Барча даврларнинг энг яхши бразилиялик ҳужумчиларидан Ромарио ўз ҳақиқатларини айтишга қарор қилди.
Ўзим ўйнаган бир нечта клуби билан шартнома имзолаётганимда уйқуга кеч ётишим ҳақида келишиб олганман. Лекин ҳеч қачон машғулотларни ўтказиб юбормаганман. Бунга аниқлик киритиб ўтаман - Бразилияда ҳар президентга айтганман: "Мени эшитинг, мени эрта ухлашим жуда қийин, шу сабабли, машғулотларга куннинг иккинчи ярмида чиқаман". Бу атрофида жуда кўп бемаъни гап-сўзлар бўлган. "Ромарио эса ухламайди!" Ҳа, у ухламайди. У шунчаки кеч ухлайди. "Ромарио машғулотларда иштирок этмаяпти!" Йўқ, у машғулотларга боради, фақат эрталаб соат тўққизда эмас. Президентлар бу ҳақда билишарди. Бу ҳақда мураббийларга айтишганми ёки йўқми - бу менинг муаммоим эмас.
Мен ҳеч қачон ўйин арафида зиёфатларда иштирок этмаганман. Агар биз якшанба куни ўйнайдиган бўлсак, у ҳолда мен шаҳарга охирги марта жума куни чиқарди. Баъзида эса ҳамма нарса аксинча бўларди. Лекин, бу ҳол жуда кам бўларди. Шунингдек, мен ҳеч қачон чекмаганман. Яратганга шукурки, ҳеч қачон наркотик моддалар истеъмол қилмаганман. Ҳеч қачон алкогол ичимликлар ичмаганман. Бир томчи ҳам. Ким айтди чекмасангиз, ичмасангиз ҳаётдан завқ олмайсиз деб?
Соҳил ҳақидаги тарих? Шундай бўлганди: Олдимизда "Флуминенсе"га қарши ўйин турганди, мен эса ўйнамасликка қарор қилдим. Тўғрисини айтсам, нега бундай қилганимни эслолмайман. Ҳарқалай йигитлар ўйинни ўтказиш учун бир кун олдин жамланишди, мен эса кунни соҳилда ўтказдим. Кейин эса негадир менда ўйнаш учун хоҳиш пайдо бўлди ва дарҳол "Маракана"га йўл олдим. Жамоа ўйин бошланишига бир неча соат ўша ерда эди. Улар ҳатто ўйиндан олдин чигалёзди машғулотларни ҳам ўтказишиб бўлган экан. Оёғимдаги қумларни силкитганча кийиниш хонасига кириб бордим. Марсело жамоадаги дебют ўйинини ўтказадиган эди, у ўз ўйинини намойиш этиш учун оила аъзоларини стадионга таклиф қилган экан. Мен эса унинг ўрнига ўйнадим. Бечора йигит. Якунда иккита гол киритдим ва биз ютдик. Менинг руҳан тайёргарлик кўришим оддий эди: шунчаки майдонга тушиш, либосни кийиш ва гол уриш. Бошқа сир йўқ эди, ҳеч қачон бўлмаган.
Ишқий муносабат деганда нимани тушунаман? Сиз ўзингизга мос нарсани қилишингиз керак. Ишқий алоқа ҳар доим мен учун жуда яхши нарса бўлиб келган! Гоҳида эрталаб уйда, агар мен уйғонганимда хоҳиш пайдо бўлиб қолса, у ҳолда ишқий муносабат билан шуғулланиб, кейин ўйинга кетардим. Бу менга тинчлик ва майдонда енгиллик берарди.
Одамлар, мен итдан қўрқаман. 13 ёшимда бувамларникига меҳмонга боргандик ва менга битта кучук ҳамла қилиб қолганди. Мен кучукларни ҳурмат қиламан. Мен уларга ҳеч қачон ёмонлик қилмайман. Лекин улар мени ўлгунимча қўрқитишади. Кучуклар қанчалик кичкина бўлса, менинг қўрқувим шунчалик катталашиб бораверади. Немис овчаркаси билан менда ҳеч қачон муаммо бўлмайди. Аммо, илтимос қиламан, кучукларни мендан узоқроқ олиб юринг.
