Ўзбекистон олимпия терма жамоаси Қатарда ўтадиган Осиё чемпионати олдидан тайёргарликни обдон маромига етказди. Ҳар ҳолда, бунинг учун етарлича шароит яратилди, йиғинлар ташкил этилди ва ўртоқлик ўйинлари ўтказилди. Жамоа аввалига 2-14 декабрда Дубайда ўқув-машғулот йиғини олиб борган бўлса, кейин 19дан 28 декабргача машғулотларни яна БААда давом эттирди. Орада Тошкентга келиб-кетганларини ҳам таъкидлаб ўтсак, демак тайёргарлик маромида бўлган...
РАҚИБЛАР
Дубайдаги йиғинларга мурожаат қилсак, умумий ҳисобда бешта ўртоқлик ўйини ўтказилганини кўриш мумкин. Дастлабки йиғинда БААнинг «Ажман» клуби 4:0 ҳисобида мағлуб этилди, Японияга қарши кечган баҳс дуранг билан якунланди - 0:0.
Иккинчи сафар доирасида эса дастлаб КХДР олимпиячилари 4:2 ҳисобида таслим қилинди. Сўнгра Сурияга қарши кечган баҳс 0:1 ҳисобида бой берилган бўлса, охирги назорат ўйинида Қатар олимпиячилари мағлуб этилди - 2:0. Айнан шу учрашувлар орқали Олимпиада йўлланмаси учун курашадиган 23 футболчи танлаб олинди ва расман маълум қилинди.
Аммо бу ҳали ҳаммаси эмас. Самвел Бабаян шогирдлари Янги йилни нишонлаб олгач, Қатар сари йўл оладилар ва 4 январда Хитой, 6 январда эса Иордания билан назорат учрашуви ўтказадилар. Бу ўйинлар ҳам қитъа биринчилиги олдидан фойдали бўлиши, шубҳасиз. Олимпиячиларимиз Дохада ўтадиган мусобақанинг гуруҳ босқичида Жанубий Корея, Ироқ ва Яман билан кураш олиб боришади. Демак, шунга яраша тайёргарликни ҳам жиддий олиб бориш мақсадга мувофиқ. Чунки ўртага Олимпиада йўлланмаси қўйилган.
Хўш, Олимп тоғига чиқиш учун курашда Самвел Бабаян кимларга ишонч билдириши мумкин? InterFutbol таҳририяти ўтказилган ўртоқлик ўйинларидан келиб чиқиб, бу борада ўз хулосасини чиқаради.
ДАРВОЗА
Қатарда бўлиб ўтадиган Осиё чемпионатига Ўзбекистон олимпия термаси сафида уч нафар дарвозабон йўл олади - Абдумавлон Абдужалилов («Нефтчи»), Асилбек Омонов («Пахтакор») ва Жавоҳир Илёсов («Машъал»). Мусобақа олдидан ўтказилган ўртоқлик ўйинларига назар ташласак, мураббийлар штаби кўпроқ Абдужалиловга ишонч билдирганини кўриш мумкин.
Абдумавлон ўтказилган бешта назорат учрашувининг тўрттасида асосий таркибда майдонга тушган. Бу эса кўп нарсани англатади. Яхши биламиз, ўртоқлик ўйинларида мураббийлар штаби барча футболчиларни синовдан ўтказишга ҳаракат қиладилар. Аммо илк дақиқадан майдонга тушадиганлар одатда, асосий таркиб футболчиси бўлади. Бу жиҳатдан олиб қарасак, Абдужалиловда қитъа чемпионатида ҳам асосийда бўлиш имконияти кўпроқ.
Анча тажрибали Асилбек Омонов эса фақат Японияга қарши кечган баҳсда асосий таркибда ўйнаган. Қолган учрашувларда эса иккинчи бўлимда дарвозани ҳимоя қилган. Шундай экан, Самвел Бабаян унга иккинчи дарвозабон сифатида қараётганини тахмин қилиш мумкин. «Машъал» посбони Жавоҳир Илёсовнинг эса фақат фавқулодда ҳолатда Осиё чемпионатида ўйнашини кутиш мумкин. Боиси, бу дарвозабон фақат бир учрашув, у ҳам бўлса, «Ажман»га қарши дастлабки ўртоқлик ўйинида захирадан майдонга туширилган, холос.
