УЕФА ЖЧ-2018дан кейин, тўғрироғи, келгуси йилнинг сентябрь ойидан ўз қарамоғидаги терма жамоалар ўртасида бутунлай бошқача мусобақа - Миллатлар лигасига старт беради.
Янги турнир формат нуқтаи назаридан аксарият миллий чемпионатларни эслатиб юборади: Европа футбол уюшмасига аъзо 55та мамлакат терма жамоаси ЖЧ-2018 саралаш босқичидаги иштироки якунлари бўйича тузиладиган коэффициентлар рейтингига асосан 4та дивизион («A», «B», «C» ва «D»)га бўлинади.
Ушбу рейтинг жорий йил 15 ноябрь куни эълон қилинади. «Кўҳна қитъа»даги янги ғоя таъсирида ўйга чўмдик: Осиёда ҳам шунга ўхшаш мусобақа ташкиллаштириш мумкинми?
Албатта, мумкин. Фақат ташаббус керак, ҳаракат зарур. ЎФФнинг янги раҳбарияти шундай ғояни илгари суриб, ОФКга Интеграция кубоги номи остида янги турнир ташкиллаш таклифини юборса, нима бўлади?
Ўйлаймизки, натижа чиқиши-чиқмаслигидан қатъий назар, федерациямизнинг Осиё футболи бошқарув органи олдидаги обрўси ошади.
Номга келсак, ОФК президенти кубоги ёки «Чақирув кубоги» каби атамалар билан янги турнирга ўзгача шукуҳ бағишлаш қийин. Майли, мусобақа йўлга қўйилса, унга дейлик, бош ҳомий номини бериш ҳам мумкин. Яъни бу иккинчи масала.
Биринчиси эса турнирни ташкиллашдир. Хўш, мақсад нима?
Аёнки, УЕФАда бўлгани каби терма жамоаларнинг ФИФА кунлари ўртоқлик ўйинларисиз қолиши эҳтимолини олиш. Демак, қуйида таклиф моҳияти ва унинг формати хусусида бироз суҳбатлашсак.
Осиё - бу шундай улкан ҳудудки...
Маълумот ўрнида айтиш жоиз, ҳозир ОФК таркибида 47та футбол ассоциацияси бор. Шулардан биргина Шимолий Мариана ороллари ФИФА аъзоси эмас, холос.
Чунончи, Шимолий Мариана жамоаси АҚШ олимпия қўмитаси тизимига киради. Тан олайлик, 44 579 000 километр квадратга чўзилган (Австралияни ҳисобга олмаганда, албатта) ва 4 462 676 731 киши истиқомат қиладиган шундай улкан ҳудуд учун мунтазамлик касб этувчи янги турнир зарур. Лоақал савияси паст жамоаларни ўрта даражага тортиш учун.
Мусобақа формати қандай бўлади?
16 октябрь куни эълон қилинган ФИФА рейтингига кўра, жамоаларни 4та лигага бўлиб оламиз. Рейтингга асосан ЖЧ-2018 саралашининг охирги раундида ўйнаган Таиланд термаси 3-лигадан жой олса, ФИФА томонидан дисквалификация қилинган Қувайт жамоаси тўртинчи даражали гуруҳга тушади.
Агарда ҳозирги ҳолат бўйича тақсимласак, миллий жамоамиз «А» лигасидан жой олади. Умуман, Шимолий Мариана термасини қўшмасак, 3та лига 12тадан жамоани ўз ичига олади, яна бири эса 10та термани. 12та жамоаси бор лигаларда 3та ёки 4тадан гуруҳ шакллантириш мумкин. Яна бир лигада эса 3та гуруҳ юзага келади.
