Осиё ўйинларига ҳозирлик кўраётган Ўзбекистон миллий терма жамоасининг ўртоқлик учрашувларини ўтказиши муносабати билан миллий чемпионатимиз икки ҳафталик таътил эълон қилинди. Якунига етган учрашувларда бир қатор кутилмаган натижалар қайд этилди. Жумладан, амалдаги чемпион ва кубок соҳиби “Бунёдкор” 17–турда ўз майдонида “Динамо”га 0:1 ҳисобида мағлубиятга учради. Сўнгра  Лушан шогирдлари пешқадам “Локо” (1:2)  майдонидан муҳим уч очко билан ортга қайтишди.

ОРТГА НАЗАР...
Йилни қандай бошласанг, уни шундай якунлайсан деган гап бор. 2014 йилнинг ортда қолган вақти давомида халқаро майдонларда юртимиз шаънини ҳимоя қилган вакилларимизнинг иштирокини эсга олсак. Ёдингизда бўлса, Шуҳрат Мақсудов бошчилигидаги Ўзбекистон ёшлар терма жамоаси қитъа биринчилигида қатнашди. Шунингдек, “Локомотив” ва “Насаф” жамоалари Осиё Чемпионлар лигасининг плей–офф ўйинларида рақибларига имкониятни бой беришди. Ўзбекистон миллий терма жамоаси эса расмиятчилик учун ўтказилган баҳсда амирлик футболчиларини қабул қилиб 1:1 ҳисобидаги муроса кўчасини танлашди. “Бунёдкор” эса жорий йилги ОЧЛнинг 1-босқичини жуда бўш ўтказди. Аммо қийинчилик билан бўлса-да “плей-офф” йўлланмасини қўлга киритишди. Минг афсуски, футболчиларимиз ўтказилган халқаро учрашувларда мухлислар кутган натижалар қайд этишмади. Энг қизиғи, жамоаларимиз мураббийлари омадсизликни ҳали юртимизда мавсум бошланмаганлиги билан изоҳлашгани, кишини ажаблантиришди. Бундай баҳонаю–важлар орқали ўзларини оқлашаётгани тушунарсиз ҳол, албатта. Нима, нуфузли турнирларда ижобий натижалар қайд этиш учун миллий чемпионатимизни январь ойидан бошлашимиз шарт эмаску?! Афсуски, мураббийларимиз ҳар бир мағлубиятга баҳона топишга уста бўлиб кетишган. Мухлисларимиз ҳам бунга кўникиб қолишди. Мабодо, жамоаларимиз имкониятни бой бергудек бўлишса, мураббийларимизнинг қандай жавоб беришини олдиндан билишади.

КУЧЛИЛАРНИ ҚАЧОН ТАН ОЛАМИЗ...
Баъзида ҳайрон қоласан, нуфузли мусобақаларда қатнашишга йўл олаётган жамоаларимиз мураббийлари – «олдимизга юксак вазифалар қўйилган, Жаҳон Чемпионати йўлланмасини қўлга киритиш ва совриндорлар қаторидан жой олиш» дея ваъда беришади. Хусусан, ёшлар терма жамоамиз устози Шуҳрат Мақсудов қитъа биринчилиги арафасида “Биз 26 январда финалда майдонга тушамиз!” деган баландпарвоз сўзларни гапирган эди. Бироқ, ёшларимиз гуруҳ босқичиданоқ ортга қайтишди. Хўш, қачонгача биз ўз рақибларимизни менсимаймиз? Айнан, рақибларни менсимаслик, ҳурматсизлик қилиш футболимиз обрўсига путур етказмоқда. Яна бир муаммо рақиб кучи ва имкониятини тан олмаслигимиздир. Жамоаларимиз тактик, техник, жисмоний тайёргарлик борасида ҳам ортда қолишяпти. Бизнинг мураббийларимиз рақибларга 20 йил олдинги нигоҳ билан қарашади. Ваҳоланки, футбол жойида турмаяпти. Миллионлар ўйини жадаллик билан ривожланяпти. Қитъамизда ҳам футбол инфратузилмаси яхшиланмоқда. Минтақаларда жаҳон талабларига жавоб берадиган стадионлар барпо этиляпти. Клублар таркибига бир қатор тажрибали, маҳоратли футболчилар жалб этилмоқда. Демоқчимизки, Осиёда ҳам миллионлар ўйинига бўлган эътибор янада ошган.

