Маълумки, ФИФА 2026 йилдан эътиборан, ЖЧ финал босқичини 48та терма жамоа иштирокида ташкиллашга қарор қилди.
«ЖЧ-2026 мезбонлик ҳуқуқини қўлга киритиш йўлида қўшма ариза билан мурожаат этиш ниятини билдирган мамлакатларни қўллаб-қувватлаймиз. Чунончи, мусобақа иштирокчилари сонининг оширилиши олис келажакка мўлжалланган мантиқан ўринли ғоя эканлигини исботлашимиз лозим. 2 ёки 4та мамлакат биргаликда аниқ таклиф жўнатиб, ҳар бири 3-5тадан стадионни тахт қилиб қўйса, бас. ФИФА учун айни пайт биринчи навбатда, худди шундай лойиҳалар қизиқарли»,-деди халқаро футбол уюшмаси президенти Жанни Инфантино яқинда бу масала хусусида.
Умуман олганда, кенгайтирилган мундиал-2026га биргаликда мезбонлик қилишни истовчи мамлакатлар йўқ эмас. Эслатма, битта конфедерация вакиллари қаторасига 2 марта мундиалга мезбонлик қилолмайди. Шу боис, даъвогарлар рўйхатида ОФКга аъзо мамлакатлар йўқ. Зеро, ЖЧ-2022 айнан Осиё ҳудуди, яъни Қатарда бўлиб ўтади.
АҚШ|Канада
Америкаликлар ЖЧ-94ни қабул қилиш асносида мезбонлик масаласида етарли тажриба тўплашган. Канада эса асосан хоккей бўйича жаҳон биринчиликларини ташкиллаштирган бўлсада, у ерда ҳам шинам стадионлар муаммоси йўқ. Тўғри, ушбу жуфтлик мезбонлик ҳуқуқини қўлга киритган тақдирда, асосий урғу АҚШдаги ареналарга қаратилса керак. Америкаликлар ихтиёрида эса аъло даражада жиҳозланган стадионлар борлиги сир эмас. Қолаверса, ўта ривожланган талабалар спорт тизими жамоаларни қулай базаларда кутиб олиш имконини беради. Мексикада ҳам шинам стадионлар етарли. Бироқ АҚШнинг Мексикадан кўра, Канада билан ҳамкорликда иш юритиши осонроқ.
Англия|Франция|Германия
Гап «кўҳна қитъа»нинг ҳам сиёсий, ҳам иқтисодий жиҳатдан энг барқарор давлатлари ҳақида кетяпти. Тўғри, Буюк Британиянинг Европа Иттифоқидан чиқиб кетгани Англиянинг мезбонлик даъвосига салбий таъсир этиши мумкин. Лекин агар Франция ва Германиядек жиддий шериклар ҳамкорликка қўл узатса, шубҳага ўрин қолмайди. Боз устига, британияликлар 2018 ва 2022 йиллардаги мусобақалар мезбонлик ҳуқуқини қўлга киритолмадилар. Демакки, улар бу сафар барча имкониятларни ишга солишлари тайин. Тушунарлики, 48та жамоани бирлаштирган йирик турнирни танҳо ташкил этиш ҳар қандай мамлакатга қўшимча қийинчиликлар туғдириши мумкин, аммо 2 ёки 3та қудратли давлат ягона мақсад йўлида бирлашса, ҳеч қандай муаммо қолмайди. Англия, Франция ва Германиядаги мавжуд инфратузилма талаб даражасида, мамлакатлар ўртасидаги масофа эса унчалик катта эмас. Хуллас, Европа триоси танланса, ушбу мамлакатлар бюджетига ортиқча юк тушмайди.
Уругвай|Чили|Аргентина
Бу давлатларнинг барчаси ЖЧни ташкил этиш тажрибасига эга. Лекин Бразилиядан фарқли ўлароқ, уларнинг мундиал мезбони ролини бажарганига анча бўлди. Умуман, ҳамкорликдаги «заявка» Лотин Америкасига хос жозиба касб этиши турган гап. Албатта, танловда ғолиб чиқиш учун аввало, инфратузилмани такомиллаштириш, янги стадионлар қуриш, мавжудларини чиройли ҳолда таъмирлаш талаб этилади. Чили ва Уругвай зиммасига иккинчи даражали роллар юклатилиши, асосий беллашувлар (масалан, финал) эса Аргентинага топширилиши эҳтимолдан холи эмас. Шундай ҳолда ярим финаллар ёки бу босқич доирасидаги битта ўйин ва 3-ўрин учун кечадиган баҳс Луис Суарес ҳамда Алексис Санчес ватанида ўтказилиши мумкин.
Австралия|Янги Зеландия
Яхши биласиз, Австралия айни пайт ОФК таркибида. Бироқ ФИФА бу мамлакатга истисно тариқасида даъвогарлик қилиш имкониятини бериши ҳам мумкин. Зеро, «яшил қитъа» футболи Осиёга юзлангунича Океания футбол конфедерацияси аъзоси бўлиб, миллионлар ўйини масаласида Янги Зеландия «шериги» эди. Ҳар икки давлатда инфратузилма талаб даражасида. Эсингиздан чиқмагандир, Австралия айнан шу қўшниси билан ҳамкорликда ЖЧ-2018 мезбонлигини ютишга уриниб кўрганди. Демакки, ЖЧ-2026 бу мамлакатлар учун мундиални қабул қилиш бобида навбатдаги уриниш бўлиши мумкин. Балки ФИФА «осиёлик» Австралияга ён беришни истаб қолар. Лекин муаммо ҳам йўқ эмас. Дейлик, Австралия|Янги Зеландия жуфтлиги ихтиёрида кенгайтирилган ЖЧни талаб даражасида ўтказиш учун стадионлар етарлими? Агар 2026 йилгача барчаси муҳайё этилса, мундиалдан кейин бу иншоотлар тақдири нима бўлади?
