Бразилия терма жамоаси Пелени сўнгги сафарида кутиб олди. Футбол қироли билан хайрлашиш маросими афсонавий ҳужумчи деярли бутун футболчилик фаолиятини ўтказган "Сантос" стадионида бўлиб ўтди. Пеле дунёдаги энг машҳур вертикал қабристонлардан бирига - Сантосдаги (Сан-Паулу штати) ёдгорлик экуменик некрополига дафн қилинди.
Пеле билан видолашув маросими душанба куни маҳаллий вақт билан тушда бошланди. Собиқ футболчининг тобути "Сантос" уй учрашувларини ўтказадиган "Вила Белмиро" аренасига олиб борилди ва марказий айланага жойлаштирилди.
Стадионга йўлда дафн маросимини кўчаларда олқишлар, футбол мухлислари эса пиротехника ва петардалар билан кутиб олди. Афсонавий “Вила Белмиро”га олиб келинганида Пеленинг ўғли Эдсон Шолби ижтимоий тармоқда "У уйига қайтди" деб ёзди. "Сантос"нинг "Twitter"ида эса шундай хабар пайдо бўлди: "У доим хоҳлаганидек, бизнинг абадий қиролимиз Пеле ўз уйида, “Вила Белмиро”да ўз халқи билан хайрлашмоқда.
"Сантос" стадиони Пеле шарафига баннерлар билан безатилган. Улардан бирида: “Яшасин подшоҳ!” деб ёзилган эди. Ташкилотчилар, шунингдек, Пеле “Сантос”нинг кучли ўнталигига кирганини эслатувчи баннер тайёрладилар. Айтганча, клуб раҳбарияти ҳамон ҳужумчи хотирасига бу рақамни муомаладан олиб ташламасликка қарор қилган. Пеленинг ўзи ўнинчи рақамдан жамоа футболчилари фойдаланишини хоҳлаган.
Маросим бошланишидан аввал футбол тарихидаги ягона уч карра жаҳон чемпиони билан хайрлашиш учун келган “Сантос” стадиони олдида мухлисларнинг катта навбатлари пайдо бўлди. Пеле билан охирги учрашувга албатта ВИП меҳмонлар ҳам келишди. Хусусан, ФИФА президенти Жанни Инфантино, Бразилия футбол конфедерацияси президенти Эдналдо Родригес ва КОНМEБОЛ президенти Алехандро Домингес.
Инфантино кутилмаган таклиф билан чиқди: ФИФА раҳбари дунёнинг ҳар бир давлатида Пеле номидаги стадион бўлишини исташини айтди.
"Ичимда жуда кўп ҳиссиётлар ўтяпти. Жуда қайғули, лекин шу билан бирга мен табассум қиламан, чунки Пеле бизга жуда кўп яхши хотираларни берди. Биз шоҳнинг хотирасини ҳурмат қиламиз. Биз дунёнинг барча давлатларидан ўйинлар олдидан бир дақиқалик сукут сақлашни сўраймиз. Қолаверса, биз дунёдаги ҳар бир давлатдан ҳеч бўлмаганда битта стадионга Пеле номини беришни сўраймиз, токи авлодлар бу қанчалик муҳимлигини билишсин”.
Дафн маросимида ҳамма бугунги Бразилия терма жамоаси етакчиси Неймарни кутишди. Бироқ, у ҳақида бир-бирига зид маълумотлар келиб тушди. Бир кун аввал L'Equioe журналисти Эрик Фрозио дисквалификация туфайли “Ланс” билан Франция чемпионати ўйинини ўтказиб юборган “ПСЖ” форварди Гуаружага учиб кетгани ҳақида ёзган эди. Аммо сешанба куни RMC Sport нашри Неймар аслида Парижда қолгани ва жамоа билан машғулот ўтказгани ҳақида хабар берди. Аввалроқ “ПСЖ” ҳужумчиси ижтимоий тармоқларда Пеленинг ўлимига биринчилардан бўлиб муносабат билдирган эди:
"Пелегача футбол шунчаки спорт тури бўлганини айтган бўлардим. У ҳамма нарсани ўзгартирди. У футболни санъатга, ўйин-кулгига айлантирди. Бу камбағалларга, қора танлиларга имконият берди. Футбол ва Бразилия Қирол туфайли янги мақомга кўтарилди! У кетди, лекин сеҳри сақланиб қолди. Пеле абадийдир".
Стадиондаги маросимдан сўнг Пеленинг тобути Сантос кўчалари бўйлаб футбол қиролининг 100 ёшли онаси истиқомат қиладиган уйга олиб борилди. Дафн маросимининг ўзида фақат собиқ футболчининг оила аъзолари қатнашди. Айтганча, Сантосдаги мемориал экуменик некрополдаги қабристон Пеленинг илтимосига биноан танланган.
Вертикал қабристонлар ҳудудларнинг танқислиги ва аҳоли сонининг кўпайиши шароитида нисбатан янги глобал тенденциядир. Аслида, бу кўп қаватли бинолар бўлиб, унда жасадлар билан тобутлар сақланади.
Сантосдаги мажмуа энг катта ва инфратузилма жиҳатидан энг ривожланган. Унда қабрлардан ташқари ибодатхона, маросим заллари, крематорий ва музей мавжуд. Бадавлат одамлар учун алоҳида криптлар ва ҳатто мақбаралар ташкил этилган. Некропол 1983 йилда қурилган ва 32 қаватдан иборат. Бино дунёдаги энг баланд қабристон сифатида Гиннеснинг рекордлар китобига киритилган.
Пеле ўз интервюсида Сантосдаги некропол осойишталикни тарқатишини айтди. У тўққизинчи қаватга дафн қилинмоқчи эди. Биринчидан, бу қават “Вила Белмиро” стадионига қарайди ва бундан ташқари, Пеленинг отаси тўққизинчи рақам остида ўйнаган. Бироқ, афсона биринчи қаватда дафн этилди. Бу мухлислар учун қулайроқ бўлиш мақсадида қилинган.
Футбол қироли кетди, лекин халқ уни доим эслаб қолади.
