Йозеф Блаттер: «Мен шунчаки, Россия ва АҚШ ўртасидаги можаро марказига тушиб Қолдим». Ноёб ҳодиса: ФИФА президенти лавозимидан 90 кун муддатга четлатилган ва боши можаролардан чиқмаётган Зепп бобо Россия ОАВ, ТАСС ахборот агентлиги вакиллари билан бафуржа суҳбатлашди. Унинг бу сафарги баёнотлари анча ошкора чиқди ва бутун футбол оламида кенг муҳокамалар бошланиб кетди. Агар тажрибали ва кўпни кўрган, лекин коррупцион можаро ичида қолган функционер айнан қайси масалаларда очиқ-ошкора гапирганига қизиқсангиз, марҳамат, «СЭ» нашри маълумотлари асосида тайёрланган мақола билан танишиб чиқинг.

Платини

- Бошиданоқ мен нишонга айландим. Ҳаммасини Мишель Платини бошлади. Бу шахсий адоват... У доимо ФИФА президенти бўлишни хоҳлаган. Мен Мишелга бу ваколатни ҳалол кураш - сайловларда қўлга киритиши мумкинлигини айтдим. Бироқ 2015 йилги сайловларда ўз номзодини илгари суриш учун унга журъат етишмади. Мана, натижаси - ҳозирги «ўйин»ни кўриб турибмиз.

УЕФА

- УЕФА анти-ФИФА хасталигига чалинган. Ҳа, ҳаммасини европаликлар бошлашди, америкаликлар аслида бундай йўл тутишмайди. Шундай экан, ушбу ҳолатда тижорат манфаатлари бирламчи мақсад, деб ўйламайман. Демак, ФИФА атрофидаги жанжалларга бизнес нуқтаи назаридан қараш ноўрин.

Россия ва АҚШ

- Сиёсий «ҳисоб-китоб» кейинроқ бошланиб кетди. Яъни жаҳон чемпионати мезбонлик ҳуқуқи учун курашиб, якунда ютқазган мамлакатлар ФИФАни бузиш кампаниясига қўшилди. Ишончим комил, «ўйин» бошланган пайт УЕФАда ҳаммаси халқаро сиёсий жанжал тусини олишини ҳаттоки, тассаввур ҳам қилишмаган. Ҳозир эса... Биласиз, АҚШ ва Россия ўртасида муаммолар бор. Шундай бўлиб чиқдики, жаҳон чемпионати ва ФИФА президенти 2та йирик геосиёсий куч ўртасидаги можаронинг марказига тушиб қолди.

Қатар ва АҚШ

- 2010 йили бизда чемпионатлардан бири Россияда ўтиши хусусида ички ишонч бор эди. Зеро, Шарқий Европа мамлакатлари ҳеч қачон турнирни қабул қилган эмас. Ўшанда ЖЧ-2022 мезбони сифатида АҚШ кўзда тутилганди. Шундай тарзда мундиал мезбонлиги жаҳоннинг 2та асосий сиёсий кучига галма-гал насиб этарди. Ҳаммаси яхши кетаётганди. Бироқ Франция президенти Николя Саркозининг шаҳзода, айни пайтда Қатар амири билан учрашувидан сўнг режалар чалкашиб кетди. Шу учрашув натижаси ўлароқ, Саркози жаноблари Платинига 2022 йили Қатарга бориш маъқул эканлигини айтди. Бу барча карталарни чалкаштириб юборди. Якунда европаликларнинг 4та овозлари АҚШдан Қатарга ўтиб кетди. Акс ҳолда, америкаликлар «заявка»си 12:10 ҳисобида устун келарди. Хуллас, биз аслида 2та ажойиб жаҳон чемпионати - Россия-2018 ва АҚШ-2022га тайёргарлик кўришни режалаштираётгандик. Энди бунинг ўрнига ФИФАдаги инқироз ҳақида гапириб ўтирибмиз...