ҲИМОЯ
Ҳимоячилар борасида эса вазият шундайки, ҳали мусобақа бошланмай икки футболчини йўқотишга улгурдик. ЎФФ матбуот хизмати томонидан хабар қилинишича, «Локомотив» ҳимоячиси Бобур Йўлдошев ва «Насаф»нинг универсал футболчиси Одил Ҳамробеков соғлиқ борасида юзага келган муаммо туфайли қитъа биринчилигига бормайдиган бўлишди. Умуман, бу футболчиларга Ўзбекистонда футбол ўйнашдан вақтинча тийилиш ҳам тавсия қилинган.
Агарда ушбу икки ўйинчининг ўз клубида мунтазам равишда асосий таркибга кириб бораётгани ва ёшлар терма жамоасида ҳам ўз ўрнига эга эканини эътиборга олсак, бу катта йўқотиш экани, шубҳасиз. Боз устига, ҳимоя - терма жамоамизнинг энг заиф чизиқларидан ҳисобланаётган ҳозирги вақтда...
Айни дамда таркибдагилар қайд этган статистикадан хулоса чиқарадиган бўлсак, Максимилиан Фомин барча ўртоқлик ўйинларини асосий таркибда бошлаганини таъкидлаб ўтиш лозим. Шунингдек, Муҳсин Убайдуллаев ва Жавлон Мирабдуллаевлар тўртта ўйинда шундай имкониятга эга бўлишган. Сардор Раҳмонов ва Акром Комиловлар эса икки ўйинни илк дақиқалардан бошлаганлар. Нима учундир Самвел Бабаян Владимир Козакнинг хизматига жуда кам мурожаат қилган. «Пахтакор»нинг ёш, аммо кўп йиллик тажрибага эга футболчиси фақат бир ўйинда, у ҳам бўлса, «Ажман»га қарши кечган учрашувни илк дақиқалардан бошлаган. Балки Козакда бирор жароҳат бордир, буниси бизга қоронғу. Ҳар қандай вазиятда ҳам, умид қиламизки, Владимир бу мусобақада жамоага қўлидан келган барча ёрдамни бера олади. Зеро, унинг тажрибаси бизга асқотиши турган гап.
ЯРИМ ҲИМОЯ
Терма жамоанинг ярим ҳимоя чизиғи ҳақида сўз юритилар экан, энг аввало, бир факт эътиборимизни тортди: сўнгги йилларда ёшлар футболида сўзсиз етакчилардан бўлиб келган Аббос Махсталиев негадир Осиё чемпионатида иштирок этишга муносиб кўрилмади. Афтидан, «Нефтчи»нинг ҳужумкор ярим ҳимоячиси олий лигада ишончли ўйин намойиш этаётган ва ниҳоят, ёшлардан катталар футболи сари ўтиб олганини исботлаётгандек кўринса-да, қайсидир жиҳати билан терма жамоа мураббийлар штаби ишончини оқлай олмади, шекилли. Аббос Дубайда ўтказилган дастлабки йиғинда иштирок этди ва «Ажман» ҳамда Япония олимпия терма жамоасига қарши кечган учрашувларда захирадан майдонга туширилди. Аммо у намойиш этган ўйин мураббийларни қаноатлантирмади ва иккинчи йиғинга ҳатто таклиф этилмади ҳам. Шундай экан, Осиё чемпионати учун эълон қилинган таркибда Махсталиевнинг йўқлиги у қадар ҳайратланарли воқеага айланмади. Аббос ўз вақтида ўзбек футболининг энг умидли ёшларидан бўлганини назарда тутсак, бу анча ёқимсиз ҳолат. Умид қиламизки, иқтидорли футболчи хатолардан тўғри хулоса чиқариб, аввалги савиясига қайта олади.
Ўз навбатида, ярим ҳимоя борасида кишини хурсанд қиладиган янгилик ҳам бор. Жамшид Болтабоев ниҳоят, узоқ давом этган жароҳатдан тикланиб, терма сафига қайтди. Албатта, ҳозирча у асосий таркибда ўйнашга тайёр эмас, аммо ёш футболчининг мураккаб жараёндан ўтиб олгани кишини хурсанд қилади. Жамшид Қатар ва Японияга қарши кечган учрашувларда захирадан майдонга тушди ва бир бўлим ўйнади. Болтабоев ҳимоя, ярим ҳимоя ва ҳужумда бирдек ҳаракатлана олишини назарда тутсак, бундай универсал футболчининг таркибда бўлиши мураббийлар штаби учун катта ютуқ бўлиши турган гап.
