi, lekin haqiqatda, bu haqida murabbiy keyinroq xabar topgan. Roman Abramovich bunday muhim qarorni qabul qilishda bosh murabbiy bilan maslahatlashib ham o‘tirmagan.
Bu voqea Anchelotti va «Chelsi» o‘rtasida devor hosil qildi. Gap faqat Uilkinsning yuqorida Anchelotti ta’riflab o‘tgan tarjimalarida emas, keyinroq ma’lum bo‘lishicha, italiyalik mutaxassis rahbariyatning qo‘llab quvvatlashidan, ayniqsa, tizginni butunlay uning qo‘liga topshirishidan katta kuch olar ekan. Busiz Anchelottida ishlashga bo‘lgan hafsala yo‘qoladi. Buning dastlabki isboti, o‘sha 2011 yilda, «Chelsi»ning natijalari keskin yomonlasha boshlaganida ko‘ringan, ammo ko‘pchilikning e’tiboridan chetda qolgandi. Sababi, bunday hodisa Anchelotti bilan ilk bor sodir bo‘layotgandi.
«Real», 2013-2015
Keyingi iste’fo ham biroz kutilmagan bo‘ldi. «Real»ni o‘n yillik tanaffusdan so‘ng YECHL g‘olibligiga yetaklab kelgan va jamoa futbolchilari bilan ajoyib munosabatlar o‘rnatgan Karlo Anchelottidan Florentino Peres voz kechdi. Tomonlar bunday qarorga juda osonlik bilan kelganliklari, Anchelotti o‘rniga Benitesning kelganidan ham anglash mumkinki, bu yerga gap malaka yoki tajriba haqida bormagan. Katta ehtimol bilan Peres va Anchelotti o‘rtasidagi shaxsiy munosabatlar muhim rol o‘ynagan.
Peresning murabbiy ishiga doim aralashaverishi, ayniqsa, ba’zi marketing uchun muhim bo‘lgan «yoqimtoy» futbolchilarning asosiy tarkibdan joy berishga murabbiylarni majburlashi sir emas. Xabi Alonso va Di Mariyaning sotib yuborilishi Anchelottining keskin qarshiligiga qaramay sodir bo‘lgandi. Xames Rodrigesning jamoaga kelishini italiyalik murabbiy uncha istamagan. Ya’ni, murabbiyga o‘z qarashlari asosida jamoa tuzishga yo‘l berilmagan, Peres unga o‘zining asosiy tarkib variantini taklif etgan va shu tarkibni shug‘ullantirish aytilgan. E’tibor beryapsizmi, qaysidir ma’noda, o‘sha «Chelsi»dagi vaziyatga o‘xshab ketadi – murabbiyga erkinlik taqdim etilmadi.
«Bavariya», 2016-2017
Foto: Bild
Albatta, «Bavariya» boshqaruv shakli va tizimi nuqtai nazaridan yuqorida tilga olingan ikki klubdan farq qiladi. Bu yerda istaganini qila oladigan xo‘jayin yo‘q. Ammo bu degani, Myunxendagi murabbiylarning erkin ekanini anglatmaydi.
«Bavariya»da tinmasdan gapirib turadigan Ruminigge va Hyoness kabi direktorlar, yana bir necha sobiq veteranlar borki, ular «Bavariya» doim eng zo‘r o‘yinlarni ko‘rsatib, doim hammani yirik hisobda yutib yurishi aniq bo‘lgan, shunday mexanizmga ega bo‘lgan kuch deb tasavvur qilishadi. Klubdagi har qanday voqeani izohlash o‘zining burchi deb biladigan bu insonlar o‘z vaqtida Pep Gvardiolaga ham o‘z holicha ishlashga qo‘yib berishmagandi. Ularning nazdida, hali ham transfer rekordi atigi 40 million yevroligicha qolayotgan va aksariyat yulduzlarining yoshi o‘tib qolgan «Bavariya» hech qachon yutqazmasligi kerak, aks holda aybdor murabbiyda bo‘ladi. Tag‘in yana qanaqadir an’analar, nemischa o‘yin uslublari haqida gap boradiki, hatto g‘alaba qozonsangiz ham tinch qo‘yishmaydi.
Xullas, bunday bayonotlar Peres yoki Abramovichning qarorlari kabi keskin oqibat hosil qilmasa-da, jamoa ichidagi va tashqarisidagi muhitga ta’sir qilishi, eng muhimi, murabbiyning avtoritetini tushirishi tabiiy hol. Asta sekinlik bilan ta’sir qiladigan bu «bomba»lar baribir, yakunda murabbiyning iste’fosiga olib keladi. Agar bu murabbiy tashqi ta’sirlarga, birovning o‘z ishlariga aralashishiga toqatsiz bo‘lgan Karlo Anchelotti bo‘lsa, ayniqsa,...
Qahramon Aslanov
