Луис Энрике бошчилигидаги Испания терма жамоаси айни дамда Евро-2020 турнирида муваффақиятсиз натижалар қайд этмоқда. Аслида, испанлар учун салбий кўрсатуичлар анча аввал, яъни 2014 йилдаги Мундиалда бошланган эди. Келинг, испанларнинг мана шу муваффақиятсиз турнирлари ва бунга сабаб бўлаётган жиҳатларга тўҳталиб ўтамиз.
Испания 2014 йилги Мундиалда
Висенте дель Боске бошчилигидаги Испания терма жамоаси анчагина кучли таркиб билан ушбу Бразилиядаги Жаҳон Чемпионатига етиб келган эди. Ўшанда таркибда Хави, Иньеста, Давид Сильва, Касильяс, Хаби Алонсо, Давид Вилья, Фернардо Торрес каби катта номлар бор эди, аммо гуруҳ босқичидаги илк баҳсда улар Нидерландиядан қақшаткич зарба қабул қилиб олди. "Учар голландлар"нинг 5 та голига ўшанда "қизил фурия" битта гол билан жавоб бера олган. Иккинчи ўйинда ҳам испанлар Конмебол вакили Чилига 2-0 ҳисобида мағлуб бўлди. Фақатгина сўнгги ўйинда Испания Австралияни мағлуб этди, аммо энди кеч эди. Кучли таркибга эга Испания ўз юришини гуруҳ босқичининг ўзида якунлашга мажбур бўлди.
Испания Евро-2016 турнирида
2016 йилги Европа Чемпионатига испанлар анчагина янгиланган таркиб билан ташриф буюрди. "Барселона" ва "Реал Мадрид" клублари футболчилари бир пайтлари жамоанинг асосий ўзагини ташкил этса, энди вазият бироз ўзагра бошлади. Нолито, Мората, Хуанфран, Коке, Де Хеа, Тьяго Алкантара ва Эктор Бельерин каби бир қатор футболчилар аста-секин асосий таркиб футболчиларига айаланиб бораётган эди. Эски таркибдан қолган футболчиларнинг кўпчилигининг фаолиятида пасайиш содир бўла бошлади. Улар гуруҳ босқичининг илк икки ўйинида Чехия ва Туркия терма жамоаларига имконият қолдирмади, аммо 3-турда Хорватия иродали ғалаба эвазига Испанияни мағлуб этди ва гуруҳда биринчи ўринни эгаллади. Шундай қилиб, уларнинг кейинги босқичдаги рақиби Италия эди. "Скуадра Адзурра" нимчорак финалда "қизил фурия"ни 2-0 ҳисобида мағлуб этди ва уларнинг юриши яна эрта ўз ниҳоясига етди.
Испания 2018 йилги Мундиалда
2018 йилги Россия майдонларида ўткан Мундиалда испанлар Португалия, Эрон ва Марокаш каби терма жамоалар билан бир гуруҳдан ўрин эгаллаган эди. Илк турда Португалия билан кечган драмматик баҳсда 3-3 ҳисобида дуранг натижа қайд этилди. Иккинчи турда "қизил фурия" Осиё қитъаси вакили Эронни қийигчилик билан мағлуб этди. Сўнгги турда эса испанлар Марокаш билан дурангга имзо чекди. Қийинчиликларга қарамай улар гуруҳни биринчи ўрин билан якунлади. Кейинги босқичда эса мусобақа мезбони Россия уларга қарши майдонга кўтарилди. Ўйиннинг 11-дақиқасида Сергей Игнашевич ўз дарвозасини ишғол этиб қўйиб, испанларни олдинга олиб чиқди, 41 дақиқада эса Дзюба пенальтидан унумли фойдаланиб ҳисобни тенглаштирди. 120 дақиқа кечган баҳсда ҳисоб бошқа ўзгармади ва пенальтилар серияси ҳаммасини ҳал қилди. Унда руслар 4-3 ҳисобида зафар қучиб, сенсатцон ғалабани қўлга киритди, аммо буни мен сенсация деб ҳисобламаган бўлар эдим. Бу испанларнинг навбатдаги омадсизлиги ёки кучсизлиги маҳсули.
"Қизил фурия"га нима етишмаяпти?
Сўнгги 10-15 йилнинг энг совриндор жамоаси айнан Испания терма жамоасидир Сўнгги 5-6 йилда эса улар бу номга лойиқ ўйин кўрсата олишмаяпти. Уларнинг муваффақиятсизлигида мен маълум шаҳсларни ёки футбол федерациясини айбламоқчи эмасман. Шунчаки, бир "қутурган авлод" фонида ҳозиргиси кучсиз кўриниб қолмоқда. Аслида, ҳаммаси 2014 йилда бошланди. Жамоа сардори Пуйоль ўзининг термадаги фаолиятини якунлади ва буёғига испанларнинг ҳимоясида муаммолар пайдо бўла бошлади. Гарчи, Рамос ва Пике ҳам жаҳон даражасидаги ҳимоячилар бўлсада Карлеснинг йўқлиги жамоага жиддий таъсир ўтказди. Ўша Испаниянинг "олтин авлоди"даги кўп ўйинчилар фаолиятини якунлаши, терма жамоа ўйинига ҳам жиддий таъсир ўтказди. Қанчалик хоҳламайлик энди уларда бундай таркиб йўқ ва у каби натижалар ҳам ортда қолган, аммо янги тарих қачондир ёзилади. Бу балки 10, 20 ёки 100 йилдан кейиндир, ҳозирча эса "қизил фурия" мухлислари ўша 10-15 йил аввалги совринлар билан мақтаниб юришлари мумкин.
Айни дамдаги Испания
Евро-2020 турнирида Испаниянинг ўйинларини кўриб, ҳамон уларда "тики-така"дан айрим элементлар сақланиб қолганига гувоҳ бўлдим, аммо услуб ўзининг кучли ижрочилари билан мукаммалроқ кўринишга эга бўлади. Айни дам мазкур терма сафида "Реал"дан бирор футболчи йўқ ва "Барселона"дан Педри, Альба ва Бускетс бор ҳолос. Шунингдек, таркибда истеъдодли ёш футболчилар кўп, аммо жаҳон даражасидаги, ўйинни ўзига ола оладиган катта номлар деярли йўқ. Мората ушбу турнирда испанларни ўз голлари билан етаклаши керак эди, аммо унинг икки ўйиндан сўнг Польша ва Швецияга фойдаси кўпроқ тегди. Битти ёки икта вазиятни кўкка совуриш бу омадсизлик, аммо ундан ортиғи энди даража. Ҳа, айни вақтда бу таркиб бирор нарсага қодир деб ҳисобламайман. "Қизил фурия" мухлислари фақатгина ўша вақтларни эслашлари ва соғинишлари мумкин. Ҳужумдаги Вилья ёки Торресни, ярим ҳимоядаги Иньеста, Хави ва Силва каби номларни ва ҳимоядаги Пуйоль, Рамос, Арбелоа каби футболчиларни улар фақат яхши ҳотиралар билан ёдга олишлари мумкин. Ҳозирги бу таркиб ҳали анча шаклланиши ва айрим ўйинчилар бироз улғайиши зарур. Шунингдек, "Барселона", "Реал Мадрид" ва "Атлетико" клублари ўз академияларидан маҳаллий футболчиларни кўпроқ чиқариши зарур. Бу фактор бевосита терма жамоанинг ўйинига ҳам таъсири катта кўрсатишини секин-аста гувоҳи бўлмоқдамиз.
Худайқулов КАРИМ мақоласи
