Ўтаётган йилнинг оҳирида Жаҳон чемпионатига старт берилиши барчага маълум. Шундай экан мундиал ҳақидаги қизиқарли фактлар ва рекордлар эътибор қаратишингизга сабаб бўлса керак. Мана шундай рекордлардан бир қанчаси ҳақида қуйида билиб олишингиз мумкин.
2
чемпион унвонлари Витторио Поццо томонидан қўлга киритилди
Ўтган асрнинг 30 йилларида икки марта чемпион бўлган Италия терма жамоаси бош мураббийи ҳозиргача икки марта (1934 ва 1938 йиллар) чемпионликни қўлга киритган ягона мутахассис ҳисобланади. Поццо бошчилигида италияликлар 9 ўйиндан 8 тасида ғалаба қозонишган. Фақат испанлар билан 1934 йилги чорак финал ўйинлари бундан мустасно эди. Бу дуранг (1:1) билан якунланган ўйин. Экстра-таймларда эса Италия ғалаба қозонган.
25
Ҳелмут Шён шогирдлари
Унинг қўл остида Германия терма жамоаси қаторасига тўртта жаҳон чемпионатида иштирок этди. Ва у ҳар бирида камида 6 та ўйин ўтказди (1974 йилги Жаҳон чемпионатида - 7). У уч марта совриндорлар - кумуш-1966, бронза-1970 ва олтин-1974. Ва фақат 1978 йилда у 6-ўринни қўлга киритган.
16
Ҳелмут Шён ғалабалари
Германия терма жамоаси бош мураббийи энг кўп ғалаба қозонган мураббий ҳисобланади: 1966 йилги жаҳон чемпионати - 4 ғалаба, 1970 йилги жаҳон чемпионати - 5, 1974 йилги жаҳон чемпионати - 6.
6
Карлос Алберто Паррейра бошчилигидаги турли жамоалар
Ушбу бразилиялик мураббий яна бир рекордни такрорлади: унинг қўл остида 5 та жамоа ЖЧда иштирок этган. Сербиялик Боран Милутинович биринчи бўлиб бундай муваффақиятга эришди: у Мексика (1986), Коста-Рика (1990), АҚШ (1994), Нигерия (1998) ва Хитой (2002) терма жамоаларини бошқарган. Паррейра Қувайт (1982), БАА (1990), Бразилия (1994 ва 2006), Саудия Арабистони (1998) ва ЖАР (2010) терма жамоалари бош мураббийи бўлган. Унинг қўл остида бразилияликлар 1994 йилги жаҳон чемпионатида ғалаба қозонишган.
11
Луиз Фелипе Сколарининг кетма-кет ғалабалари
Мутахассиснинг серияси 2002 йилда бошланган, ўшанда Бразилия 7 учрашувнинг 7 тасида ғалаба қозонган (ҳозиргача бўлажак жаҳон чемпиони етти учрашувнинг барчасида ғалаба қозонган ягона жамоа). 4 йилдан сўнг Сколари жаҳон чемпионатига гуруҳ босқичида 3 та ўйинда ва 1/8 финалда голландларга қарши ўйинда (1:0) ғалаба қозонган. Шу тариқа, Сколари умумий ҳисобда 24:5 ҳисобида кетма-кет 11 ғалабага эришди. Кетма-кет мағлубиятсиз ўтказилган 12 учрашув ҳам жаҳон чемпионати рекорди ҳисобланади.
27
ёшида энг ёш бош мураббий - Хуан Хосе Трамутола эди
У Аргентина терма жамоасини 1930 йилда биринчи жаҳон чемпионатида бошқарган. 15 июл куни бўлиб ўтган Францияга қарши (1:0) очилиш ўйини куни Трамутола 27 ёшу 267 кунлик эди. Жаҳон чемпионатлари тарихида 30 ёшга тўлгунга қадар терма жамоани бошқарган яна битта мутахассис бўлган. Худди шу 1930 йилги жаҳон чемпионатида венгриялик Дёрджи Орт бошланғич учрашув куни 29 ёшу 77 кунлик эди.
71
йил энг кекса бош мураббий - Отто Рехагель эди
Германиялик мутахассис Греция терма жамоаси бош мураббийи сифатида 2010 йилги жаҳон чемпионати иштирокчисига айланди. Унинг шогирдлари икки марта 0:2 ҳисобида мағлуб бўлишди (Жанубий Корея ва Аргентина) ва фақат Нигерия устидан ғалаба қозониб (2:1) ўз гуруҳида 3-ўринни эгаллаб, плей-оффга чиқа олишмади. Аргентиналиклар билан сўнгги ўйин ўтказилган 22-июнь куни Реҳагелнинг ёши 71 ёшу 317 кунлик эди.
Айтганча, у 70 ёшдан кейин жаҳон чемпионатига чиққан иккинчи мураббий бўлди. Аввалги рекордчи италиялик Чезаре Малдини эди. 2002 йилги Жаҳон чемпионатида унинг бошчилигидаги Парагвай термаси 1/8 финалга чиқди ва у ерда немисларга ютқазди (0: 1). Ўйин куни Малдини 70 ёшу 131 кунлик эди.
4
фақат Марио Загалло жаҳон чемпиони бўлган
Бразилиялик футболчи сифатида икки марта (1958 ва 1962 йилги жаҳон чемпионатларида) ғалаба қозонган, 1970 йилги жаҳон чемпионатида бош мураббий, 1994 йилги турнирда эса Карлос Алберто Паррейранинг ёрдамчиси бўлган. Загаллодан ташқари яна битта мутахассис ҳам футболчи, ҳам мураббий сифатида жаҳон чемпиони бўлган. Бу Франс Беккенбауэр (мос равишда 1974 ва 1990 йилги жаҳон чемпионатлари).
44
йиллар - иккита жаҳон чемпионатларида иштирок этиш орасидаги максимал давр
Ушбу рекорднинг эгаси Тим номи билан машҳур бўлган бразилиялик Элба де Падуа Лимадир. Ўз терма жамоаси таркибида у 1938 йилги Жаҳон чемпионатида қатнашган ва у ерда битта ўйинда - чорак финалда Чехословакияга қарши ўйнаган (2: 1). Кейинги сафар Тим жаҳон чемпионатига 1982 йилда - Перу терма жамоаси бош мураббийи сифатида келган. Унинг қўл остида бу жамоа икки марта дуранг ўйнади, лекин ўз гуруҳида охирги, тўртинчи ўринни эгаллаган.
Миржалол Пардабоев тайёрлади.
