Англия футболининг яқин ўтмишдаги афсоналаридан бири Уэйн Руни айни пайт Чемпионшип вакили - "Дерби Каунти"ни бошқармоқда. У бу жамоада янги соҳага ўйновчи-мураббийлик ролида бош суққан эди. "Шрек" лақабини олган собиқ ҳужумчи Sky Sports нашрига берган интервьюсида бош мураббий мақомига эришишига қадар қандай синовлардан ўтгани, нималарни ўзлаштирганию, нечоғли тажриба орттирганига тўхталди.
Уэйн Руни ўтган мавсум "Дерби" сафига ўйновчи-мураббий сифатида қўшилганидаёқ кейинчалик жамоани бевосита бошқаришга тайёргарлик кўра бошлагандек, гўё:
- Адашмасам, 19 ёки 20 ёшимдаёқ ўзимни бўлажак бош мураббий ролида ўйлай бошлаганман. Бинобарин, ҳар доим ўйиннинг тактик жиҳатларига алоҳида қизиққанман. Айни шу қизиқиш туфайли бир неча позицияда бемалол ўйнаб кетдим, менимча. Ҳамиша мураббий кўрсатмасини диққат билан тинглаб, майдонда шунга мувофиқ, ҳаракатланишга уринардим. Яна ўйинлар давомида бошқа футболчилар ҳаракатини ҳам кузатардим беихтиёр. Эсимда, ёшлигимда қачондир ярим ҳимояда ўйнашимни билган ҳолда, ҳар кунги машғулотларда Пол Скоулз ҳаракатини алоҳида кузатардим. Шунингдек, Пол иштирокидаги ўйинларни таҳлил қилиб, ундан иложи борича кўпроқ нарса ўрганишга интилардим. Хуллас, Скоулз ижросидаги ўйинни узоқ вақт ўргандим ва ўз салоҳиятимга таянган ҳолда, айни унинг позициясида жамоага катта ёрдам бера олишимга ишондим.
Уэйн нафақат жамоадошлари, балки мураббийлар фаолиятини ҳам обдон ўрганган. Жумладан, "МЮ"да ўйнаган пайти жамоани бошқарган сэр Алекс Фергюсон, Луи ван Гал ва Жозе Моуриньонинг иш услубларига асло бефарқ қарагани йўқ:
- Фаолиятим давомида турли характерга эга мураббийлар қўл остида шуғулландим. Албатта, ҳар доим уларнинг кучли тарафларини аниқлаш ва ўзлаштиришга уринганман, аммо заиф жиҳатларига унча эътибор қаратмаганман. Менга устозлик қилганлар орасида сэр Алекс Фергюсон мутлақо ўзгача шахсдир, албатта. У ҳар бир футболчини индивидуал тарзда бошқа-рар, уларни шу тарзда ўйинларга тайёрларди. Тўғриси, ҳаммага бирма-бир эътибор ва вақт ажратиш - мўъжизанинг ўзгинаси. Кейинчалик "МЮ"ни бошқарган Луи ван Гал прагматик мураббийлар қаторига киради. Нидерландиялик мутахассис айниқса, гол қўйиб юбормаслик учун жамоани ўзгача руҳлантирарди. Тўғри, ван Гал муайян тактика нуқтаи назаридан алоҳида ажралиб турган эмас. Жозе Моуриньо? У чемпион мураббий! Жозе ғалаба йўлида ҳамиша бор имкониятларни ишга соларди. Бир сўз билан айтганда, ўзгача мутахассислар қўл остида ишладим, ўйнадим. Ўйлайманки, энди улардан ўрганганларимни амалда қўллай оламан. Шунинг баробарида ўз услубимга эга бўлиш, жамоам ва шогирдларимни индивидуал тарафдан ҳам бошқаришни хоҳлайман.