ФИФА инҚирози

- Муаммо жорий йилнинг 25-26 май кунлари бошланди. Яъни Цюрихда ФИФАнинг 6 нафар вакили ва тижорат компаниясининг бир нафар ходими қамоққа олинди. Қизиғи шуки, ҳибсга олиш эрталабки соат 6да бошланганига қарамай, меҳмонхонада америкалик журналистлар пайдо бўлишди... «Барча гуноҳларга айбдор ким?» саволига тезда жавоб топилди: «Албатта, бу - ФИФА президенти. Барчасига Блаттер айбдор!» Лекин мен масаланинг бундан йўсиндаги ечимига қарши чиқаман. Ахир бошқа одамларнинг қилмишларига жавоб беришим адолатданми? Қаранг, менинг бошқарувимдаги 17 йил давомида ФИФА улкан, фойда келтирувчи тижорат ташкилотига айланди. Энди эса йирик сиёсий кучлар ҳаммасини вайронага айлантирмоқчилар... ФИФАнинг ўзида ҳаммаси яхши - футбол ҳеч қачон ҳозиргидек оммавий тус олмаган. Бироқ бир кунда президент, бош котиб ва вице-президентни футболдан четлаштириб, инқирозни юзага келтириш мумкин, албатта. Биринчи навбатда, айтиш жоиз, ҳозирги инқироз қандайдир жиноий фаолиятга боғлиқ эмас. Адвокатларим ҳам худди шундай фикрдалар. Айтмоқчиманки, инқироз - сунъий равишда юзага келтирилган ҳолат, холос. Мен эса унинг қурбониман, нафақат мен, Платини ҳам...

Дисквалификация

- Ўзинг ишга олган шахслардан таркиб топган қўмитанинг сени четлатиши - ҳақиқий бемаънилик. Этика қўмитаси аъзолари нафақат менинг, балки на бош котиб ва на Платинининг гапларини тинглашга журъат топа олдилар. Ҳар бир тараққий топган жамиятда жазо чораси қўллашдан аввал айбсизлик тахминига амал қилинади, айбланувчига ўз фикрини билдириш имконияти берилади. Бизнинг бу борадаги ҳақ-ҳуқуқларимиз поймол этилди. Тезда умумий, номига тергов ўтказилди ва атиги уч кундан сўнг мени четлатишди. Бунга ОАВ ҳамда ФИФА президенти лавозимини эгаллашни хоҳловчилар томонидан ўтказилган босим сабабдир. Платинининг ҳам мазкур масалада омади чопмади: у ўша шартнома туфайли мен билан битта қайиқдан жой олишга мажбур...

МОЖАРОЛИ ШАРТНОМА

- 1998 йили Францияда ўтказилган жаҳон чемпионати якунлангач, ўшанда турнир ташкилий қўмитасига раислик қилган Платини ёнимга келиб, мен билан ишлашни хоҳлаётганини билдирди. Бундан қувондим, чунки у билан ишлаш тажрибасига эга эдим. Мишель хизмати қиммат туришини айтди, қарши чиқмадим. Йилига 1 миллион Швейцария франки олишни кўзлаётганини айтганида, бунинг иложи йўқлигини билдирдим. Шунда у «Яхши, пулни кейинроқ тўлайверасан», деди. Биз шартнома туздик, лекин бу суммага эмас. Платини 2002 йилгача қўл остимда ишлади. Кейинчалик фаолиятини ФИФА ва УЕФА Ижроқўмида давом эттирди. Шундан сўнг шартнома бекор қилинди, чунки у ФИФАнинг расмий вакилига айланганди. Мишель маош масаласи ҳақида 2010 йилгача чурқ этмади. Айнан шу йили ФИФА тижорат директорига мурожаат этиб, ташкилот ундан қарздор эканини айтди. Натижада Платинидан аниқ сумма кўрсатишини сўрадим. Якунда йилига 500000, умумий ҳисобда 2 миллион франк беришимиз лозимлиги ойдинлашди. Шу тариқа пуллар тўланди. Менинг қоидам шундай - кимдандир қарз бўлсам, уни албатта, узаман. Шу, холос. Қисқаси, Платинига берилган маблағ бошқа мақсадга йўналтирилмаганди.

