Диогу Кошта ҳақиқатан ҳам юқори нархни оқлайдими?
Дунёнинг энг қиммат дарвозабони. Олдинги жумлани ўқиганингизда ким хаёлингизга келди? Балки Жанлуижи Доннарумма ёки Эдерсон? Балки Тибо Куртуа ёки Марк-Андре тер Штеген? Ажабланарлиси, улар эмас. Бундан ташқари, бу ҳатто Мик Меньян, Алисон ёки Ян Облак эмас. Биз кутилмаганда бугун "Антверпен" жамоасига қарши Чемпионлар лигасида ўйнайдиган "Порту" дарвозабони Диогу Кошта ҳақида гапиряпмиз.
Бир пайтлар, узоқ вақт олдин одамлар орасида латифа бўлар эди: "Ал Пачино, Роберт Де Ниро, Дмитрий Харатян ва Жек Николсон иштирокида "Дмитрий Харатян бу ерда нима қиляпти?" номли фильм бўларди. Transfermarkt порталининг ҳозирги энг қиммат дарвозабонлар рейтингида португалиялик посбон ҳам худди шундай вазифани бажараётганга ўхшайди.
Шунга қарамай, аслида, Диогу жуда зўр. Тўрттаси эса бошқалардан ҳам юқори баҳоланади: Коштадан ташқари булар Доннарумма, Меньян ва Куртуа (ҳар бири 45 миллион евро). Аммо портал энг юқори поғонага португалиялик посбонни қўйди.
Диогу Кошта ким ва у нимага эришди?
Диогу Доннарумма билан тенгдош (иккаласи ҳам ҳозир 24 ёшда), италиялик посбон эса бундан олти ой кичикроқ. Аммо, агар Жижи 2015 йилда "Милан" сафида дебют қилган бўлса, Кошта 2019 йилнинг кузигача "Порту" сафида илк бор майдонга тушишини кутиши керак эди.
Дарвозабон эса машғулотдан маҳрум бўлмади: аввал у доимий равишда "Порту" ўринбосарлари, ёшлар Чемпионлар лигаси турнирида ва турли ёшдаги Португалия терма жамоаларида ўйнаган. Шу тариқа, 2016 йилда Кошта17 ёшгача бўлган ўсмирлар ўртасидаги Европа чемпиони ва турнирнинг энг яхши дарвозабони бўлди, олти ўйинда атиги битта гол ўтказиб юборди, бу эса Испанияга қарши финалда эди. Кейин пенальтилар сериясига келиб, Диогунинг сейвлари чемпионликни олиб келди.
Кошта билан бир қаторда бошқа машҳур футболчилар ҳам ғолиб бўлишди: Диогу Лейте (ҳозирда "Унион"да ўйнаяпти), Диогу Далот ("Манчестер Юнайтед") ва Рафаэль Леау ("Милан").
Шунингдек, 2016 йилда 17 ёшли Диогу U19 терма жамоасида иккита ўйин ўтказди - у ҳам юқорироқ рўйхатга киритилган.
Янги йил - янги ютуқлар. U19 жамоаси билан Кошта Европа чемпионати кумуш медалини қўлга киритди ва турнирнинг рамзий терма жамоасига кирди ва U20 жамоаси билан 11 метрлик серияда Уругвайга фақат Жаҳон чемпионатининг финалида мағлуб бўлди. 2018 йилда Португалия Диогу билан олдинги ютуқни ортда қолдирди ва аллақачон Европа чемпионатини забт этди (турнир ҳар йили ўтказилади).
Клублар миқёсида ҳам муваффақиятлар бўлди: "Порту" Кошта билан, шунингдек, Витинтя (ҳозир "ПСЖ"да ўйнаяпти) ва Фабио Виейра ("Арсенал") билан 2018/2019 йилги Ёшлар Чемпионлар лигасида ғолиб чиқди ва таркибида Конор Галлахер ва Билли Гилмор бўлган "Челси"ни финалда 3:1 ҳисобида мағлуб этди.
2019/2020 йилги мавсумда Диогу камолотга эришди ва Лига кубоги ва Португалия кубоги учун ўйинларда асосий таркибда тўлиқ ўрин олди ва кейинги йили у биринчи марта катталар Чемпионлар лигасида ўйнади.
2021 йилнинг ёзида Кошта U21 терма жамоаси билан Евро финалига чиқди ва рамзий жамоасига қўшилди.
Асосий терма жамоадаги дебют ҳам вақт масаласи эди ва йил охирида содир бўлди. Ёш дарвозабон Португалияда ундан яхши дарвозабон йўқлигига тезда мураббийлар штабини ишонтирди ва асосий таркибдан жой олди. Лекин мамлакатда рақобат ниҳоятда кучли эди: "Лион"дан Антони Лопеш, "Рома"дан Руи Патрисиу, "Бетис"дан Руи Силва, "Вулверхэмптон"дан Жосе Са мамлакат миллий терма жамоасининг дарвозабонлари саналади.
2022 йилги жаҳон чемпионатида Кошта Португалия терма жамоаси сафида барча бешта ўйинда майдонга тушди ва бунгача икки карра мамлакат чемпиони бўлди. Аммо агар илгари у клубда захира ўйинчиси бўлган бўлса, энди у унинг асосий қаҳрамонларидан бирига айланди: у 15 учрашувда ўз дарвозаси дахлсизлигини сақлаб қолди ва лиганинг энг яхши дарвозабони деб топилди.
