Мамлакатимизда навбатдаги футбол мавсуми ҳам поёнига етиб бормоқда. Миллий терма жамоамиз декабрь ойида бир нечта ўртоқлик учрашувларини ўтказишини ҳисобга олмаганда терма жамоаларимиз учун 2014 йилги мавсум якунланди. Айтиш жоизки, жорий мавсум биз учун унчалик омадли келгани йўқ.
Муваффақиятсизлик
Янги мавсум арафасида футбол мухлислари терма жамоаларимиздан юқори натижаларни кутишгани рост. Лекин ёшларимиздан бошқа ҳеч ким ишқибозлар ишончини оқлай олмади. Айниқса, Осиё ўйинларида қатнашган терма жамоамиздан мухлисларимиз чемпионликни кутишганди. Лекин Қосимов шогирдлари нимчорак финалда Саудия Арабистони терма жамоасига аламли тарзда мағлубиятга учрашди.
Бу ҳам етмаганидек Александр Мочинов бошчилигидаги Ўзбекистон ўсмирлар терма жамоаси ҳам мундиал йўлланмасини қўлга кирита олмади.
Биргина ёшларимиз Жаҳон чемпионатига чиқишди-ю, аммо ярим финалда КХДРга йирик ҳисобида мағлубиятга учрашди. Шуларни ҳисобга олган ҳолда 2014 йилни терма жамоаларимиз учун муваффақиятсиз ўтди, десак муболаға бўлмайди.
Чемпионнинг юраги
Яқинда “Ўзбекистон” телеканали орқали “Секретариат” номли тулпор ҳақидаги фильм намойиш этилди. Ундаги битта эпизод менга ёқиб тушди. Секретариат ўзи иштирок этган биринчи мусобақада омадсиз иштирок этгач, от ўргатувчи мураббий тулпорнинг эгасига шундай дейди: “Бугун тулпор эмас, балки уни бошқарган инсон мағлубиятга учради. Бу отда чемпионнинг юраги бор. Буни худди ўзига ўхшаган киши бошқариши керак”.
Шундан кейин Секретариатнинг эгаси мураббий айтганидек, чемпионлик юрагига эга пойгачини излаб топади. Натижада Секретариат қаторасига еттита мусобақада бош соврин эгасига айланади.
Бугунги кунда ўзбек футболида ҳам кўксида чемпионлик юраги жўш ураётган мураббийлару, футболчилар етишмаётгани яққол кўзга ташланмоқда. Олий лигада етакчи жамоаларгина ғалаба қозониш учун майдонга тушаётгандек. Қолган клублар эса уларга очко улашувчи ролини бажаришмоқда. Бизда ҳам чемпионлик юрагига эга мутахассислар борми? Бор бўлса нега уларга имконият беришмайди.
Ғолиблик руҳияти
Олий лига ўйинларининг бирида Тошкентнинг “Пахтакор” жамоаси рақиб майдонида ғалаба қозонгач, ўйиндан кейинги матбуот анжуманида журналистлар бир пайтлар “Шерлар”ни бошқарган рақиб жамоа устозига шундай савол билан мурожаат этганди.
— Агар вазият тақазо етиб, “Пахтакор” футболчиларини рақиб жамоа сафида ўйнаганларида, балки “шерлар”ни мағлубиятга учратиш мумкинмиди?
— Йўқ, барибир “Пахтакор” ғалаба қозонар эди. Унинг сафида кимлар майдонга тушишидан қатъий назар фақат ғалаба учун майдонга тушади. “Пахтакор”да ғолиблик руҳияти кучли. Футбол академиясидаёқ ёш ўйинчиларга ғолиблик руҳи сингдирилади.
Шу ерда ҳақли савол туғилади. Нима учун бошқа жамоалар бу ишни амалга оширишмайди? Нега уларда ғолиблик руҳияти йўқ? Буларнинг барчаси юқорида тилга олинган чемпионлик юракка бориб тақалади.
Футбол мактабларидаги ҳолат
Яқинда тажрибали футболчилардан бири билан суҳбатда бўлганимда болалар футболидаги аянчли нуқталаримиз ҳақида ачиниб гапирганди.
“Ҳозирда футбол мактабларида футболни ичида бўлмаган, эҳтиросини ҳис этамаганлар фаолият юришмоқда. Осиё Чемпионлар лигаси, Жаҳон чемпоинати саралаш баҳслари ва қитъа биринчиликларида қатнашган собиқ футболчиларнинг бир қанчаси ҳозир ишсиз. Уларни футбол мактабларига жалб этиш йўлларни ахтариш керакка ўхшайди. Футбол мактабларида ишлаётган мураббийлар қандай қилиб мусобақаларда ғалаба қозониш ва қўшимча мукофот пулларига эга бўлиш ҳақида ўйламоқда”, — деб нолиганди суҳбатдошим.
Чиндан ҳам шундай. Аксарият футбол мактаблари хўжа кўрсинга фаолият олиб бораётгандек. Улар учун мусобақаларда совриндор бўлиш ва қўшимча мукофот пулларни қўлга киритиш асосий вазифалардан бири бўлиб қолган. Терма жамоага ўйинчи етказиб бериш ҳақида ўйлашмаяпти ҳам. Айрим футбол мактабларида ўсмирлар, ёшлар, миллий терма жамоа ҳақида эшитмаганлари ҳам бор. Натижада терма жамоаларимиз учун етарли номзодлар етишиб чиқмаяпти.
Юртимизда футболга бўлган эътибор юқори эканлиги ҳеч кимга сир эмас. Шундай экан, ўйлаймизки, яқин орада бу каби муаммолар ўз ечимини топади. Унутмаслик лозим, терма жамоаларимизнинг муваффақияти болалар футболи билан чамчарчас боғлиқ.
Аброр Деҳқонов
Манба: «Футбол инфо»
