Турли сабабларга кўра спортчи бўла олмаган кўплаб болалар бор. Аммо, уларнинг баъзилари борки, футбол билан профессионал тарзда шуғулланмаган бўлса-да, етук мураббийга айланиб, ўз жамоаси билан кўплаб совринларни қўлга киритган. Футболни севсанг, билсанг ва тушунсанг, мазкур спорт турининг ичида бўлишингга ҳеч нарса тўсқинлик қилмайди. Азалдан, футбол билан профессионал тарзда шуғулланмаган мураббийлар унчалик ҳурматга сазовор бўлмайди, деган фикр бор. Аммо, шундай мутахассислар борки, касби бошқа бўлса-да, футбол тарихида ўз номини қолдира олган ва қолдиришда давом этмоқда. “Stadion.uz” нашри ҳозир айнан шу каби мураббийлар ҳақида ҳикоя қилади.
Жозе Моуриньо
Гарчи, жуда ҳам муваффақиятли бўлмаган бўлса-да, Моуриньонинг отаси футболчи бўлган. У ҳатто Португалия терма жамоаси сафида битта ўйин ўтказишга ҳам улгурган. Жозе ҳам профессионал футболчи бўлишни хоҳлаган ва унчалик машҳур бўлмаган клублар таркибида бироз ўйнади, лекин у ҳеч қачон топ даражадаги футболчи бўлмаслигини тушунди. Шундан кейин ўзини мураббийликда синаб кўришга қарор қилди. У бу касбни аста-секин ўргана бошлади. Аввалига Жозе кўплаб мураббийларга, жумладан Бобби Робсонга ёрдамчи бўлиб ишлаган. Кейин эса ўзи бош мураббий сифатида фаолиятини бошлаган ва ўз жамоалари билан Португалия, Англия, Италия ва Испания чемпионатларида ғолиб чиқишни бошлади. Икки марта Чемпионлар лигасини забт этишни уддалади. Кўпчилик унинг мураббийлик қарорларини ғалати деб атайди, лекин мутахассининг салоҳиятини Моуриньо ютган совринлар кўрсатиб туради.
Андре Виллаш-Боаш
Виллаш-Боаш 17 ёшида футбол ўйнашни жуда хоҳларди, лекин...
Бобби Робсон унинг исагини пайқаб қолди ва фуболчи бўла олмаслигига кўзи етаган болакайни футбол мураббийи бўлиши учун барча шароитни яратиб берди. Натижада Виллаш-Боаш 19 ёшида мураббийлик лицензиясини олди ва Жозе Моуриньонинг ёрдамчисига айланди. У фақат 32 ёшида мустақил равишда ишлай бошлади ва “Порту” бошчилигида Европа лигасида ғалаба қозонди. Бироқ, “Челси” ва “Тоттенхэм”да унинг ишлари унчалик муваффақиятли бўлмаган. Шундан сўнг, “Зенит”, “Марсел” ва Хитой клубларида фаолият олиб борди.
Хорхе Сампаоли
Мутахассисларнинг фикрига кўра, аргентиналик мураббий яхши футболчи бўлиши мумкин эди, аммо ёшлигида олган жароҳатлари бунга халақит берган. Кейин у университетга ўқишга кириб, диплом олди ва Аргентинанинг ўрта даражадаги клубларида мураббий сифатида шуғуллана бошлади. Кейин мураббий “Универсидад де Чили” жамоасида ишлади ва бу жамоа билан учта чемпионлик унвонини қўлга киритди. Муваффақиятлар кўзга ташланди ва Сампаолига Чили терма жамоаси ишониб топширилди. Хорхе бу ерда ҳам муваффақият қозонди - 2015 йилда жамоа тарихда биринчи марта қитъа чемпионига айланди. Ўшандан кейин“Севилья”да фаолият олиб борди ва андалусияликлар билан Ла Лигада 4-ўринни эгаллади. Шундан кейин Аргентина терма жамоасида ишлади ва муваффақиятсизликка учраган. Ҳозирда у “Марсел” билан Лига—1 чемпионаида фаолияини даавом эттирмоқда.
Рафаэль Бенитес
Тўғрисини айтайлик: Рафаэль ёшлигида жуда яхши футбол ўйнаган: у “Реал Мадрид”нинг ўзи фарм-клубида ўйнаган. 1979 йилда эса Испания терма жамоаси таркибида Мехикодаги Универсиадага ҳам борди. У ерда жиддий жароҳат олган собиқ футболчи карьерасини якунлашга мажбур бўлди.Шундан кейин у мураббийлик фаолиятини бошлашга қарор қилди. Бенитес “Валенсия” ва “Ливерпул” каби жамоаларда қозонган ғалабалари алоҳида эътиборга моликдир.