Собиқ ҳужумчи эндиликда турли савияга эга футболчиларни шуғуллантирмоқда. Табиийки, уларнинг ҳаммалари Руни даражасида эмас. Ёш мураббий эса, шогирдлари ўйинини қандай яхшилашни билади:
- Ҳа, қўл остимда тўп сураётган ҳар бир футболчи ўзим сингари салоҳиятга эга эмас, буни тўғри тушунаман. Мана, нима учун узоқ вақт давомида ўрганишга алоҳида эътибор қаратганман? Шундай ўйинчилар гуруҳини бошқара олишим, шогирдларимда кучли жиҳатлар ва имкониятларни оширишимга ишонаман. Бунинг учун фақат ишлаш керак, шунингдек, йигитларнинг ўзлари ҳам ўйинни яхшилаш учун нима қилишлари лозимлигини теран тушунишлари зарур. Ҳар ким бир жойга ўтириб олиб, "Агар жаҳоннинг энг яхши жамоаларидан бирини бошқарсам, ишни дўндириб қўяман" қабилида катта гапириши мумкин. Қизиқ, АПЛдан нега АҚШга йўл олдим? Чунки бу ерда олинган ўзгача таассуротни янада бойитишни истадим. Кейин қайтиб, Чемпионшипда ўйнадим ва Англия футболи савиясига бошқа нуқтадан ҳам назар солдим. Менда энг кучли футболчилар билан фаолият юритиш борасида яхшигина тажриба бор. Шунинг баробарида савиясини оширишга ошиқаётган йигитлар билан ишлашдан ҳам бехабар эмасман. Қисқаси, уларга ўз салоҳиятларини юзага чиқаришда яқиндан ёрдам бера олишимни яққол ҳис қиляпман.
Уэйнда айнан ўзига ишонч ҳисси катта ва у футболчилик фаолиятини якунлаши билан мураббийлик соҳасига бош суқиш борасида асло иккиланмади. Умуман, Руни ҳозиргача майдонда ўйнашдан завқланади. Аслида ҳали-вери бутсасини михга илмоқчи эмасди. Лекин "Дерби Каунти"ни мустақил бошқариш имконияти юзага келгач, бундан воз кечолмади ва футболчиликка нуқта босди ноилож:
- Қачондир мураббийлик соҳасида фаолият юритишимни қалбан ҳис қилиб яшаганман. "Каунти" сафига аслида ўйновчи-мураббий сифатида қўшилдим. Табиатан иштиёқи баланд инсонман ва агар имконият туғилса, бутсамни михга илиб, бор эътиборимни мураббийликка қаратишга тайёр тургандим. Тўғри йўлдан кетаётганим юзасидан шубҳа йўқ. Ўйлайманки, клубнинг олдинга қадам ташлашини таъминлашга қодирман. "Дерби" таркибидан жой олганимдан сўнг мавсумнинг иккинчи ярмини жуда яхши ўтказдик. Шуни назарда тутиб, мураббийлик фаолияти бунча тез бошланишини кутган эмасдим. Бироқ жорий мавсумни унча муваффақиятли бошламадик. Натижада Филипп Коку жамоамиздан кетди. Ўша вақт барчасини тўғрилаш имкони юзага келганини тушундим. Чунки клубни ҳам, футболчиларни ҳам яхши биламан. Оддий ифода этганда, мустақил ишга тайёрлигимни сездим, клуб ўйинига муайян янгилик киритган ҳолда, олдинга қадам ташлаш лозимлигини ҳам. Шу орада "Дерби Каунти" раҳбарлари жамоа бошқарувини қўлга олишимни сўрашди. Шу тариқа футболчилик фаолятимни якунлаб, янги ишга киришдим. Ўзи сўнгги мавсумда майдонда унча кўп куч сарфламадим, аксинча, бошқа сифатларни яхшиладим. Жамоага энергия ва юқори тезлик бағишлайдиган савияли футболчилар зарурлигини ҳам сезишга улгургандим. Бироқ ўзим бу ёшда бундай миссия уддасидан чиқолмасдим минг уринсамда. Шунга қарамай, майдонда тўп суриб, ўйин натижасига таъсир кўрсата олардим. Охирги хулоса шуки, жамоага майдон ташқарисида кўпроқ фойда беришимни ҳис қилдим.