«A» лигаси (12та жамоа): Эрон, Австралия, Япония, Хитой, Ж.Корея, С.Арабистони, БАА, Ўзбекистон, Сурия, Ироқ, Фаластин, Қатар
«B» лигаси (12та жамоа): Ливан, Ҳиндистон, Уммон, Яман, Иордания, Туркманистон, Филиппин, Қирғизис-тон, Вьетнам, Тожикистон, Баҳрайн, КХДР
«C» лигаси (10та жамоа): Таиланд, Гонконг, Хитой Тайпейи, Афғо-нистон, Мьянма, Мальдив ороллари, Лаос, Индонезия, Малайзия, Камбоджа
«D» лигаси (12та жамоа): Сингапур, Непал, Макао, Бруней, Қувайт, Бутан, Гуам, Шарқий Тимор, Бангладеш, Мўғулистон, Шри-Ланка, Покистон
Лигаларнинг якуний таркиби Осиё кубоги-2019 саралаш босқичи якунлангач, 2018 йил апрель ойида эълон қилинадиган рейтингга асосан тузилса, яна яхши.
Таъкидлаш жоиз, ҳозирги ҳолатда С.Арабистони, Қатар ва Эрон жамоалари битта лигага тушсада, гуруҳдош бўлмайди. Дипломатик ва сиёсий масалаларда ўзаро келишолмаётган бошқа мамлакатларга нисбатан ҳам худди шу қоидани қўллаш мумкин.
Мусобақа тақвими
Осиё кубоги-2023 мезбонлик ҳуқуқи учун Хитой, Ж.Корея ва Ҳиндистондан расман ариза тушган. Агар мезбонлик шулардан бирига берилса, баа-2019дан кейинги турнир вақти яна ёз фаслига тўғри келиши эҳтимоли юқори.
Бу ҳолатда тиғизлик юзага келади: ноябрь-декабрь ойлари ЖЧ-2022, орадан 8-9 ой ўтиб, Осиё чемпионати. Ҳозирча Қатар мундиали саралаши формати эълон қилинмади. Лекин амалдаги тизим қўлланилса керак, барибир.
Яъни ЖЧ ва Осиё кубоги саралаши қўшма тарзда олиб борилади. Айни шундай формат янги турнир ташкиллашга жиддий тўсқинлик қилмайди. Демак, Интеграция кубогини биринчи марта 2019 йил сентябрь - 2020 йил июнь оралиғида гуруҳ босқичи ва финал раунди шаклида ўтказиш мақсадга мувофиқ.
Табиийки, илк мусобақа синов вазифасини бажариб беради. Хуллас, турнир икки босқични ўз ичига олади. Биринчи босқични 2019 йил сентябрь - 2020 йил июнь оралиғига кубок соҳибини аниқлаб берувчи финал раундини эса 2022 йил январь ёки мартга белгилаш мумкин.
Тўғри, аниқ муддатларни танлаш учун аввало, ФИФА тақвимини диққат билан ўрганиб чиқиш зарур. Яна бир томони, янги турнир аҳамиятини ошириш йўлида 4та лига ғолибларига Осиё кубоги-2023 йўлланмасини тортиқ этиш ҳам мумкин.
Эътиборлиси, ҳозирги ҳолатда «D» лигасига тушадиган жамоалардан фақатгина Сингапур ва Қувайт термалари қитъа биринчилигида қатнашган. Демакки, янги турнир кўплаб жамоалар учун янги имкониятлар эшигини очади.
Интеграция кубоги тахминий тақвими (лигалар учун)
|
Босқич |
Раунд (тур) |
Сана |
|
Гуруҳ раунди |
1-тур |
2019 йил 30 август - 1 сентябрь |
|
2-тур |
2019 йил 5-7 сентябрь |
|
|
3-тур |
2019 йил 11-13 октябрь |
|
|
4-тур |
2019 йил 17-19 октябрь |
|
|
5-тур |
2019 йил 15-17 ноябрь |
|
|
6-тур |
2019 йил 21-23 ноябрь |
|
|
«Плей-офф» раунди |
Ярим финал |
2020 йил 5-6 июнь |
|
3-ўрин учун |
2020 йил 9 июнь |
|
|
Финал |
Мусобақа қандай бошланади?