Мен такаббур эмасман. Ўзимга ишонганман. Тушуняпсизми, нима ҳақида гапиряпман? Мен туғилганимда Яратган: "Ана, инсон" деган гапни айтишни хоҳлайман. Одамлар буни бемаънилик деб ўйлашди. Бироқ, мени эшитинг, бу ҳақиқат эди! Одамлар: "О, Ромарио, дам олишни яхши кўради, машғулотлани ўтказиб юборади, қўлдан жуда кўплаб аёлларни ўтказади!" - дейишарди. Кейинги ўйинда эса учта гол киритсам одамлар: "Бу Ромарио - жуда яхши!" - дейишарди. Ҳа, Ромарио худди беадабга ўхшайди, лекин гол киритади! Бу беадабликми? Йўқ! Мен ҳам доим ўзимга ва қилаётган ишимга ишоганман. Мен шунчаки ҳақиқатни гапирардим. Албатта, баъзида ўзимни кўрсатишимга тўғри келган, ха-ха-ха!
Жакарезиньодаги уйимиз ёнидаги темирйўлда отам билан бирга футбол ўйнаганимизни эслайман. Мен тўрт ёшимда астма касаллиги билан касалланганман ва жуда ёмон ухлардим. Гоҳида умуман ухлай олмасдим, бир қўлимда дадамни қўлини ушлаб олардим, иккинчи қўлимда тўпни. Чиқардик ва 10 дақиқача ўйнаб, яна уйга қайтардик. Ўшанда тўп мени деб ақлдан озарди. Мен ўзимни бахтли ҳис қилиш учун унга бир неча марта зарба беришим кифоя эди. Уйга келганимизда ўликдек ухлаб қолардим.
Менинг бобомнинг бешта шартлари бор эди. Бошингни булутлар орасига тиқиб олма. Шароб ичма. Наркотик моддалар истеъмол қилма. Ҳеч ким сенга эга бўлишига йўл қўйма. Кимнидир қўлини силкитганингда буни қатъий бажар ва ўша одамни кўзига қара. Мен уларга амал қилдимми? Албатта! Омин!
Битта ўйинда тўртта гол киритганимни эслаймиз. Ўша вазиятни нима ҳақида ўйлардим? Кейинги имконият охиргиси бўлиши мумкинлигини ўйлардим. Мен фаолиятимнинг кўп қисмини охирги имкониятлар дўконида ўтказдим.
Дунга ҳақ эди. "Васко"да ўйнаб юрган пайтларимиз, қандайдир вазиятда жамоанинг ишлари унча яхши эмасди. Тита ва Роберто Динамит мени ёшлигим учун ўзларига ишлашга мажбур қилишди. Бу йигитлар афсоналар эди, тушуняпсизми? Улар хоҳлаган нарсаларини қилишлари мумкин деб ўйлашарди. Лекин улар бу ҳақда деярли унутишди! Мен уларга: "Эшитинглар, мен жамоага ишлайман. Бу ишни қанчалик яхши бажараётганимни билмоқчи бўлсангиз тўпурарлар рўйхатига қаранглар" - дедим. Улар кейинчалик ҳам мен билан баҳслашишни, лекин кейин Дунга: "Майли, мен сенга босим ўтказишда давом этаман, сен гол уришда давом этавер!" - деди. Айнан мана шу нарса содир бўлди. Ўша Дунга бошқаларга қараганда, жуда ақлли бола эди.
