Футбол олами икки асосий соврин ўртасида қолиб кетмаган эди. Шундай қилиб, 2010 йилдан 2015 йилгача "Олтин тўп" ва йилнинг энг яхши футболчиси учун мукофот бирлаштирилди. Аммо бу тажриба иккала ташкилотчи: France Football ва ФИФА учун ҳам муваффақиятсиз бўлиб туюлди. Мухлислар эса бундан норози эди. Шу сабабли, тез орада мукофотлар яна бўлинди ва ФИФА ўз номига ребрендинг қилди.
ФИФАнинг The Best мукофоти энди календарь йили охирида берилади. Агар бутун мавсум “Олтин тўп” учун муҳим бўлса, ФИФА ва унинг мукофотлари учун энг муҳим воқеа бу Жаҳон чемпионати эканлиги аниқ.
Лекин, аввало, олдинги ғолибларни эслайлик. Криштиану Роналду ва Роберт Левандовски икки марта энг яхши футболчи совринини қўлга киритган. Мукофот Лука Модричга 2018 йил топширилгандан сўнг, 2019 йилда ўша Месси илк бор бу совринни қўлга киритган эди.
Йил жамоаси
Тҳе Бест маросимидаги индивидуал мукофотлардан бир оз фарқи, йилнинг энг яхши жамоасини аниқлашдир. У FIFPro, яъни Халқаро Футбол Уюшмалари Ассоциацияси томонидан тузилган.
Дарвозабон: Тибо Куртуа Ҳимоячилар: Жоау Кансело, Виржил ван Дейк, Ашраф Ҳакими ярим ҳимоячилар: Каземиро, Лука Модрич, Кевин де Брюйне; Ҳужумчилар: Лионель Месси, Эрлинг Холанд, Карим Бензема, Килиан Мбаппе.
Кўриб турибмизки, бизда клубдаги йил давомидаги, хусусан Қатардаги жаҳон чемпионатидаги умумий кўрсаткични ҳисобга олган ўзига хос аралаш версия пайдо бўлди. Масалан, Куртуа ЖЧ-2022да ҳеч нарса кўрсатмаган, лекин у клубида яхши ўйнаганлар ҳам бор. Қатарда Холанд ва Норвегия иштирок этмади, аммо Дортмунднинг "Боруссия"си ва "Манчестер Сити"даги ёрқин ўйини бунга етарли эди.
Бундай жамоанинг «ўрнатилиши" шубҳали, бу тўртта энг яхши ҳужумчи билан таркиб ғалати кўринади, лекин учта ярим ҳимоячи ва ҳимоячи, улардан иккитаси қанот ҳимоячилари. Аммо бу FIFPro танлови. Ва баъзилар учун улар баҳолашга ёндашувнинг жиддийлигига шубҳа уйғотади. Бошқа томондан, бу жамоа аъзоларини тушуниш мумкин. Ҳужумчилар рўйхатини яна бир бор ўқинг ва 2022 йил охирида кимни бу рўйхатдан тушириб қолдириш ҳақида ўйлаб кўринг. Объектив бўлишга ҳаракат қилинг. Бензема ва Холандсиз жаҳон чемпионатини яна бир бор эслаш мумкин, аммо ўтган йилни уларнинг самарали ҳаракатларисиз тасаввур этиб бўлмайди. Шунинг учун, шундай муросага келинган.
Аргентинанинг устунлиги
Демак, The Best мукофотида жаҳон чемпионатига алоҳида эътибор қаратишини аллақачон тушуниб етдик. Ва агар ҳамма нарса кўп баҳс-мунозаралар ва шубҳаларга сабаб бўлмаган асосий ғолибни кўрсатган бўлса, унда бошқа номинацияларда янада кўпроқ кураш ва кутилмаган ғолибларни кўриш мумкин эди.
