Устозимиз асосий таркибимизга ўзгариш киритмади. Ўтган ўйиндаги синфдошларим майдонга тушишди. Билмадим, ўша пайтлар менинг кўзимга одам шунчалар кўп кўриндими ёки ҳақиқатдан ҳам анча одам йиғилганмиди, лекин стадион атрофида тумонат одам эди. Кўпчилик мактаб ўқувчилари ўйинни томоша қилиш учун уйларига кетмай қолишган, шекилли. Рақибимиз ҳам бир хил либосдаги “Ювентус” жамоасиниг уй либосида майдонга тушганини кўриб дарров тушундим. Устозимиз бизни кўнглимизни ўкситишни истамаган экан. Вазият майдонда худди «Манчестер Юнайтед» ва «Ювентус» ўйнаётгандай тасаввур уйғотарди.
Улардан Ҳамиз, биздан эса Фарҳод ҳакам олдида танга ташлашди. Уларга тўп насиб этди. Шунда Фарҳод ўнг томондаги дарвозани танлади. Мен эса ўйинни ҳаяжон билан кузатиб борар эдим, шу пайт утозимиз “буёққа”, дея қўли билан майдондагиларни ёнига чақирди, сўнг тез ва аниқ кўрсатмалар беришни бошлади:
— Ғани, Ихтиёр, Ғулом учаланг дарвозабоннинг олдидан 10 метрдан кўп узоқлашманглар, рақиб бизни дарвозамиз олдида пайдо бўлиши билан ҳужум қилади. Айниқса, Ҳамизни кузатиш керак. Аброр сенга алоҳида вазифа: уларнинг сардорининг орқасидан қолма, нима қилиб бўлса ҳам олдидан чиқиб қолавер, унга қарши қаттиқроқ ўйна, уни ҳам ўзингни ҳам аяма. Мирсодиқ, сен, улар бизга ҳужум қилганда ҳимоя қанотини эгаллайсан. Тимур, сен эса у қанотда ҳимояда пайдо бўласан. Фарҳод, сен ҳимояланаётганимизда энг сўнгги ҳимоячидан уч қадам олдинда бўл, биз тўпни эгаллаганимизда марказгача келиб ҳужум бошлашга қарашасан, сен марказга келганингда, Мирсодиқ ва Тите қанотлардан ҳужумга қўшилишади. Улардан бири билан ҳужум бошлаганингда, марказий химоячилар сен билан банд бўлганидан сўнг, Ғани, сен Фарҳоднинг ўрнини ҳужумда эгаллайсан, гавданг орқали ҳужумларни исталганча тугата оласан. Тите, Мирсодиқ сизлар доим икки вариантга эга бўласизлар. Агар Ғани дарвоза олдида бўлса, иложи борича баланддан тўп узатинглар, агар ҳимоячилар Ғани билан оввора бўлиб турганида орқасида Фарҳод ҳимоячилар тақибидан қутулиб чиқиб кетса, унга тўпни ерлатиб ташланглар. Агар ҳужум бесамар якунланса, Фарҳод сен дарҳол марказдан Ғанининг ўрнини эгалайсанда, марказий ҳимоячи ўрнига Ғани келгунча туриб берасан. Ҳимояда тўпни эгаллаб олишингиз билан Аброр билан ўйнанг. Аброр, сен тўпни Фарҳодга қулайроқ етказишга урун. Фарҳод сен эса иложи борича тўпни ўзингда кўпроқ ушла, иложини қилолсанг бир-икки ўйинчиларни алдаб ўтшинг хам мумкин, лекин қизғанма. Бу жамовий ўйин. Бугун футбол ўйнамаймиз, жанг қиламиз. Ҳимояда шеригингиз рақибни ўтказиб юборса, рақибга важоҳат билан отилинг. Исталганча овоз чиқариб ўйнашингиз мумкин. Сўнг дарвозабонимиз Иброҳимга юзландида:
— Иброҳим, бугун ғалабанинг калити сенинг қўлингда. Жамоанинг тақдири қандай бўлиши сенга боғлиқ. Ҳаммага омад!— дея нарри кетдилар.
