Ческа исмли римлик 13 ёшлик ўспиринга бирданига 3 та клуб академияси қизиқиб қолади. Ўспирин «Лацио» жамоаси скаутларига дарҳол йўқ жавобини айтади. Онасининг айтишича, стипендия шу қадар катта эдики, ўша пулга бутун оилани боқса бўлар эди. Лекин қайсар Ческа «Милан»нинг таклифини ҳам рад этади. Ўша куни кеч тушиши билан «Рома» жамоаси скаутлари уни қидириб келишади. Ческа қувончдан осмонга сакраб кетганди ўшанда, дея эслашади оила аъзолари...

Шундай қилиб, «Рома»нинг императори ўспиринлик пайтидаёқ ўз тақдирини «бўрилар» билан боғлаб бўлган эди. У шу жамоа сафида 28 йил тўп сурди. Ҳозирги замонавий футболда бу ишониш қийиндек туюлса, ажаб эмас.

«У бошқача ўйинчи эди. У урган голлар ҳаммаси бетакрор. Чунки у ҳаммасини юқори дид билан амалга оширади»,- деганди Лучиано Спалетти ўз интервьюсида.

Тотти 16 ёшидаёқ асосий таркибда дебют қилди. У ўша пайтлари «кичик жаҳон чемпионати», дея аталадиган турнирда ўзини йўқотиб қўймади. 20 ёшга тўлганда аллақачон машҳур бўлиб улгурганди. Унинг атрофида тузилган жамоа 2001 йилда Скудеттони қўлга киритади. Бу эса Тоттига ақл бовар қилмас машҳурлик келтиради. Лекин Тотти ўзини йўқотиб қўймасдан юқори темпдаги ўйинларни кўрсатишда давом этади. Унга «Милан» , «Юве» сингари Италиянинг суперклублари оғиз солади. Тотти эса ўз шаҳри жамоасини ҳеч қачон алмаштирмаслигини қайта-қайта такрорлайверади.

2003-2004 йилги мавсумда «Реал Мадрид» ўша пайтларда фантастик рақамларни римликлар раҳбариятига таклиф этади. Тоттининг ўзига эса Римдаги маошидан 4 барабар кўпроқ маош белгиланган шартнома таклиф қилинади. Унинг атрофидагилар бу таклифни яхшилаб ўйлаб, совринлар ютиш учун кетиш керак эканлигини маслаҳат беришади. Тотти уларга: «Одамлар ишончи мен учун ҳар қандай кубокдан муҳимроқ», — дея бу таклифни рад этади. Бу сўзлар кейинчалик иқтибосга айланиб кетди.

Тотти кубоксиз қолиб кетмади. У 2006 йилги мундиалда Италия термаси билан чемпионликка эришди. Бу ҳар қандай топ-футболчи учун энг қадрли соврини десак, адашмаган бўламиз. Орадан йиллар ўтган сайин «Император» майдонда камроқ кўрина бошлади. Лекин майдондаги қисқа вақтда ҳам мухлислар учун чиройли ўйнарди.

У хайрлашув учрашуви олдидан мухлисларига кичкинагина хат ёзди. Унда жумладан шундай сўзлар бор эди: «Бир кун елкамга кимдир қўлини қўйди, қарасам, лаънати вақт экан. У менга жилмайиб қарадида, тўхташни айни пайти деди. Мен эркакларча кетмоқчиман».

Унинг хайрлашув матчи бўладиган куни бутун Римдаги автобуслар таблосида бир хил «Раҳмат, капитан» деган ёзув бор эди. Буни кўрган ҳеч ким ортиқча савол бермади. Ҳаммага тушунарли эди. У хайрлашув матчида 55-дақиқада Салоҳнинг ўрнига майдонга тушди. Бутун стадион олдиндан тайёрлаб қўйган банерларини кўтарди. Ҳатто «Лацио» мухлислари ҳам: «Абадий душманларимиз сардорига олқишлар бўлсин», — деган мазмундаги баннер кўтаришди. Бунинг ҳаммасини сўз билан ифодалашнинг иложи йўқ.

Ўйиндан сўнг Тотти мухлислар томон аста юриб келиб, қўлларини кенг ёйиб, таъзим қилди. У ёғига кўз ёшларини яшира олмади. У қўллари билан юзини тўсганча юм-юм йиғларди. Унинг ҳаёти шу клубда ўтганди ахир. Мухлислар ҳам унга қўшилиб йиғлашди... У майдонни боши эгик, лекин мағрур, қарсаклар остида тарк этди. Уни олқишлаб турганлар орасида ҳатто Барези ҳам бор эди.

Тоттининг футболчилик фаолияти мана шундай тугаган эди. Унинг даври ўтган бўлиши мумкин, аммо уни Рим тифозилари абадий ёддан чиқаришмайди.

Яҳёхўжа Улуғхўжаев