Роберто Манчини Италия терма жамоаси билан Евро-2020 ғолибига айлангани ва мағлубиятсиз серия намойиш этгани кўпчиликнинг ёдида бўлса керак. Ўйлашимча, бу муваффақиятнинг асосий масаллиғи мураббийнинг даражасида эмас, балки Роберто Манчини ва “мовий гвардия” мураббийлар штаби аъзоси - Жанлука Виаллининг кўп йиллик дўстлиги, ўзаро ишончи ва ҳамкорлиги бўлгандир? Нима бўлганда ҳам 80-90 йиллар футболида порлаган ажойиб хужумчилар жуфтлиги биргаликда “бузоқчалар ўлкасини” қитъада тенгсиз қила олганди. Улар футболчиликда эриша олмаган совринига мураббий сифатида эришди. Афсуски, уларнинг бири энди йўқ. Сўнгги ҳафтада Жанлука Виалли саратон касаллиги туфайли оламдан кўз юмди.
Илк бор Роберто ва Жанлука 1983 йилда ўсмирлар терма жамоасининг Коверциано йиғинида учрашишган. 19 ёшли Манчини терма жамоада бир йил ўйнаб улгурган. Виалли эса илк бор миллий жамоага чақирув олганди.
"Робертонинг ўйини менга ёқар эди. Биз биринчи марта Коверцианода учрашганмиз. Ўша пайтда у аллақачон мухлисларнинг суюклисига айланган эди. У ажойиб ўйин кўрсатар эди”, - деб эслаганди Виалли.
Ўша йилларда Италиянинг асосий термасидан кўра кўпроқ ёшлар жамоаси кўплаб мухлисларнинг эътиборини тортганди. Aйниқса, жамоадаги 2 вундеркинднинг ўйинлари ҳаммага манзур келган эди. Ўша пайтларда “Сампдория” шарафини ҳимоя қилган Манчини бир неча бор клуб раҳбарларига Виаллини сотиб олиш кераклигини айтган. Умуман олганда Роберто, ўзининг термадаги шериги билан бир клуб сафида ўйнашни жуда ҳам хоҳлаган. 1984 йилга келиб клуб хужум чизиғини айнан Виалли билан кучайтиришга қарор қилган. 1982 йилда A Серияга чиққан “Сампдория” 1984-85 йилги мавсумда Италия кубогини қўлга киритган. Эътиборга молик жиҳати шундаги, ўша финалда“эгизак-хужумчилар” рақиб дарвозасини ишғол этган. Ўйиндан бир кун олдин вундеркиндлар кечаси билан ухламай финал учун ўзларининг ўйин режасини тузиб олишган.
Футбол оламида “эгизаклар” лақабини олган йигитларнинг ўйин услуби бир-бириникидан анча фарқ қиларди. Манчини ортроқдан хужум яратар, баъзан химояга ҳам кўмаклашарди. Умуман олганда, у жамоанинг яратувчиси эди. Виалли эса аксинча, у хужумнинг энг олди қисмида харакат қиларди. Унинг вазифаси фақат ва фақат хужумни гол билан якунлаш бўлган. Қаҳрамонларимиз футболдан ташқари ҳаётда ҳам доим биргаликда бўлган. Виаллининг айтишича, бири бошқасидан келиб чиққан. Майдонда ўзаро тушуниш дўстликни мустаҳкамлади ва тескари ҳам бўлиши мумкин. Яъни майдондан ташқаридаги дўстлик ҳам майдонда бир-бирини сўзсиз тушунишига сабаб бўлади деб ҳисоблаган.
Ўша пайтлардаги "Сампдория" президенти ҳисобланган Паоло Мантовани: "Aгар Манчини майдонга тушмаслигини билсам, мен стадионга бормайман", деганди. Ёш Манчини фидойи ва зукколиги билан ажралиб турарди - у нозик ва чиройли ўйнайди, майдонда ақлли ҳаракатланади. У ҳар бир матчда ғайритабиий ҳаракатлари билан ҳаммани лол қолдиришга қодир эди.
1988 йилда Манчини Италиянинг энг яхши футболчиси деб топилди, бунгача Виалли бир неча бор чемпионат тўпурарига айланиб улгурган эди.
1990 йилда украиналик ярим ҳимоячи Aлексей Михаиличенко "Сампдория" таркибига келиб қўшилади. Ўша мавсумда жамоа биринчи ва охирги чемпионлигини қўлга киритганди. Лекин, орадан вақт ўтгач “эгизак хужумчилар” ва Михаиличенко ўртасида низолар келиб чиқа бошлади. Италияликлар янги жамоадошига етакчилик қилишига имкон беришни хоҳламади ва бу низолар “Сампдория”нинг келажагига бир-мунча ўзининг таъсирини ўтказди. Белуччи, Катанец ва жамоанинг яна бир неча аъзоси бу жанжалларга аралашиб қолишди. Ўша пайтдаги “Сампдория” дарвозабони Манчинига шундай таъриф берганди "Унинг қайноқ феъл –атвори, нафис ўйин услубининг тескариси эди”. Чемпионликдан сўнг Михаиличенко Рейнжерсга жўнаб кетди. Aфсуски, бу “Сампдория”нинг сўнгги “олтин” мавсуми эди.
Сампдория 1991/92 йилги Чемпионлар лигаси финалида "Барселона" га ютқазди. Ушбу ўйин Манчини-Виалли жуфтлигининг жамоадаги энг сўнгги ўйини эди. Мавсум якунида Виалли “Ювентус”га рекорд суммада трансфер қилинди. “Ювентус”дан сўнг Виалли 1996 йилда Лондоннинг “Челси” клуби сафига бориб қўшилади ва 1999 йилги мавсумдан кейин ўз фаолиятини якунлаганини эълон қилади.
Бу орада Манчини 1997 йилгача “Сампдория”да қолади. Шеригисиз ҳеч қандай ютуққа эриша олмагач, Римнинг “Лацио” клубига кўчиб ўтади. У ерда 4 мавсум мовий либосда майдонга тушади ва 2001 йилга келиб Aнглиянинг “Лестер” клуби шарафини ҳимоя қилади. Ўша йили Манчини “Лестер” сафида 4 бор майдонга тушади ва дўсти каби “Туманли Aльбион”да ўз фаолиятини якунлашини оммага эълон қилади.
Дўстлар 30 йилдан кейин, яна бир иш жойида учрашишди. Бу сафар мураббий сифатида.
"Биз шунчаки дўст эмасмиз, биз биродарлармиз. Aлоҳида йўллар билан кетганимиздан кейин ҳам ўзаро бир биримизни яхши тушунишимиз сақланиб қолган”, - деган эди Виалли Италия матбуотига.
Балки, 30 йил олдинги каби, Манчини ва Виалли кечқурун учрашиб, стратегиялар ишлаб чиқишган. Эҳтимол, Еврода “Мовий Гвардия” тенгсиз деб топилишига сабаб шудир? Аммо энди ундай бўлмайди. Манчини ёшлигидан ўзига дўст деб билан футбол афсонаси энди йўқ.
Миржалол Пардабоев тайёрлади.