Ҳамма ўз жойи сари чопиб кетди. Мен эса кўрсатмалар майдонда қанчалар ўз кучини кўрсатишига қизиқсиниб ўйинни кузатишга киришдим. Ҳакам ҳуштак чалди ва ўйин бошланди. Кутилганидек, рақибларимиз олдинга отилишди, лекин дарвозамиз атрофида нима қилишни билмай бир-бирларига тўпни ошириб Ҳамизни қидиришарди. Лекин, тан олиш керакки, улар жамоани яхши шакллантиришган экан, мақташганча бор экан, деб қўйдим ичимда. Уларда асосан, тўп назорати ва майда паслар чиройли чиқарди. Мирсодиқ ва Тите қанотларда деярли рақибларни ўтказишмасди, Ҳамизни эса нуқул Аброр таъқиб қилиб юрипти. У нима қилишини билмаяпти . Аброр ундан икки қадам ҳам узоқлашмас эди. Рақибимиз биринчи таймда деярли вазият ярата олмади, бир марта Ҳамиз Абрордан қочиб жарима майдончамизга ёриб кираётганди, Ғулом совуққонлик билан тўпни унгача ўтишига йўл қўймади. Биринчи таймда , асосан, Хайриддин аканинг кўрсатмалари иш берди. Фақат Фарҳодгина тўп бизда пайтида ҳаммани алдашга тушиб, тўпни олдириб қўяверди. Фақат шу сабабдан бизнинг “динамидимиз портламади”. Тайм якунлангач, ҳамма ўзини сувга урди, устозимиз эса ҳеч кимга сув ичишга рухсат бермади.
— Фақат томоқ ҳўлланглар, — дея туриб олди. Ҳамма истар-истамас айтганини қилди. Хайридин ака кайфиятимизни кўтармоқчи бўлдими, ё ростдан ҳам яхши ўйнадикми, роса мақтади. Фақат Фарҳодга қарата қисқа ва лўнда гапирди:
— Шерикларингнинг меҳнатини совуриб юборяпсан, бечораларга раҳминг келмайдими? Шуни эслаб қол: ҳеч қайси ҳужумчи тўпдан ўзиб кета олмайди, тушундингми?, — дея унинг кўзларига қарадилар. Фарҳод кўзларини ерга тикиб бошини қимирлатди. Ҳакам “майдонга” дея ҳайқирди. Ҳамма ўрнидан дик этиб турди.
Тўғриси ўша пайт ҳеч ҳам майдонга тушгим келмай қолди, нимагадир менда шунақа ҳис бор. Доим энг ҳаяжонли дақиқаларда масъулиятни сира бўйнимга олгим келмайди. Ҳозир ҳам ишқилиб менга майдонга туш деб қолмасалар бўлди деб турувдим, шу пайт устозимнинг катта қўллари менинг елкамга тушганини сезиб сесканиб кетдим.
— Қани, Жавоҳир чигалёзди машқларни бошла!— дея буюрдилар.