Нидерландияда жуда қийналганман. Мен "ПСВ" клубига ўтганимда 22 ёш эдим ва Риодан бошқа жойда яшамаганман. Мана мен қоронғу ва совуқ жойга келиб қолдим. Жин урсин - аёз минус 17. Ўн етти!!! Яна мени машғулотларда иштирок этмаганлигимда айблашганди! Бир марта совуқ ҳаво туфайли уч уйдан ҳеч қаерга чиқмаганман. Йигитлар мендан хавотир олишни бошлашган. Улар келишган, эшикни тақиллатишган, лекин мен уларга жавоб бермаганман. Мен қишки уйқуда эдим, бро!
Кройф футболдаги энг яқин дўстларимдан бири эди. Албатта, менинг энг яхши мураббийим бўлган. "Барселона"га келганимда 11-рақамни сўраганман, бу менинг севимли рақамим эди. Кройф эса менга 10-рақамни берди. "Жаноб, бу мен учун катта шараф, лекин мен 11-рақамни афзал кўраман" - дедим. Тушуняпсизми, барча ҳамма жойда 10-рақамни хоҳлайди. Мен эса жуда камтарлик қилганман! Шунда Кройф, "Йўқ!" - деди. Ҳаммага мен бу шарафни рад қилгандек туюлди. Ўшанда Кройф ўз жамоасидаги барча яхши футболчилар 10-рақам остида тўп суришини айтди. Жин урсин, бу гапни қарши нима дейиш мумкин? Ўшандан бери 10-рақамга бўлган муҳаббат ошган - абадий!
1994 йилги Жаҳон чемпионатида ўйнашимни умуман кутмагандим. Ҳақиқатдан ҳам шундай. Бразилия саралашдан осонлик билан ўтди, мени эса бош мураббий билан муаммоларим бор эди, шу сабабли мени терма жамоага таклиф қилишмаганди. Лекин, сўнгги ўйинда - Уругвай терма жамоасига қарши баҳсда бизда очко керак эди, дурангми, ғалабами, фарқи йўқ, асосийси очко. Биласизми ўшанда улар нима қилишган? Улар ўзларининг энг яхши футболчисини таклиф қилишди. Тўғриси ўша учрашувда ҳеч қандай босим сезмаганман. Аксинча - жуда завқ олганман. Мен шунчаки мураббийлар штабидаги ўша бадбашараларни исботламоқчи эдим. Хоҳлаган одамингиздан сўранг - улар тасдиқланади: Бу футболчи ўйнаши мумкин бўлган энг яхши ўйин эди. Ўша ўйинда 1дан 10гача бўлган шкалада ўзимга 11 баҳо бераман!
Мен бой бўлгандан кўра, бахтли бўлишни афзал қўраман. 1995 йили "Фламенго" менга шартнома таклиф қилди, мен эса ўзимга савол бердим: "Ҳақиқатдан ҳам нима хоҳлайман ўзи?" Пул масаласига келсам, бу энг яхши вариант бўлмайди, ҳатто мен Бразилия тарихидаги энг катта маошни олган тақдиримда ҳам. Ёшим 29да эди, Европада яна бир неча йиллик муваффақиятларим олдинда эди. Аммо мен Риода оиламга, ота-онамга, акамга, болаларимга ва дўстларимга яқин бўлардим. Менинг қарорим кўпчилик учун ғалати туюлганини биламан, лекин бу мен учун чуқур маънога эга эди.
Нимадан афсусланман? Йигитлар, мен ўзим ҳақида жуда кўп ёмон сўзларни айтишим мумкин: беадаб, жинни... Рўйхат жуда узун бўлиши мумкин. Аммо ҳар бир ҳаракатингизни бажарилган вақтни хисобга олган ҳолда баҳолашингиз керак. Ўшанда мен умуман бошқа йигит эдим ва дунё футболи бутунлай бошқача эди. Мен чўққига чиқиш учун ўлим билан ҳам курашишим керак эди. Мен барча ҳис-туйғуларимни шунга сарфладим. Мен қилган барча яхшилик ва ёмонлик юракдан чиққан.
Ахир, ҳеч ким мукаммал эмас. Биз бунинг учун яратилмаганмиз. Ва бунинг учун Яратганга раҳмат!
