Ўтган йилнинг ноябрида Буюк Британиянинг собиқ спорт вазири Трэйси Крауч раҳбарлигидаги футбол мухлислари гуруҳи мамлакатдаги футбол ҳаёти бўйича тадқиқот ўтказиб, якунда Премьер-лига ва бутун футбол тизими назоратини давлат ихтиёрига беришни тавсия этганди.
Ҳозир ана шу саъй-ҳаракатлар ислоҳотга олиб келди: АПЛ клублари New Deal For Football (футбол учун янги келишув) номли кенг кўламдаги ислоҳот лойиҳасини тайёрлаш билан бандлар. Ўтган чоршанба куни бўлиб ўтган клуб раҳбарлари йиғилишида келишув параметрлари белгилаб олинди.
Топ-клублар тақвимни енгиллатиш тарафдорлари. Ички кубок мусобақалари қисқартирилади
Ёзда АПЛ клублари янги ислоҳотни қўллаб-қувватлашларини, лекин талаблари ҳам борлигини баён этишганди: улар турли турнирларга тўлиб кетган тақвимни енгиллатиш тарафдорилар.
. Биринчидан, Англия Кубоги турниридаги қайта ўйинлардан воз кечиш таклиф этилди. Тўғри, сўнгги икки мавсумда такрорий учрашувлар коронавирус оқибатлари ва тақвим тиғизлигига қарши чора сифатида ўтказилмади.
Жорий мавсумда қайта ўйинларнинг учинчи ва тўртинчи раундларини (айнан шу босқичда Чемпионшип ва АПЛ вакиллари курашга киришадилар) қайтариш мўлжалланганди. Бироқ бу осон эмас. Қироличанинг вафоти туфайли жуда кўп ўйинлар кечиктирилди.
Энди клублар Англия Кубогининг АПЛ жамоалари иштирокидаги учрашувларни қайта ўйинларсиз ўтказиш муҳокама қилинмоқда. 5-раунддан бошлаб ўйин тақдири қўшимча вақт ва пенальтилар сериясида ҳал этилади.
Тўғри, бу таклифни ФА маъқуллаши лозим. Қайта ўйинлардан воз кечишнинг асосий афзаллиги - АПЛ вакилига қарши майдонга тушадиган камтарин жамоа учун яхши имконият ва сафар учрашувида дурангга эришган тақдирда каттагина маблағ соҳибига айланиш.
Агар клублар қайта ўйинларни бекор қилишни истамасалар, бу 2024Ғ25 йиллар мавсумидан кейин рўй беради.
. Иккинчи таклиф - Лига Кубоги ислоҳоти. Ундан воз кечиш режаси йўқ, лекин формати ўзгариши мумкин. Масалан, еврокубок мусобақалари иштирокчилари Лига Кубогини ўтказиб юборадилар ёки унга U-21 таркибини юборадилар. Икки йил муқаддам клублар ўртасидаги ЖЧга йўл олган «Ливерпуль» шу усулни қўллаганди.
Бу - анчайин долзарб масала. Лига Кубоги мусобақасининг асосий қисми куз-қиш даврига, еврокубок турнирларининг гуруҳ босқичи даврига тўғри келади. 2024 йилдан бошлаб ЕЧЛда гуруҳ босқичи учрашувлари кўпаяди. Шундай бўлса, тақвимда иккинчи ички кубок турнири учун вақт қолмайди.
Дарвоқе, жорий мавсумда EFL (Англия футбол лигаси - Лига Кубоги таъсисчиси) икки учрашувли ярим финалларни тиклади - бу кўпчиликка маъқул бўлмади.
Эвазига - қуйи лигалар учун маблағ ва МФП
Биринчи навбатда АПЛдан даромадларни футбол пирамидасининг барча аъзолари билан баҳам кўришни талаб қилишмоқда. Times хабарига кўра, EFL АПЛдан қуйи дивизионларга ажратаётган маблағни 250 млн. фунтга оширишни сўрамоқда.
Аввалроқ берилган маълумотга кўра, Чемпионшипда АПЛдан олинган маблағ жамоаларнинг турнир жадвалидаги якуний натижасига қараб тақсимланади. Бундан ташқари, элитани тарк этган омадсиз жамоаларга бериладиган тўловлар миқдори камайтирилади.
Яна бир инновация - АПЛдан Чемпионшип ва қуйи лигалар учун ажратадиган махсус грантлари. Улар инфратузилма равнақи учун сарфланади: масалан, стадионлар ва машғулот базаларини бунёд этиш, таъмирлаш ишларига.
АПЛда хусусий МФП (молиявий «фейр-плей») тизими жорий этилади. Клубларга иш ҳақи, трансферлар ва агентлик тўловлари учун йиллик умумий оборотнинг 70 фоизидан ортиқ маблағ сарфлаш тақиқланади. УЕФА тавсиялари ва Европанинг МФП янги варианти шуни тақозо этади.
АПЛ мутасаддиларининг фикрича, модомики, мазкур қоидага риоя қилиш еврокубок мусобақалари иштирокчилари учун мажбурий бўлса, қолган жамоалар ҳам буни бажаришлари лозим. Янги қоида босқичма-босқич амалга оширилади: 2023 йилда маблағ айланмасининг 90 фоизи, 2024да 80 ва 2025 йилдан бошлаб 70 фоиз.
АПЛ клублари мазкур қоида футбол пирамидасининг барча дивизионларига тарқалишини истайдилар. Бу эса тизимни соғломлаштиради. Чемпионшипнинг айрим жамоалари бир йилда даромаддан кўпроқ харажатларни амалга оширмоқдалар.
New Deal For Football бўйича қарорни шу ҳафтада кутишда маъно йўқ. Timesдагилар фикрича, клублар янги бош вазир Лиз Трасс муносабати ва футболга давлат назорати сиёсатини қай даражада бошқаришини синчиклаб кузатишни истайдилар.
Д.АЛИМОВ тайёрлади