Устозимнинг кўзларида ҳар доимгидек қувноқлик ўрнини қандайдир хавотир ҳисси эгаллаб турган эди. Мен истар- истамас секин югуришни бошладим, кўзим эса майдонда. Рақибларимиз эса бизнинг ҳимоямизни ёриб ўтолмай каловланишарди. Улар нуқул узоқдан зарба беришар, ҳаммасини Иброҳим бартараф этарди. Айниқса, Ҳамиз роса зарба нуқтасига чиқишга уринар, лекин Аброр унга ҳатто нафас олишгаям имкон бермасди. Ўйинни кузата туриб сездимки, Аброр деярли ҳужумга ҳам чиқмади, фақат Ҳамиз билан юрипти, шу пайт устозимиз Ғанини олдига чақирди-да:
— Йигитларга айт. 10 дақиқа туриб беришсин. Улар қаттиқ чарчашди, ҳадемай ҳато қилишни бошлашади, ҳушёр бўлинглар, — деганча менга ўгирилди-да: ҳозир майдонга тушасан . Фарҳод Ҳамизни ёпади, сен унинг ўрнига ҳужумга тушасан, — деганларида қўрқиб кетдим. Негадир ўзимни жуда ожиз ҳис этдим. Албатта, шунча одам қараб тургани етмаганидек, уларнинг ичида синфимиз қизлари ҳам бор (Гулруҳни айтмайсизми), шундай муҳим ўйинда қувун тушуриб шарманда бўлишдан қўрқиш ҳисси мени енгиб қўяётгандай эди. Истамайгина “ўрнимга бошқаси туша қолсин”, деб минғирлагандим, устозим икки қўли билан елкамдан маҳкаб ушлади-да:
— Бу сенинг дақиқаларинг, бор, уни тарихга айлантир! Ҳеч нарсадан қўрқма. Нимани хоҳласанг, шуни қил, — дея мени Аброр билан алмаштирди. Бечора Аброрни Ҳамиз роса чарчатибди шекилли ҳансираб қолибди.
Алмаштирилганидан хурсанд. Майдондан чиқиши билан қизларимиз унга сув беришганди, қултиллатиб ичишга тушиб кетди. Мени эса қулоғим фақат юрагимни уришини эшитарди. Кўз олдим ҳира қоронғулашган, кучли ҳаяжон ҳамма маҳоратимни ютиб юборгандай бўлди. Оёқларим оғирлашиб қолгандай эди. Мен марказий ҳужумга ўтдим-да, Фарҳодга устозимизни кўрсатмасини айтгандим, у дархол уни амалга ошириш учун югуриб кетди. Мен эса ўз дақиқаларимни кута бошладим. Ана рақибимиз яна олдинлаяпти. Ҳамиз ҳам чарчабди шекили, ҳаракатлари сусайган. Фарҳод эпчиллик билан уни елкаси билан туртиб тўпни олди-да, менга пастлатиб узатди. Шу сонияларда менда қандайдир куч пайдо бўлгандай бўлди. Тўпни бир урунишда ўзимга бўйсундирдим (бу техникани маҳалламиздаги жуда ҳам кичкина майдончада кўпчилик билан ўйнаб ўзлаштирганман. Майдон кичик бўлгани учун у ерда асосан техника ишлатиб ўйнардик. Шу сабабдан менда техника ҳавас қилгудек даражада деб мақтансам арзийди), сўнг тезда атрофимга қараб олдим. Икки қанотда Мирсодиқ ва Тите катта тезликда дарвоза сари учиб кетишарди, мен Титенинг тезлигини кўрганим учун рўпарамдан келаётган футболчини жуда енгил ҳаракат билан алдаб ўтдимда, тезликда олдинга ташландим. Чап томонимда Мирсодиқ “ташла”— дея югуриб келарди, ўнг томонимда Тите ўртача тезликда келарди. Мен тўп билан чап томонга бурилдимда иккита қадам ташлаб тўпни ўнг қанота келаётган Титега ерлатиб ташадим. Устозимиз айтганидек, иккита марказий ҳимоячи менинг олдимни тўсишга уринишарди. Уларни Титенинг қаноти томондаги дарвозанинг устуни томон олиб кетиб, худди шу ердан зарба бермоқчи бўлгандай кўрсатдим. Шу пайт Тите тўпни жарима майдончасига юқоридан ташлади. Мен эса дарҳол бурилиб қарсам, тўпга Ғани катта қадамлари билан югуриб келди-да, баланд сакраб боши билан зарба берди. Дарвозабон нима бўлаётганини тушунмай ҳам қолди шекилли, тўпга қараб қолди. Тўп эса чап бурчакнинг нақд тўққизлигига бориб жойлашди.