Юлиан Нагелсманн
Бу мураббий ҳам футбол ўйнашга ҳаракат қилди, аммо тиззасидаги жароҳат йигитчанинг орзусига барҳам берди. Шу сабаб Юлиан ҳам мураббийлик қилишга қарор қилди. 28 ёшида у қуйи лигага тушиб кетиш арафасида турган “Хоффенхайм”ни бошқариб, Бундеслига тарихидаги энг ёш мураббийга айланди. Нагелсманн жамоани қутқариб қолди ва кейинги йили клуб Бундеслигада сенсацион тарзда 4-ўринни эгаллади. Кўп ўтмай, умидли мураббий “Лейпциг”ни қабул қилиб, Чемпионлар лигасининг ярим финалига олиб чиқди. Ҳозирги кунда эса “Бавария” билан юқори натижаларни мўлжаллаган.
Маурицио Сарри
Жуда қизиқарли биографияга эга бўлган инсон. Аввалига у велосипед ҳайдашни яхши кўрарди. Кейин у футбол билан шуғулланишга қарор қилди, лекин у ерда ҳам ҳеч нарсани қойиллатмади. Шундан сўнг, банк соҳасида ишлашга қарор қилди. Аммо, кутилмаганда, унга Италиянинг олтинчи (!) дивизиони футбол жамоасидан таклиф тушади ва барча ишини ташлаб, ушбу жамоа билан ишлашга қарор қилди. Бироқ, унинг катта жамоалардаги фаолияти анча кеч бошланди. Сарри фақатгина, 55 ёшида бўлган пайт “Эмполи” билан А серияда дебютини ўтказишга муваффақ бўлган. Кейин эса “Наполи”, “Челси” ва ниҳоят “Ювентус” билан ишлади.Барчаси сабр ва меҳнат туфайли эди ёки хато фикрми?
Карлуш Кейруш
Бу мураббийўз вақтида “Манчестер Юнайтед”да Алекс Фергюсоннинг ёрдамчиси бўлиб ишлаган. Инглиз клуби ўшанда жаҳон футболи етакчилари қаторида эди. Кўринишидан, бу “Реал Мадрид” раҳбарларини Кейрушни бош мураббийликка таклиф қилишга мажбур қилган. Саргузашт омадсиз тарзда якунланди: “қироллик клуби” чемпионат турнир жадвалида кучли учликка ҳам кира олмади. Кейин Кейруш Бирлашган Араб Амирликлари, Эрон ва ЖАР терма жамоаларига устозлик қилган. Ҳозирда у Муҳаммад Салоҳ бошчилигидаги Миср терма жамоаси билан Африка кубогида қатнашмоқда.
Брендан Рожерс
Маълумотларга кўра, бу мураббий бир вақтлар футбол билан профессионал тарзда шуғулланган, бироқ тиззасидаги муаммолар туфайли футболчилик фаолиятини 18 ёшида якунлашга мажбур бўлган. У “Ливерпуль”да кўплаб муваффақиятлар қозонган. Кейинчалик эса “Селтик” билан Шотландияда уч марта чемпионликни қўлга киритди. Шунингдек, “Лестер Сити” билан Англия кубогида ҳам ғолиб чиққан. Ҳозирги кунда ҳам Рожерс “тулкилар” устози ҳисобланади.
Леонардо Жардим
Жардимни ҳаваскор даражада футбол ўйнагани ҳақида маълумот йўқ. Аммо, у мураббийлик фаолиятини 27 ёшида бошлагани маълум. 2011 йилда у Португалиянинг “Браг” клубини бошқарган. У жамоанинг ўйинни кескин тарзда яхшилаб, чемпионатда 3-ўринни эгаллади, аммо раҳбарият билан келишмовчилик туфайли Леонардо у ердан кетишга мажбур бўлди. Унинг кейинги жамоаси Грециянинг “Олимпиакос” клуби бўлди ва у ерда 17 ўйиндан иборат мағлубиятсиз серияни қўлга киритди, аммо жанжалкаш португалиялик тез орада бу жамоани ҳам тарк этди. Кейин “Спортинг” ва “Монако” жамоаларида ҳам яхши даврларни ўтказди.
Доменико Тедеско
Домениконинг саноат ишлаб чиқариш бўйича бакалавр даражадаги ва инновацияларни бошқариш бўйича магистр даражаси дипломи борлигини ҳамма ҳам билмайди. Бир мавсумда “Спартак”ни Чемпионлар лигасига қайтарган мураббийнинг салоҳияти жуда юқори баҳоланди. Ёшлигида у ҳам футбол ўйнаган, аммо Доменико ўйнаган жамоаларнинг барчаси ҳаваскор бўлган. Унинг отаси нашриётда ишлаган ва ўғлининг спортга бўлган қизиқишини унга унчалик маъқул келмаган. Шу сабаб Тедескони ўзининг касбини ўргатишга қарор қилди. Аммо, кейин Домениконинг футболга бўлган муҳаббат барибир кучайиб кетди. Ҳозирда у Германиянинг “Лейпциг” клуби устози ҳисобланади.
Жамшиджон Маҳмудов тайёрлади.