АМАЛГА ОШМАГАН ИСТЕЪФО

- ...2014 йили Бразилияда ўтган жаҳон чемпионатидан сўнг кетишим керак эди. Лекин 6та конфедерациянинг 5таси вакиллари мени лавозимимда қолишга кўндирдилар. ...Улар бошқарувга европалик тайинланиши ва шу тариқа УЕФА бутунжаҳон футболи назоратини ўз қўлига олишидан ҳайиқдилар... Бундай вазиятда танлаш имкониятига эга эмасдим, шу боис қолдим.

ШВЕЙЦАРИЯ ВА ИБТИДОИЙ МАНТИҚ

- ...Жонажон юртим - Швейцария мени ёлғиз ташлаб қўйди, ҳимоя қилиш ҳақида мутлақо ўйламади. ФИФАда можаро бошлангач, Швейцария ОАВда менга қарши тажовузкорона муносабат бошланди. Чунки мўъжазгина тоғли ўлкадан чиққанман. Одамларнинг айтишларича, биз тоғдан тушиб, қўлимиз ёрдамида юрар эканмиз. Бу ўта ибтидоий мантиқ.

ЖЧ-2018

- Россия мундиалдан мосуво бўлмайди. Бу - истисно. ФИФА ушбу турнирни мамлакатга бириктирган, бошқа ўзгаришлар рўй бермайди.

ПУТИН

- Владимир Владимирович - Йозеф Йозефовичнинг яқин дўсти. Мураккаб вазиятларда Россия президенти мени доимо қўллаб-қувватлаган. Бу кўмак ҳамиша асқотган. Ўз навбатида, мен ҳам уни ҳар қандай мунозарали вазиятларда қўллайман.

АНГЛИЯ

- Англияликлар ўзларини омадсизлардек тутишади. Улар ушбу спорт турининг асосчилари саналадилар, «Фэйр-плей»ни ҳам ўйлаб топишди. Лекин ўша сайловлар жараёнида биттагина овоз олган Англия «заявка»си биринчи турдаёқ курашдан чиқди. Жаҳон чемпионатининг туманли ўлкада ўтишини ҳеч ким хоҳламади, англияликлар эса барчасида мени айблашди...

МУТКО ВА РФИ

- Менимча, бу яхши қарор эмас, чунки Мутко нафақат футбол, балки спортнинг барча турларига жавобгар шахс саналади. Умумий вазият ҳақида аниқ тасаввурга эга эмасман, Мутконинг икки лавозимда бирдек иш юритишни қачонгача давом эттиришини ҳам билмайман. Фақат, шуни айтишим мумкинки, унинг  ФИФА Ижроқўмидаги обрўси юқори. Мутко ажойиб инсон, очиқкўнгил ва яхши суҳбатдош.

РУС ҲАММОМИ

- Бир вақтлар Россия футбол иттифоқининг собиқ президенти Вячеслав Колосков билан ҳаммомга тушганимиз эсимда. Рус тилини ўрганяпман. ...Русча шевада гаплашишим мумкин, лекин кирилл алифбосини ўқий олмайман. ЖЧ-2018 бошлангунга қадар рус тилини ўрганишга ваъда бераман.

МЕРОСХЎРЛАР

- ...Энг муҳими, ФИФАда юритган сиёсатимни муносиб давом эттирадиганлар бор. Президентликка номзодларнинг аксарияти шундай. Тўғри, биргина Платини бундан мустасно.

КЕЛАЖАК

- Биринчи навбатда, президентликка қайтиб, белгиланган Конгрессни ўтказишни хоҳлаяпман.

Давоми бор. Мазкур қизиқарли мақолани тўлиқ ҳолда "ИнтерФУТБОЛ" газетасининг 3 ноябрь кунги сешанба сонида ўқишингиз мумкин.