Жанубий Корея ва Ўзбекистон терма жамоалари ўртасида бўлиб ўтган ўртоқлик учрашувида, учрашувнинг 74-дақиқасида ярим ҳимоячимиз Иброҳим Рахимов рақиб дарвозасини аниқ нишонга олиб, ўзининг миллий терма жамоа сафидаги илк - дебют ўйинидаёқ гол киритишга муваффақ бўлди. Гарчи ўйинда футболчиларимиз мағлубиятга учраган бўлсаларда, 53-дақиқада захирадан майдонга тушган Иброҳим 21 дақиқа ўтгач гол киритиб, терма жамоамизнинг омадли дебютантлари сафига қўшила олди.

Ўзбекистон терма жамоасининг салкам 21 йиллик тарихида бундай «бахт»га муяссар бўлишлик 22 футболчига насиб қилган экан. Хўш, уларни қандай кўрсаткичлар бўйича таснифласак тўғри бўлади? Мантиқан олиб қараганда илк ўйиндаёқ хаммадан тезроқ гол кирита олган футболчи дебютини муваффақиятли санашимиз мумкин. Агар бу гол ғалабага ҳисса қўшса ёки мағлубиятдан сақлаб қолса, унда янаям яхши.

Демак бугунги ўзига хос хит-парадимизни иқтидорли ярим ҳимоячимиз Азиз Ибрагимов очиб беради. 2007 йилнинг 2 июль куни Осиё чемпионатига тайёргарлик кўраётган миллий терма жамоамиз Жанубий Кореяда Ироқ терма жамоаси билан ўртоқлик учрашувини ўтказди. Чехиянинг «Боҳемианс» клуби шарафини ҳимоя қилаётган Азиз Ибрагимов асосий таркибда майдонга тушиб ўйиннинг 3-дақиқасидаёқ рақиб дарвозасини ишғол эта олди, якунда эса биз 2:0 ҳисобида ғалаба қозондик. Бу нафақат энг тезкор голлардан бири бўлди, балки «энг тезкор дебют гол» ҳам бўла олди. Афсуски Азиз бу ўйинни охиригача якунлай олмади, у жароҳат олиб 16-дақиқадаёқ майдонни тарк этди. Ироқ терма жамоаси эса Осиё чемпионатида иштирок этиб, бирорта мағлубиятга учрамасдан Осиё кубогини қўлга киритди, ҳамюртларимиз эса чорак финал тўсиғидан ўта олишмади.

Энг омадли дебютантлар мусобақасининг «кумуш» медалини Шавкат Саломовга бемалол топширишимиз мумкин. 2007 йилнинг 13 октябр куни терма жамоамиз ЖЧ-2010 саралаш учрашувида Хитой Тайпейи футболчиларини қабул қилиб, йирик 9:0 ҳисобида ғалаба қозонди. Иккинчи бўлимда захирадан майдонга тушган Шавкат Саломов 6 дақиқа ўтгач рақиб дарвозасини ишғол эта олди. Афсуски бу гол Шавкатнинг терма жаома либосидаги ҳозирча ягона голи бўлиб қолмоқда...

«Бронза» медалини учта футболчига топширамиз. 1996 йилнинг 19 июнь куни миллий терма жамоамиз ўз майдонида Осиё чемпионати саралаш учрашувида Тожикистон терма жамоасини қабул қилди. Дастлабки ўйинда футболчиларимиз сафарда кутилмаганда 0:4 ҳисобида имкониятни бой беришган ва жавоб ўйинида нима қилиб бўлса ҳам бешта тўп фарқи билан ғалаба қозониб, Осиё кубоги йўлланмасини қўлга киритишлари шарт эди. Бу ўйинда Фарғонанинг «Нефтчи» клубида кўп йиллар давомида тўп сурган хужумчи Сергей Андреев терма жамоа либосида илк маротаба майдонга тушди. Айнан у 8-дақиқада рақиб дарвозасини ишғол этиб, якунда 5:0 ҳисобидаги ғалабамизга ўз ҳиссасини қўшди.

2009 йилнинг 1 феврал куни БААда Ўзбекистон терма жамоаси Озарбайжон терма жамоасига қарши ўртоқлик учрашувини ўтказди. Иккинчи бўлимда, футболчиларимиз 0:1 ҳисобида имкониятни бой бераётган пайтда майдонга Илёс Қурбонов тушди ва орадан 8 дақиқа ўтгач бош жамоамиз сафида илк голини киритди ва бизни мағлубиятдан қутқариб қолди.

1992 йилнинг 28 июнь куни Ўзбекистон терма жамоаси Марказий Осиё кубоги доирасида Туркманистон терма жамоасини қабул қилиб, 2:1 ҳисобида ғалаба қозонди. Ўйиннинг 8-дақиқасида ҳимоячимиз Улуғбек Рўзимов ҳисобни очиб, «омадли» дебют соҳибига айланди. Баланд бўйи билан ажралиб турадиган ҳимоячимиз терма жамоамиз сафида жами 23 ўйинда майдонга тушиб, 2 та гол киритишга муваффақ бўлди. 1994 йили эса Осиё ўйинлари ғолибига айланди. Афсуски, бронза медалларининг қолган икки соҳиби милий терма жамоамизда ярқ этиб порлаган ва дарҳол сўнгган юлдуз бўлиб қолаверишди. Сергей Андреев фақат икки ўйинда майдонга тушган бўлса, Илёс Қурбонов миллий терма жамоага бошқа чақирилмади...