Мактабимиз стдионида қалқиш юз бергандай бўлди. Ҳамма “гоооол” дея бақириб юборди. Мен ўша пайт Ғани томон чопиб борардим, у эса тўғри мураббийимиз томон кетарди. Қарасам ҳамма синфдошларим Хайриддин ака томонга югуриб кетяпти. Мен ҳам уларни ортидан уларни устига ўзимни отдим. Ҳаммамиз бир-биримизга қараб “гоооол” дея бақиқардик. Хайриддин ака кенг қулочини очиб жамоамизни маҳкам бағрига босяпти. Фарҳод югуриб келиб сакраганди Ғанининг елкасига чиқиб кетай деди. Ғани эса “ааааа” деб бақирар, ҳаммамизни юзларимиз қип-қизил бўлиб кетган, лекин кўзларимизда ўт бор эди гўё. Қизлармизнинг бақиришини кўрсангиз эди. Қандайдир икки сонияда менинг кўзим Гулруҳга тушиб қолди. Фақат Гулруҳгина жиддийроқ жилмайиб турибди. Икки кўзи Фарҳодда. Мен эса унга қараб турганимдан ҳижолат чекдимда, кўзимни олиб қочдим. Ҳакам ҳаммани ўйинни давом эттиришга чақирди. Биз майдонга қайтарканмиз, Хайриддин ака:
— Бўш келмайсанлар. Ҳа, ўғил болалар, — дея бизга далда берганча бақирарди. Айнан шу топта ҳаммамиз ўзимизга бўлган кучли ишончни сезардик. Бу шундай ширин туйғу эдики... ҳалигача ўша пайтда туйган ҳисимни соғинаман. Рақибимиз деярли қолган дақиқада тўпни ўзида ушлаб ҳам тура олмасди. Нуқул бир-бирларини сўкиб жанжал бошлашди. Кўриниб турибди, улар руҳан синишган эди. Бундан унумли фойдаландик. Майдон марказида уларнинг ўйинчиси тўпни йўқотиб қўйди. Тўпни чаққонлик билан эгалаб олган Фарҳод олдинга интилди. Яна эски касали қўзғади шекилли, иккита ўйинчини алдади-да олдинга отилди. Мен унинг ўнг томонида очиқ турардим. Рўпарамизда биттагина ҳимоячи ва дарвозабон қолган эди, қолганларини ортга қайтишга кучи ҳам қолмаганди чамамда. Фарҳодга “ташла”,— дея бақирдим. У учинчи ўйинчини ҳам алдаб ўтдида, дарвозага зарба берди. Тўп тўғри устунга тегиб дарвозага кириб кетди. Яна қий-чув бўлиб кетди…
Ҳакам ҳуштагидан сўнг, мен синфдошларимни қуршовига отилдим. Биринчи бўлиб Тите мени маҳкаб бағрига босиб алланималар дея бақирар, унга Ғулом қўшилиб шанғилларди. Ҳеч қайси гапига тушунмас ҳам оғзим қулоғимда, уларга қўшилиб ирғишлардим.
Бизга мактабимиз кўчма Кубоги топширилди. Тасаввур қилинг-а, ўша пайтлари бизнинг аҳволимизни. Худди мундиал ғолибидек бақириб юборгандик. Айниқса, Титенинг кўзлари ёшланганини кўрганимда ўзимнинг ҳам томоғимга нимадир тиқилгандай бўлганди ўшанда.
Ҳозирда баъзида ўқиш, иш ташвишларидан зериксам, ўша ўйин ҳақидаги хотираларимни эслайман, қалбимда қандайдир инсонни энтиктирадиган ҳисларни сезаман. Ўша куни фақат Хайриддин ака унча хурсандмасдек кўринди. У бизни табриклагач, йўқ бўлиб қолди. Билмадим, нима бўлди. Уни қидириб кийиниш хонаси томон чопиб кетдим…
Яҳёхўжа УЛУҒХЎЖАЕВ
Давоми бор.
