Saytimiz orqali viloyatimizning mashhur Berdiyevlar oilasi vakili, futbol bo‘yicha ruhshunos murabbiy, 2017 yilda nashrdan chiqqan “Orzu” kitobining muallifi – Mahmayusuf Berdiyevning futbol va futbolchilar “bosh og‘riqlari” haqidagi fikr mulohazalarini turkum maqolalar orqali berib borishga qaror qildik. Albatta ushbu maqolalar millionlar o‘yini bo‘lmish – futbol bilan shug‘ullanayotgan yoshlarimizga, ularning ota-onalariga va bu sohada murabbiylik qilayotgan mutaxasislar uchun juda foydali bo‘ladi. 

Muallif haqida: Mahmayusuf Berdiyev 1969 yilda Kitob tumani Ko‘mirtepa qishlog‘ida tug‘ilgan. O‘zbekiston Milliy universitetining fizika fakultetini tugatgan. Dastlab Maydanak observatoriyasida kichik ilmiy xodim lavozimida ishlagan. “Kitob” futbol jamoasi o‘yinchisi, bolalar va o‘smirlar futbol maktabi murabbiysi, direktori singari vazifalarda qariyb yigirma yil faoliyat olib borgan. FIFA “S” toifasidagi lisenziya sohibi.

…Agar futbolchilardan, “Siz nimadan qo‘rqasiz?” – deb so‘rasangiz, aksariyat hollarda “hech narsadan”,-degan javobni olasiz. Bu xato, yanglish javob. Kim ham o‘zini qo‘rquv iskanjasida qolgan, undan ham ruhiy, ham jismoniy aziyat chekkan, deb hisoblardi?

Qo‘rquv tuyg‘usi ongda shunchalik chuqur joylashib, tutqich  bermas bo‘lganki, futbolchilar o‘z qo‘rquvlari oldida ojiz qolgan bo‘lsalar-da, bu to‘g‘rida o‘ziga biror marta ham hisob bermaydilar. Faqat mardona tahlilgina futbolchilarning umumiy dushmani nimadan iborat ekanligini namoyish etadi. Unga murojaat qilib, o‘z fe’lingizga diqqat bilan nazar tashlang. Yordam sifatida men sizga bir necha alomatlar haqida ma’lumot beraman. Bu har bir futbolchi uchun o‘zini, o‘zligini topishga yordam beradi.

Albatta qo‘rquvning turlari ko‘p. Kasal bo‘lib qolishdan qo‘rqish, qashshoqlikdan qo‘rqish, keksalikdan qo‘rqish, o‘limdan qo‘rqish, ilon – chayonlardan qo‘rqish, sevgida omadsizlikdan qo‘rqish, odamlar oldiga chiqib gapirishdan qo‘rqish… va hokazo.

Lekin bizga eng keraklisi futbolga oid qo‘rquvlardir. 

Xo‘sh, futbolchilar nimalardan QO‘RQISHADI!

Siz raqobatdan QO‘RQASIZ!

Siz jarohat olishdan QO‘RQASIZ! 

Siz golli vaziyatlarni ko‘kka sovurishdan QO‘RQASIZ!

Siz mag‘lubiyatga uchrashdan QO‘RQASIZ!

Siz o‘zingiz uchun qulay bo‘lgan chegarangiz (zona komfortnost)dan chiqishdan QO‘RQASIZ!

Eng asosiy siz tanqiddan QO‘RQASIZ!

Siz… qolganini o‘zingizni tahlil qilgan holda davom ettiring.

Bilasizmi, eng hayratlanarlisi va achinarlisi, siz qo‘rqayotgan barcha narsalar hayotingizda sodir bo‘ladi. Aslida voqealikka chuqurroq nazar solinsa, bu yerda hayratlanadigan yoki achinadigan hech narsa yo‘q. Hammasida qonuniylik bor.

Muvaffaqiyatga erishishimizga xalaqit beruvchi eng asosiy dushmanimizning o‘zi nima?

Bu ikkilanish, shubha – gumon va qo‘rquvdir.

Bu uchchalasi oddiy oilaning a’zolari bo‘lib, bittasini payqadingizmi, boshqa jufti ham yaqinida bo‘ladi.

Qo‘rquv ikkilanishdan o‘sib chiqadi. Shuni esslab qoling! Ikkilanish shubhalanishdan shaffof (kristal) holga kelib u aralashadi, natijada qo‘rquv yuzaga keladi.

Ba’zan mazkur jarayon juda sekin yuz beradi. Shuning uchun bu uchlik nihoyatda xavflidir. Siz uning mavjudligi haqida hech qanday shubhaga bormaganingizda u tug‘iladi va rivojlanadi.

Qo‘rquv aqlni falajlab, tasavvurni barbod qiladi, o‘z o‘ziga ishonchni o‘ldiradi, g‘ayrat – shijoatni parchalab tashlaydi, tashabbusni sovutadi, maqsadni o‘pirib yuboradi, o‘z – o‘zini nazorat qilishni man etadi. U futbolchini umidsizlik sari yo‘llab, aniq fikrlashni xiralashtiradi, xatti – harakatlarni bir nuqtaga (konsentrasiya) yig‘ishga xalaqit beradi. U qat’iyatdan mahrum qiladi, kuch – quvvatni sug‘urib oladi va omadsizlik sari tortaveradi.

Futbolchining qo‘rqqani o‘ziga nisbatan sustlik qilayotgani, ya’ni harakatsiz degani. Biz siz bilan qo‘rquv nima ekanligini anglab yetsak, qo‘rquv yo‘qoladi.

Bu orqali SIZ endi, nega hujumchi darvoza yaqinida, ya’ni olti metrlik to‘sinlar orasiga aniq zarba bera olmasligini tushungandirsiz.

Renat Ernazarov tayyorladi.