Терма жамоа сафидаги биринчи ўйиндаёқ рақиблар дарвозасини ишғол қилиш, устига-устак бир эмас, 3 та гол киритиб хет-трикка эришиш қайси хужумчини орзуси эмас дейсиз. Бу вазифани фақат бир футболчи уддалай олган. Терма жамоамизнинг шу бугунги кундаги энг яхши тўпурари Максим Шацких 1999 йилнинг 18 август куни Озарбайжон терма жамоасига қарши бўлиб ўтган ўртоқлик учрашувининг 25-дақиқасида миллий терма жамоада киритган голлари ҳисобини очди. Шунингдек у 39 ва 55-дақиқаларда ҳам гол киритди. Айтиш жоизки Максим шу бугунги кунгача 60 ўйинда рақибларни 34 бор ранжитишга муваффақ бўлди.

Қизиқ, дебютантлар гол киритган ўйинларни таҳлил қиладиган бўлсак, уларни сони 18 та эканини кўрамиз. Ана шу ўйинларнинг 14 тасида юртдошларимиз ғалаба қозониб, фақат 2 дуранг ва 2 марта мағлубиятга учраганлар, тўплар нисбати эса фантастик даражада бизнинг фойдамизга 76:19!. Ўйланиб қоласан киши, наҳотки янги футболчи бизга омад келтирадиган бўлса? Бу ўйинлардаги рақиблар рўйхатига назар солсак, ҳаммаси кундек равшан бўлади. Ушбу ўйинларнинг аксариятида бизга ФИФА рейтингининг тубида ётадиган терма жамоалар рақиб бўлишган. Мураббийлар эса бу ўйинларда янги футболчиларни синовдан ўтказишдан хайиқишмаган. Ўша иккита мағлубиятга учралган ўйинлардаги рақибимиз эса - Словакия ва Жанубий Корея бўлган.

Омадли дебют соҳиблари орасида 3 та футболчи илк ўйинидаги голларини пенальтидан киртишган. Рустам Абдуллаев ва Аазамат Абдураимов бу голларни Марказий Осиё кубоги дориасида 74 ва 75-дақиқаларда киритишган бўлса, Фарход Тожиев 2008 йили Иордания терма жамоасига қарши ўтказилган ўртоқлик ўйинида киритган. Иккинчи бўлим бошида захирадан майдонга тушган Фарход 4-дақиқадаёқ белгиланган пенальтини аниқ амалга ошириб, терма жамоамизнинг йирик — 4:1 ҳисобидаги ғалабаси сабабчиларидан бири бўлган. Бу натижа билан Фарҳод хит-парадимизнинг кумуш медалига бемалол сазовор бўлиши мумкин эди. Лекин Фарҳод биздан хафа бўлмайди деган умиддамиз, чунки пенальтидан киртилган гол ва ўйинда киритилган гол орасида фарқ бор, албатта.

2001 йили Ўзбекистон терма жамоаси тарихида унутилмас мавсум бўлди. Футболчиларимиз шу йили 22 расмий ўйинда майдонга тушишди. Россиялик машхур мутахассис Владимир Сальков бошчилигидаги терма жамоамиз олдига 2002 йилги жахон чемпионати йўлланмасини қўлга киритиш вазифаси қўйилган эди. Сальков бу вазифани бажариш учун рухсат қилинган барча воситалар ўринли деб ҳисоблаб, миллий терма жамоамизга хорижлик футболчиларни жалб қилиш сиёсатини олиб борди.

2001 йил 23 апрел куни буни ўз кўзимиз билан кўрдик. ЖЧ-2002 саралаш мусобақаси доирасида Хитой Тайпейи терма жамоасини қабул қилган Ўзбекистон терма жамоаси сафида 4та легионер майдонга тушди ва улардан болгариялик Алексей Дионисиев ва Георги Георгиев, россиялик Владимир Маминов дебют ўйинини гол билан нишонлашди. Биз эса 7:0 ҳисобида ғалаба қозондик. Бир ўйинда учта дебютант гол киритди! Афсуски терма жамоамиз шу йили ЖЧ йўлланмасидан қуруқ қолди, легионерларнинг юртимиздаги саргузаштлари эса узоққа чўзилмади.

1992 йилнинг 28 июнь куни бўлиб ўтган Марказий Осиё кубоги доирасидаги Ўзбекистон ва Туркманистон терма жамоалари ўйинида икки дебютант гол критишга мувафақ бўлишди. Биз юқорида тилга олган Улуғбек Рўзимовдан ташқари хужумчимиз Азамат Абдураимов ҳам 75-дақиқада пенальтида гол киритиб омадли дебютини нишонлади. Айтиш жоизки бу дебютантлар ичида киритилган голларнинг энг узоқ кутилгани бўлди.

Шу йилнинг 17 июнь куни терма жамоамиз сафарда Тожикистон терма жамоаси билан куч синашди. Бу Ўзбекистон терма жамоасининг мустақиллик байроғимиз остида ўтказган илк ўйини бўлиб, бу ўйинда киритилган барча голлар дебютантлар ҳисобига ёзилиши табиий эди. Якуний натижада футболчиларимиз икки гол киритиб, дурангга эришишди. Голларга эса Игорь Шквирин ва Рустам Абдуллаев муаллифлик қилишди.

Хулоса қиладиган бўлсак, рўйхатдаги омадли дебютантларнинг миллий терма жамоадаги тақдири турлича бўлди. Баъзилари асосий таркибда муқим ўрнашиб, терма жамоамизда узоқ йиллар мувафақиятли тўп сура олган бўлсалар, баъзилар учар юлдузлар каби ярқ этиб, кейинчалик сўниб қолишди. Бу эса терма жамоа таркибидаги илк ўйинда киритилган гол футболчига хеч қандай имтиёз бермаслигини, хар бир футболчи фақат ва фақат машаққатли мехнатлар эвазига мамлакатнинг бош жамоаси либосини кийиш шарафига муяссар бўла олишини яққол исботидир деб бемалол айта оламиз.