Уэйннинг қайта таъкидлашича, Жозе Моуриньо туғма ғолиб мураббийлар сирасига киради. Лекин ушбу ибора нафақат Жозе, балки бошқалар, хусусан, Алекс Фергюсон ва Луи ван Гални ҳам бирлаштирадиган умумий мақтовдир. Руни айнан уларнинг издоши бўлиш ниятида:
- Мураббийлик фаолиятимни якунлаганимдан кейин мени ғолиб устоз сифатида эслашларини хоҳлайман. Албатта, чемпионатда ҳар йили зафар қучишнинг иложи йўқ. Мураббий борки, аччиқ мағлубиятларга ҳам юз тутади. Муҳими, у муваффақият қозониш йўлида шогирдларига ғолиблик менталитетини сингдирса, бас. Тушунарлики, муваффақият учун ўйинга чанқоқлик, иштиёқ, шунингдек, ўзаро тушуниб ўйнаш, йигитларнинг бир-бирларига ишонишлари ҳам муҳим. Шундай экан, буларнинг барчасини жамоамга сингдириш чораларини кўраман. Ўйлайманки, энг асосий устунлигим - футболчиларни бошқариш қобилияти. Улар билан қандай ўйин намойиш этаётганликлари, ўсиш учун нималарга эътибор қаратишлари лозимлиги, машғулотлар кўлами каби масалаларда ҳамфикр иш олиб боряпман. Хурсанд қиладиган томони, шогирдларимда ўйинга чанқоқлик ва иштиёқ ҳар куни ошмоқда. Кийиниш хонасидан тўғри мураббийлик соҳасига ўтдим. Футболчилар билан мураббий ролида илк учрашувдаёқ уларга аввало, мен учун ўйнашлари ва ўз устиларида астойдил ишлашлари лозимлигини таъкидладим. Агар исташмаса, клубдан кетишларига тўғри келади. Бу борада йигитларни алоҳида огоҳлантирдим. Балки футболчилар мендан дарҳол бундай сўзлар кутишмагандир. Бироқ жамоадаги ролим ўзгаргач, "Дерби Каунти" бош мураббийи сифатида қатъийлашишим шарт эди.
"Дерби" Каунти" ҳамон Чемпионшипнинг хавфли ҳудудида бормоқда. Лекин Рунининг келажак учун аниқ мақсади бор:
- Ҳа, вазият оғир, лекин олдинга катта қадам ташладик, муҳими, чемпионатда яхши ўйин намойиш эта бошладик. Ижобий натижалар ортидан турнир жадвалида юқорилашни бошлагандик, аммо... Менимча, илк даврда менталитет борасида улкан қаҳрамонлик кўрсатдим. Энди футболчилар аслида яхшигина клуб таркибидан жой олишгани, чемпионатда ҳар қандай жамоани енгишлари мумкинлигига ишонишмоқда. Шунингдек, ўйинларда турли услубларни қўллаяпмиз. Бу айнан мен бош мураббий ролини қўлга олганимдан кейинги катта ўзгаришлардан биридир. Менимча, "Каунти" янада яхши ўйин намойиш этишга қодир. Ҳар ҳолда, ўйинчилар турли услубларга осонгина мослашишди.
Қисқа вақтда ўйин услубини ўзгартиришдан мақсад - жамоани Чемпионшипда сақлаб қолиш. Гарчи "Дерби Каунти" ҳамон хавфли ҳудудда бораётган бўлсада, ушбу ғаройиб лигада ҳар нарса юз бериши мумкин:
- Келажак учун йўналишни тўғри олсак, ҳаммаси яхши бўлади. Жамоа савиясининг ошиш-ошмаслиги айни шу жиҳатга боғлиқ. "Каунти"даги бош мақсадим шу - жамоани тўғри йўлга буриш.
Улуғбек УМАРОВ тайёрлади.