Энди асосий таркибда майдонга тушиши мумкин бўлган номзодларга тўхталиб ўтсак. Самвел Бабаян Дубайда ўтказилган бешта ўртоқлик учрашувининг барчасида Отабек Шукуров ва Достонбек Ҳамдамовларга тўлиқ ишонч билдирди. Бу эса кўп нарсадан далолат беради. Бабаян билан узоқ йиллар давомида бирга ишлаб келаётган Жавоҳир Соҳибов ва Жамшид Искандеровлар эса 4 ўйинни асосий таркибда бошлаганлар. Аммо битта учрашувда улар мутлақо майдонга тушмаганлар. Бу баҳс Японияга қарши кечган эди (0:0). Афтидан, ўша учрашувда мураббийлар штаби жиддий рақибга қарши етакчиларсиз ўйнаб кўришни синовдан ўтказишган шекилли.
Демак, Осиё чемпионатида Ўзбекистон Олимпия терма жамоаси ярим ҳимояси асосан, Ҳамдамов-Шукуров-Искандеров-Соҳибов квартетидан ташкил топишини тахмин қилиш мумкин. Воқеалар ривожи қандай тус олишига қараб асосий таркибда Икром Алибоев, Хусниддин Ғофуров, Жалолиддин Машарипов ва Жаҳонгир Абдумўминовлар пайдо бўлишлари ҳам мумкин. Аммо ҳозирча бу футболчиларнинг асосан захирадан майдонга тушиб, ўйинни кучайтиришда ёрдам беришлари кутилмоқда.
ҲУЖУМ
Ўзбекистон олимпия терма жамоасининг Осиё чемпионати учун берган қайдномасидан ҳужумчи сифатида Игорь Сергеев, Элдор Шомуродов ва Жасур Ҳакимовлар ўрин олишган. Аммо биз яхши биламиз, рўйхатда ярим ҳимоячи сифатида келтирилган Темур Ҳакимов ҳам исталган вақтда олдинроқда пайдо бўлиши мумкин. Футболчилик фаолиятини ҳужум чизиғида бошлаган Ҳакимов «Оқ-тепа»да аксарият ўйин-ларда чап қанот ярим ҳимоясида тўп сурган бўлса-да, ҳужумга ҳам катта ёрдам берди. Унинг мўлжалида мудом рақиб дарвозаси туриши ҳужумкорликни оширишда қўл келиши турган гап.
Бироқ нима бўлган тақдирда ҳам, ҳужум асосида майдонга тушишга бош номзод у эмас, балки Сергеев эканини ҳеч ким инкор эта олмайди. Игорь нафақат олимпия, балки миллий терма жамоада ҳам асосий ҳужумчи бўлиб тургач, унинг Ҳакимовга алмаштирилмаслиги аниқ. Шунингдек, бир ҳужумчи тактикаси остида тўп сурилганда, Ҳакимовларнинг Темури тугул Жасури ҳам захира ўриндиғида қолиши деярли аниқ. Миллий терма жамоанинг яна бир вакили Элдор Шомуродов эса фақат икки ҳужумчига ишонч билдирилганда илк дақиқалардан майдонга тушиши эҳтимолдан холи эмас. Бошқа вақтда эса захира ўриндиғида ўз имкониятини кутиб ўтиришига тўғри келса керак.
ЯКУНДА
Албатта, бу мулоҳаза таркиб борасида билдирилган тахмин, холос. Рақиблар, ўйиннинг бориши ва бош-қа жиҳатларга кўра, терма жамоа сафидаги исталган футболчига ишонч билдирилиши турган гап. Футбол шуниси билан ҳам қизиқ. Биз учун кимнинг асосий таркибда ўйнаши-ю, кимнинг захирада қолдирилиши - мутлақо аҳамиятсиз. Муҳими - олимпиячиларимиз узоқ кутилган йўлланмани қўлга киритишса, бас.
АБДУЛЛОҲ, "ИнтерФУТБОЛ" газетаси
