“Four four two” nashri futbol tarixidagi eng kuchli murabbiylar o‘nligini bilan tanishtirib o‘tadi.
10-o‘rin Vaseliy Lobonovskiy (Ukraina)
Aslida, Fransiyaning “France Football” nashri ukrainalik murabbiyni futbol tarixidagi eng kuchli murabbiylar orasida 6-o‘ringa loyiq ko‘rgan edi. Asosan kamtarin “Dinamo” bilan Yevropada dong taratgan murabbiy o‘z vaqtida SSSR bilan ham ijobiy natijalarga erishganini unutmaslik lozim. Futbolga o‘zgacha zavq va shiddat olib kirgan murabbiyi “Bavariya”, “Liverpul” singari jamoalardan taklif bo‘lishiga qaramay, o‘z faoliyatini jonajon yurtida yakunlagani e’tiborga molik.
9-o‘rin. Ernest Happel (Avsrtiya)
Kelib chiqishi Avstryalik bo‘lgan murabbiy bugungi ro‘yxatimizdagi eng omadsiz murabbiylardan biri desak, adashmagan bo‘lamiz. JCH finali, 3 bor Yevropa chempionlar kubogi finalini boy bermaganida, bugun u kamida kuchli uchlikdan joy olgan bo‘lar edi. Shunga qaramay, Germaniya, Gollandiya, Ispaniya singari terma jamoalar bosh murabbiyi sifatida faoliyat olib borgan murabbiy “Feynoord” va “Gamburg” bilan ikki marotabadan Yevropa chempionlar kubogi(hozirgi YECHL)da zafar quchishni uddalagan. Asosan 70-yillarda faoliyat olib borgan murabbiyni hozirgi avlod yaxshi tanimasligi turgan gap. Vaholanki, aynan shu murabbiy “Ayaks”ning Yevropa grandlari qatoridan joy olishi uchun barchadan ko‘proq mehnat qilgan.
8-o‘rin. Elenio Errera (Argentina)
Argentina poytaxtida tavallud topgan ispan Marokashda katta bo‘ladi. Keyinchalik Fransiyaga ko‘chib o‘tgan Elenio futboldagi murabbiylik ishini boshlaydi. Ha aytgancha, o‘z vaqtida Joze Mourinyo foydalangan ultra himoyaviy uslub asoschisi aynan Errera ekanligidan ko‘pchilikning xabari bo‘lmasa kerak. Birinchilaran bo‘lib natija uchun to‘p surishni targ‘ib qilgan murabbiy “Inter”, “Atletiko” “Sevilya” “Barselona” singari top jamoalar bilan muvaffaqiyatlarga erishadi. Faoliyati davomida 2 bor YECHKda zafar quchgan murabbiy umumiy hisobda 15 ta katta sovringa ega chiqishni uddalagan. Umuman olganda, natija uchun to‘p surgan birinchi murabbiy uchun ajoyib natija.
7-o‘rin. Mett Basbi (Shotlandiya)
“Manchester Yunayted” tarixidagi eng buyuk shaxslardan biri - Mett Basbini yodan chiqarishning iloji yo‘q. “Liverpul”da to‘p surganiga qaramay “qizil iblis”ga aylangan murabbiy Myunhendagi fojeadan so‘ng ham o‘zini yo‘qotib qo‘ymadi. Katta g‘alabalarga erishishda davom etdi. Xatto klublar o‘rtasidagi xalqaro musobaqalarning barchasini Manchesterga olib kelishga ham muvaffaq bo‘ldi. Afsuski, u futbol olamiga yangicha uslub olib kirmagani uchun ham bugungi ro‘yxatimizning quyi qismidan o‘rin olmoqda.
6-o‘rin. Arrigo Sakki (Italiya)
80-yillar so‘ngida zamonaviy futbolni o‘ylab topgan senior Sakki haqida qisqacha to‘xtalib o‘tish lozim. U shu qadar katta bosim ostida qolib ketdiki, xatto futboldan ketganiga 20 yil bo‘lgani bois ko‘plab muxlislar u haqida unutib ham qo‘yishgan edi. Sakki “Milan”ning top darajaga olib chiqqan, qo‘lga kiritish mumkin bo‘lgan barcha sovrinlarni olib bergan chinakam daxo murabbiy edi. Italiya bilan JCH kumush medallariga ham ega chiqqan murabbiyni muxlislar tezda unutib yuborishgani achinarli.