Аргентинани чемпионликка олиб чиққан Лионель Скалони энг яхши мураббий учун мукофотни олди. Кучли учликда эса у "Реал"дан Карло Анчелотти ва “Манчестер Сити”дан Хосеп Гвардиолани ортда қолдирди. Гўё ғолиб ва финалчиларни аниқлаганлар, мукофотни ким олишини олдиндан билиб, ўтган йили энг обрўли рақобатчиларни танладилар, улар айни пайтда, албатта, яхши мавсум ўтказа олмаяпти. Бу сиз ғолибни олдиндан билганингизда, лекин сиз интрига яратишингиз керак ва унга Шварценеггер ва Сталлонени қўшасиз. Бу бемаънилик бўлиб чиқади, лекин интригани оширади. 2021 йил учун худди шундай мукофотни "Челси" билан Чемпионлар лигасида ғолиб чиққан Томас Тухел ҳам олди. Умуман олганда, ҳамма нарсанинг бошида яна совринлар туради. Агар жаҳон чемпионати бўлмаса, Чемпионлар лигаси биринчи планга чиқади, ҳатто бу ФИФА ўтказадиган турнир бўлмаса-да.
Дарвозабонлар жангида ҳам худди шундай воқеа юз берди. Тўғри, бу ерда ёндашув кўпроқ Жаҳон чемпионатига ўгирилди. Ғалабани, албатта, Эмилиано Мартинес қўлга киритди, унинг ўтган йил давомида ўйини ҳақида ҳеч ким ҳеч нарса билмасди ва ҳеч нарса дея олмайди. Аммо бир нечта муваффақиятли ўйинлар ва у йилнинг энг яхшиси. Бу қанчалик адолатли эканлиги баҳсли масала ва мухлислар бундан завқ ва ғазаб отига минишган. Лекин унинг номи, албатта, у ўйнайдиган клуб номидан кўра кўпроқ одамларга маълум.
Эми "Севилья"дан Ясин Бунуни курашда енгди, лекин, албатта, у "Астон Вилла"даги Мартинесдан ёрқинроқ ўйнаган бўлсада, клублар футболидаги энг яхши дарвозабонлардан эмас, аммо у кучли учликдан жой олди. Тарихий ютуқни амалга оширган Марокаш терма жамоасини қандайдир тарзда нишонлаш керак эди. Кўринишидан, ФИФА марокашликлар бош мураббийининг исмини эслай олмади, шу боис дарвозабонни топди - бу жамоанинг энг машҳур футболчиларидан бири, у ҳам ярим финалга чиқишда ажойиб ҳисса қўшган.
Кучли учликда Тибо Куртуа ҳам бор эди, аммо бу фақат интрига учун. Чемпионлар лигаси ғолибларини таъкидлаш учун эски анъанага ҳурмат сифатида.
Маросимнинг бош совринини ким олишига шубҳа йўқ эди. ФИФАнинг ёндашуви аргентиналикларнинг чемпионликдаги асосий қуролини топиш эди. Аргентина деганда ҳамманинг кўз олдида "у" гавдаланади. Агар Мартинес ва Скалони ўзлариникини олган бўлса, Мессининг мукофот олиш имконияти йўқ эди. Ва у бунга лойиқ эмас деб айта олмайсиз.
Бу ерда кучли учликдаги рақобатчилар интрига учун қўшилган деб айтолмайсиз. Шундай бўлсада, Бензема ФИФА учун аҳамиятсиз бўлган "Олтин тўп" ва Чемпионлар лигасини қўлга киритди, Мбаппе эса ўзининг ўйини билан бунга лойиқ эди. Айниқса ЖЧда у янада порлади.
Мукофот адолатли бўлдими ёки йўқми, буни мухлисларнинг хоҳишига қараб баҳолайсиз. Биз фақат аниқ айтишимиз мумкинки, ФИФА ҳашаматли ресурсларга эга бўлсада, маросимни ташкил этиш ва уни тақдим этишда ҳали France Football даражасига етмаган. Яна бир жиҳат шундаки, ФИФА ўз турнирларининг аҳамиятини оширишга мажбур бўлганлиги билан чекланган, France Football эса бу нуанслар билан иши. Агар Чемпионлар лигаси ярим финали даражаси ЖЧ ярим финали билан солиштирилса, улар нисбатан биринчисини афзал кўришади. ФИФА эса ўз тизимини оқлаган ҳолда, қайта-қайта олдиндан айтиб бўладиган сценарийни яратади. Айниқса, жаҳон чемпионати йилида.