Кейинги мавсумда "Порту" олтин медални қўлга кирита олмади, аммо Кошта ҳам худди шундай ажойиб эди: у пенальтиларни ҳисобга олмаганда, ўз дарвозасидан 15 та гол ўтказиб юборди, ваҳоланки, статистикага кўра, у 22 та гол бўлиши керак эди. Ўтган йилги Чемпионлар лигасида Диогу асосий Европа кубогида бирданига иккита рекорд ўрнатди ва биринчи бўлди:
- турнир давомида учта пенальтини қайтарди (иккитаси "Байер"дан ва биттаси "Брюгге"дан);
- Бир ўйинда - "Байер"га қарши ўйинда пенальтини қайтарди ва голли узатмани амалга оширди.
Диогу Коштанинг кучли томонлари:
Шунчаки 11 метрлик зарбаларни қайтариш Диогунинг асосий ҳийлаларидан биридир. Тасаввур қилинг, у 35 та уринишдан 11 марта гол ўтказиб юборган (ўтказиб юборилган пенальтиларнинг 31 фоизи)!
Коштанинг яна бир супер кучи - бу унинг оёқлари билан, иккала оёғи билан ажойиб ўйнаши. У жуда совуққон ва босимдан қўрқмайди, доимо олдинда жамоадошларининг узатма учун очилишини кутади. Тўп ўйнаганда уни тўлақонли марказий ҳимоячи деб ҳисоблаш мумкин, Диогу доимий равишда жарима майдончасидан югуриб чиқиб, шериклари ёрдам бериши бежиз эмас.
Мана, дарвозабон "Байер"га қарши ўйинда қандай голли узатмани амалга оширди. Биринчи кадрда уни бирданига иккита рақиб босим ўтказади, аммо посбон шошмайди ва қаерда бўлишидан қатъи назар, тўпни паст траектория бўйлаб керакли вақтда олдинга ташлайди.
Шу билан бирга, Диогунинг жамоадоши Вендерсон Галено очиқ майдонни кўрди ва чап қанотдан югурди. Бир неча сониядан кейин у гол урди.
Шу билан бирга, Кошта мукаммал тартибда ва дарҳол масъулиятни ўз зиммасига олади: у ажойиб рефлексларга эга (клуб даражасида 72,8%, масалан, Эдерсонда 72,5%). Шунингдек, масофани мукаммал даражада қисқартиради ва рақиблар билан яккама-якка вазиятларни бузади, дарҳол тўғри қарор қабул қилади.
Келинг, Португалия чемпионати ўйинларидан бир эпизодни кўриб чиқамиз. Рақиб “Порту” дарвозасига таъсир ўтказади. Дарвоза очиқдек туюлади, гол уриш эҳтимоли юқори.
Футболчига тўп билан муомала қилиш учун бир сония керак бўлди, аммо кейин унинг қаршисида Диогу пайдо бўлди. Вазият қўлдан бой берилди.
Коштанинг салоҳияти узоқ вақтдан бери катта номларни ўзига жалб қилди:
- 2022 йилнинг ноябрида «Манчестер Юнайтед» «Порту»га мурожаат қилди, бироқ улар дарвозабонни 75 миллион евродан кам пулга қўйиб юборишни истамади;
- 2023 йил январида “Бавария” “Манчестер Юнайтед”нинг таклифини юборди. Жавоб бир хил бўлди;
- июн ойида "МЮ" яна бир сўров юборди, нархни пасайтиришга уринди ва яна рад этилди. Шу сабабли, бор эътиборини Андре Онанага қаратишга қарор қилди;
- "Манчестер Юнайтед" билан параллел равишда, "Челси" Кошта учун курашга қўшилди, аммо 75 миллион еврони қисмларга бўлиб ўтказишни рад этишди, чунки улар бир вақтнинг ўзида бутун суммани олишни хоҳлашди.
Учала вариант ҳам барбод бўлди, аммо Кошта топ-клубга чиқиш учун ҳали вақти бўлишини тушунади: “Севимли жамоангда ўйнаш бахт ва шарафдир. Менинг кетишим ҳақида етарлича гап бор, аммо менинг шартномам 2027 йилгача мўлжалланган”, - деди футболчи шу ёзда.
Адолат учун, Кошта ҳам ҳалокатли хатоларга йўл қўйди: энг муҳимлари Гана ва Марокаш терма жамоаларига қарши ЖЧ-2022 ўйинларида бўлган. Ва шунга қарамай, унинг истиқболлари таъсирли; мутахассислар уни Доннарумма, Куртуа ва Меньянлар билан тенглаштиргани бежиз эмас.
"Порту" ўз қадрини билади ва шу сабабли унинг нархи осмонда. Бироқ Коштанинг топ-лигага ўтиши эртами-кечми амалга ошади ва янги жойда тўғри тайёргарлик кўрган Диогу кўп йиллар давомида янги Икер Касильясга айланишга қодир.
Дарҳақиқат Икер ҳақида: Икер Португалияда фаолиятини якунлади ва ёш Диогунинг ривожланишини ўз кўзлари билан кузатди. Буюк дарвозабон 2018 йилдаги ёш ҳамкасбини мақташдан тортинмади: “Бу ерда ҳақиқий юлдуз кўтарилмоқда. Унинг фамилияси Кошта. Ўйлайманки, у ажойиб дарвозабон бўлади".
Беш йил ўтди ва ҳозиргача афсонанинг прогнози тўлиқ оқланди.