МУХЛИСНИНГ КЎНГЛИ НЕГА СОВИЯПТИ?
ОЧЛнинг 3-турида “Бунёдкор” ва “Фулад” жамоалари учрашувини бармоқ билан санарли ишқибозлар воқеа жойидан кузатишди. Ҳайхотдек “Пахтакор” стадиони деярли бўм–бўш эди. Томошабинларнинг аксариятини ички ишлар ходимлари ташкил қиларди. Бундай манзарани нафақат пойтахтда балки вилоятларда ҳам кузатиш мумкин. Бунинг асил сабаби нимада? Балки жамоаларимиз мухлислар кутган футболни намойиш эта олишмаётгандир?! Хуллас, муаммолар етарлича топилади.  ЎФФ президенти Мираброр Усмонов, шунингдек, ПФЛ ижрочи директори Ф.Магаметовлар миллий чемпионатимиздаги “келишилган ўйинлар” хусусида ўзларининг танқидий фикрларини билдирди. “Шамол бўлмаса дарахтнинг учи қимирламайди” деган нақл бор. Баъзида шунга ўхшаш миш–мишлар урчиб туради. Гўёки, учрашув тақдири ўйин бошланмасдан олдин ҳал бўлгандек?! Бўлажак баҳс қандай ҳисобда якунланишини биладиган ишқибозлар ҳам йўқ эмас, орамизда... Тан олайлик, бу ҳолатлар мухлиснинг ғашига тегмоқда. Миллий чемпионатимиз учрашувларини кузата туриб, футболчиларнинг чин дилдан ўйнашмаётганига гувоҳ бўламиз. Ўйингоҳдаги чипта нархи эса фалон пул турса?! Уни харид қилишга кимнингдир қурби етади, айримларники эса йўқ. Аммо жамоалар ўйинчилари мухлис харид қилган чипта нархига лойиқ ўйин кўрсатишмаяпти. Ишқибоз дам олиш ёки севимли клубини қўллаб–қувватлаш учун стадионларга ташриф буюради. Бироқ, футболчиларнинг ҳатти–ҳаракатидан “лаззат” олмай, асабларини бузиб чиқади. “Портловчи футбол”ни кўра олишмайди. Яъни, мухлисни “қониқтирадиган футбол” йўқ, ҳисоби. Кези келганда бир мисол: нафақат 18-турнинг, балки мавсумнинг энг марказий учрашуви дея эътироф этилган «Локомотив» - «Бунёдкор» учрашувига нари борса 5 мингдан зиёд ишқибоз ташриф буюрди. “Локо” клуби раҳбарияти эса мазкур баҳсни бепул қилиб қўйганди. Наҳотки, Тошкентда футболга қизиқиш шунчалик пасайган бўлса. Воҳаланки, ўша куни “Локомотив” раҳбарияти ўйинни томоша қилиш учун стадионга киришни бепул қилишганди.Лекин футболчиларнинг олаётган ойлик маошлари, кўтарма ва мукофот пуллари, қимматбаҳо автомашиналар, қисқаси, яшаш шарт–шароитлари ҳавас қилгудек даражада. Аммо... Агар кузатаётган бўлсак, ярқ этиб “порлаб” чиқадиган истеъдод эгаси топилмаяпти. Футболчи деган номи бору, сифати йўқ. Масалан, мамлакат миллий терма жамоаси бош мураббийи Миржалол Қосимов термага номзодларни танлаб олишда етарлича муаммоларга дуч келмоқда. Чунки, аксарият клубларимиз устозлари клуб манфаатлари билан чегараланиб қолишяпти. Демак, миллий терма жамоага муносиб номзодларни тайёрлаб беришда нўноқлик қилишмоқда. “Бухоро”, “Нефтчи”, “Сўғдиёна”, “Динамо” жамоалари миллий чемпионатимизда номига қатнашаётгандек?! Миллий терма жамоамизга муносиб номзодларни тайёрлаб бермаётган клубларимиз ўз ишларига жиддий ёндашишса мақсадга мувофиқ бўларди.  Кўрикдан ўтишга таклиф этилган баъзи номзодлар ҳам терма жамоаси савиясига жавоб беришмайди. Бунга жуда ҳам кўплаб мисоллар келтириб ўтиш мумкин. Минг афсуски, миллий термага футболчиларни танлашда рақобат йўқолиб боряпти. Сардор Рашидов, Жамшид Искандеров сингари иқтидор эгалари янада кўпайишини истардик. Айрим жамоаларимиз раҳбарлари ўз футболчиларини ижарага бериш билан овора бўлишмоқда. Тўғри, “ижарага бериш” жаҳон футбол амалиётида бор нарса. Миллий чемпионатимизда эса бундай тоифадаги футболчилар ўзларининг қадрдон клубларига қарши кечадиган учрашувларда майдонга тушмайди. Воҳаланки, “ижарада” тўп сураётган футболчи янги жамоасида ўз маҳоратини оширади. Етарлича ўйин амалиётига эга бўлган ҳолда ортга қайтади. Бундан эса ижарага олган жамоа ютқазади. Нега десангиз, янги мавсумда айнан шу нуқтага янги футболчини излаб топиши лозим. Миллий чемпионатимизда бир бирларини қўллаб–қувватлайдиган жамоалар ҳам йўқ эмас. Яъни, пешқадамларга мавсум давомида олти очко билан таъминлаб беришади. Гўёки, иштирокчилар орасида “гуруҳвозлик” юзага келган... Мураббий ва футболчиларнинг кўчманчилар сингари жамоалардан жамоаларга кўчиб юришидан ҳам ҳамма безор бўлгани бор гап. Яна бир қизиқ ҳолат: Шундай мутахассислар борки, футболчилар олаётган ойлик маошлари, кўтарма пуллари ва мукофот пуллари эвазига кун кечиришади. Баъзи футболимиз мутасаддилари футболчилар билан шахсий “шартнома” тузиб олишган. “Танқид келажак меваси” дея бежизга айтилмаган. Биз бу билан бировнинг шахсиятига тегиш ёки камситиш фикридан йироқмиз. Ҳар ҳолда шахсий манфаатдан кўра, ўзбек футболининг келажагини устун қўйсаккина, Осиё футболидаги эгаллаб турган олдинги мавқеимизни қайта тиклаган бўлардик?!

Неъматжон Аҳмедов