Камерун U-17 терма жамоаси йиғинига чақирилган 21 нафар футболчи таркибдан четлаштирилди.
Ўйинчилар асл ёшини аниқлаш бўйича ўтказилган тиббий тест натижаларидан сўнг шундай қарорга келинди. Ҳа, Камерун футболида яна ёш «кесиш»га доир катта жанжал: ўсмирлар термасига жалб этилган аксарият йигитлар туғилган вақтни тасдиқлаш тестидан ўтолмадилар.
Камерун футбол федерацияси маълумотига кўра, Африка чемпионати саралаши учун U-17 термасига жалб этилган 30 нафар футболчидан нақ 21 нафари асл ёшни тасдиқлаш учун зарур саналган МРТ-тестларидан ўтолмади. Энди натижаси ижобий чиқмаган ўйинчилар ўрни бошқа ўсмирлар билан тўлдирилади. «Бу Fecafoot (Камерун футбол федерацияси) президенти томонидан берилган қатъий кўрсатмалар самарасидир. Мақсад - ўтмишда Камерун футболи олий органи обрўсига путур етказган фуқаролик ҳужжатларини қалбакилаштириш иллатини батамом йўқотиш. Fecafoot соҳага алоқадор барча-барчани ёш тоифалари қоидаларига қатъий амал қилиш зарурлиги хусусида яна бир бора жиддий огоҳлантиради», - дейилди миллий федерациянинг бу борадаги баёнотида.
Камерун футбол федерацияси футболчилар ҳужжатини қалбакилаштириш ва бу борадаги фирибгарлик (баъзида бир футболчи ҳужжати билан бошқаси майдонга тушиши ҳам мумкин) масаласига ўтган йилнинг ёзидаёқ жиддий эътибор қарата бошлади. Шундан буён 8та клубнинг 44 нафар футболчиси шубҳа остига олинди ва Fecafoot қўмитаси томонидан сўроққа чақирилди. Бу ишларнинг тепасида Камерун футболини бошқараётган машҳур Самуэль Это~О турибди. Ҳа, вақтида Европада катта обрў орттирган собиқ ҳужумчи миллий федерация бошқарувини қўлга олиши билан аввало, шу иллатга барҳам бериш учун жиддий кураш бошлади. Тўғри, ҳозирча ҳаракатлар самараси унча сезилаётгани йўқ.
Қизиқ, асл ёш қандай аниқланади? 18 ёшдан ошмаган шахслар ёшини МРТ-тестлари ёки қўл суяги рентгени ёрдамида аниқлаш имкони бор. Жараёнда суяк ривожланиши ва унинг тузилишига эътибор қаратилади. Шу орқали инсоннинг биологик ўсиш даражаси бўйича хулоса чиқариш имкони бор. Шифокорлар гуруҳи текширув давомида рентген тасвирини таҳлил қилиш баробарида шахснинг қайси ёш гуруҳи меъёрига тўғри келишини аниқлайди ва барча маълумотларни ўзаро таққослайди. 18 ёшдан ошган одамлар ёши эса клавикула рентгенографияси воситасида аниқланади. Тўғри, бу тажриба юқори радиация таъсири туфайли зарарлидир. Ёшни яна тишлар ва суяклар таҳлили билан ҳам тахминан белгилаш мумкин, аммо охирги вариантда ҳали стандартлашган баҳолаш усули йўқ.
Умуман олганда, Африка футболи ёшни «кесиш»га боғлиқ можаролар билан танилган аллақачон. Бунга ёрқин мисолларни етарлича келтириш мумкин:
*** ФИФА 1989 йилиёқ Нигерия ёшлар жамоасини халқаро турнирдан четлаштирганди. Бунга жамоа таркибидаги 3 нафар футболчининг туғилган санаси аввалги турнир - Олимпиада-88да кўрсатилганига мувофиқ келмагани сабаб бўлган.
*** Камерунлик ҳимоячи Тоби Мимбо туғилган санасини бир неча марта ўзгартирган. Узоқ вақт Парагвай клубларида ўйнаган футболчи у ерда ёш билан боғлиқ фирибгарликка эҳтиёж сезмаган. 1996 йили эса Мимбо Туркиянинг «Генчлербирлиги» жамоаси сафига янги ҳужжат билан қўшилади. Унда Тобининг 1974 йил 30 июнь кунида туғилгани қайд этилганди. Ваҳоланки, футболчи аслида 10 йил олдин дунёга келган. Мимбо 1998 йилги Африка кубогида эса 1970 йили туғилган футболчи сифатида қатнашади.
*** Гамбиялик Юсуф Яффа тарихи ҳам жуда қизиқ. Бу футболчи 2014 йилдан буён «Милан», «Болонья» ва «Айнтрахт» ёшлар жамоаларида ўйнади. 2015 йили эса Яффа ҳужжатларда кўрсатилганидан нақ 9 ёш катта эканлиги ошкор бўлди. Яъни Юсуф 1996 йилда эмас, 1987 йилда туғилган экан.
*** 2019 йили Гвинея термаси 17 ёшгача бўлган футболчилар ўртасидаги ЖЧдан четлаштирилди. Ўшанда жамоанинг икки футболчиси ёшга боғлиқ фирибгарлик ишлатганликда айбланган эди.
А.АБДУВАЛИХЎЖАЕВ тайёрлади