5-o‘rin. Pep Gvardiola (Ispaniya)
Zamonaviy futbol murabbiylar ichida “FourFourTWo” nashri faqat Pep Gvardiolagagina kuchli o‘nlikdan joy berishdi. U chinakam futbol olamining faylasuflaridan biri. To‘g‘ri, u Kroyf boshlagan ishni davom ettirmoqda xolos, biroq uning futbolga yondashuvi, mayda detallarni ham ko‘zdan qochirmasligi kishini hayratda qoldiradi. Klublar miqiyosida u erishmagan yutuq qolmadi. Eng ajablanarlisi shundaki, u endigina 49 yoshga chiqdi. Unda o‘zini tarixda yanada buyuk murabbiy sifatida qoldirish imkoni mavjud.
4-o‘rin. Bill Shenkli (Shotlandiya)
Bil Shenkli “Liverpul”ni qo‘liga olgan chog‘ida, jamoa mutloq tanazzulga uchragan, boshi berk ko‘chaga kirib qolgan loyiha edi. Aynan Shenkli, jamoani avvaliga Britaniyada, keyin Yevropada va xatto butun dunyoda tengsiz klubga aylantirdi. Birin ketin APL chempionliklarini qo‘lga kiritgan jamoa buyuklik borasida Britaniyadagi barcha klubdan ancha ilgarilab ketishga ham muvaffaq bo‘ldi. U chinakam futbol afsonasi!
3-o‘rin Yohan Kroyf
Gollandiyalik afsonaviy murabbiy va futbolchi. “Uchar golland” nomi bilan dong taratgan, barcha zamonlardagi eng yaxshi futbolchi va murabbiylardan biri bugungi kuchli uchlikni boshlab beradi. Butun dunyoga Total futbol atamasini singdirgan daxo oldida shlyapamizni yechamiz!!!
2-o‘rin Rinus Mihels
Juda ko‘plab nashrlar e’lon qilgan ro‘yxatda aynan Mihels birinchi o‘rinni egallagani hayratlanari emas. "General" laqabi bilan mashhur bo‘lgan murabbiy, biz yuqorida maqtab o‘tgan Yohan Kryofning ustozi nafaqat murabbiy, balki chinakam kashfiyotchi edi. Qahramonimiz o‘z faoliyati davomida juda ko‘plab yutuqlarga erishibgina qolmay, abadiy omadsiz Gollandiyani (1988) Yevropa chempionligiga yetaklay oldi. U dunyoga yetkazib bergan mashhur nomlar haqidaku soatlab so‘zlash mumkin. Umuman olganda aynan u to‘p bilan munosabatda bo‘lishni xush ko‘ruvchi barcha murabbiylarning “otasi” sanaladi! Bundan ortiq ta’rif bo‘lmasa kerak.
1-o‘rin. Ser Aleks Fergyuson
Shotlandiyalik murabbiylarning bugungi ro‘yxatimizdagi uchinchisiga birinchi o‘rin nasib etmoqda. Ser Aleks o‘z davrida klub sport direktori, transfer menenjeri, bosh murabbiyi, klub maslahatchisi, jamoa muxlisi va boshqa yana ko‘plab vazifalarni bir vaqtning o‘zida bajara olgani bilan juda mashxur. U “Aberden” bilan nimalarga qodir ekanligni o‘zi uchun isbotlagan bo‘lsa, “Manchester Yunayted” bilan butun dunyoga isbotlab qo‘ydi. Futboldagi eng muhim omil – stabillikning ramziga aylangan murabbiy chorak asr davomida millionlab muxlislarning hurmatini qozondi. Uning nomi tilga olingan maqolalarda, suratlarda va xatto retro uchrashuvlarda ham Fergyuson nomini barcha hurmat bilan tilga oladi. Ayyor, iqtidorli, kuchli motivator va benazir taktik. O‘zida mana shunday hislatlarni jam qilgan Ser Aleks nashr tomonidan futbol tarixidagi eng kuchli murabbiy deb e’tirof etildi!
