Toshketning «Bunyodkor» klubi 20 yosh atrofidagi yigitlari bilan Qatarning badavlat «Al Jaish» klubini mag‘lub etdi va Chempionlar Ligasining guruh bosqichiga yo‘l oldi. Taqsinga sazovor natija. O‘yindan keyin maydon tashqarisida va matbuot anjumanlarida ko‘pchilikning e’tiborini tortadigan vaziyatlar bo‘ldi. Lushchan Dilshod Ahmadaliyev «Al Jaish» hujumchisi Sardor Rashidovga umuman o‘yin bermaganini aytdi. Sardorga esa bu yoqmadi chog‘i, murabbiyni ichgan bo‘lishi mumkin dedi. Xullas, bizda ham jahon futbolidagi kabi shov-shuvli voqealardan biri sodir bo‘ldi. Bundan har kim har narsani angladi. Biz esa quyidagilarni…
Sardor qanday futbolchi?
O‘sha kuni Lushchan Sardorni kamsitadigan gap aytgani ham yo‘q. Ko‘pchilik uning gaplariga xamirturush qo‘shib, bo‘rttirdi. Lushchan Sardorning Osiyodagi eng kuchli qanot hujumchilaridan biri ekanini, Ahmadaliyev unga o‘yin bermaganini aytdi? Qani bu yerda noprofessionallik? Sardor «Bunyodkor»da o‘ynab yurgan vaqtida, xususan, Osiyo chempionatida o‘ynagan vaqtida o‘zining eng yuqori sport formasida edi. Keyin Qatarga ketdi va tan olish kerak (futbolchining o‘zi hech qachon tan olmasa ham), o‘yinida pasayish kuzatildi. Qatar chempionati bizdan kuchli demoqchimisiz? Kechirasiz, faqat nomlarga uchmang. Birorta o‘yinida stadion to‘lmaydigan, mikrofonda qo‘shiq kuylanadigan, falon-falon qariyalar o‘ynaydigan havaskor chempionatni kuchli deb bo‘lmaydi.
Qatarga pul topish uchun boriladi, xuddi Malayziya, BAA, Xitoyga borilgani kabi. Sardor ham shu maqsadda bordi. U Qatarda o‘yin sifatini yaxshilash uchun bormaganini hamma biladi. «Bunyodkor»da esa yangi avlod futbolchilari yetishib chiqishni boshladi. Sardor hamon mamlalatimizdagi eng talantli futbolchi, Qatar chempionatida to‘purarlardan, Osiyoda eng kuchlilardan biri, lekin u Qatarga ketib, orqaga qadam tashladi. Shu sabab bizdan chiqayotgan yangi futbolchilarning unga o‘yin bermayotganiga ko‘nishga majbur. Bu normal holat. U ketdi. Endi yana yaxshilar chiqmoda.
Kimning futboli oldinda?
Arab futboli vakillari Osiyoda o‘zlarini tengsiz deb hisoblashadi. Buni ularning o‘zlarini tutishidan bilsa bo‘ladi. Lekin iqtisod birinchi o‘rinda bo‘lgan asrimiz talablaridan kelib chiqib fikr yuritsak. Sardor Jizzaxda futbol sirlarini o‘rgandi. U mamlakatning eng o‘ziga tinch jamoasi «Bunyodkor»ning e’tiborini tortdi. Klub akademiyasida bir muddat o‘ynagach, Mirjalol Qosimov uni asosiy jamoada o‘ynatdi. Terma jamoadagi birinchi o‘yinida gol urdi, bosh jamoaning asosiy hujum kuchiga aylandi. Osiyo Kubogida o‘zini ko‘rsatdi va 2,1 million dollar evaziga o‘zi aytganiday La Liga jamoasiga emas, Qatarga yo‘l oldi. Unga qilingan xarajat – 0 so‘m, yoki dollar. Uning transferidan qilingan foyda – 2,1 million dollar. Xo‘sh, kim rivojlangan? Bizning biror klubimiz Qatardan futbolchi olishini tasavvur qila olasizmi? O‘zi shunday futbolchi bormi Qatarda? Yo‘q. Bo‘lmagan ham. Kuintana Urugvaydan, yana boshqa futbolchilar Afrika-yu Yevropadan. Birgina Rashidov va Ahmadaliyev misolida Osiyo futbolida qaysi mamlakat to‘g‘ri rivojlanish yo‘lidan borayotgani ko‘rindi. Sardor uchun million dollarlab sarflagan qatarliklarni uning ortidan yetishib chiqayotgan Ahmadaliyevlar ortda qoldirishdi.
Endi qatarliklar Shomurodov, Hamdamovlarni ko‘zlashayotgandir. Har yili o‘nlab yosh futbolchi chiqarayotgan O‘zbek futboli shubhasiz Osiyodagi eng to‘g‘ri rivojlanish yo‘lini tanlagan mamlakatlardan biri. Eron, Yaponiya, Koreya qatorida. Faqat ba’zi tizimlardagina muammolar bor. Jiddiy muammolar. Eng asosiysi, bizda resurs bor. Butun futbolimizni qurilishga o‘xshatsak, bizning Rashidovlar, Hamdamovlar, Masharipovlar – xomashyo. Qosimovlar, Abramovlar, Lushchanlar – ustalar. Bu borada juda ortdamasmiz. Lekin… To‘g‘risi, ish beruvchilarda muammo bor. Agar mana shu sohani yaxshilasak, sezilarli darajada oldinga siljiymiz. Axir eslang, bir vaqtlar Maminov, Pashinin qilib Rossiya-yu Gruziyadan futbolchi olib yurardik. Qaysi mamlakatda bosh murabbiy tarkib tanlashda boshi aylanib qolsa, o‘sha yerda futbol rivojlanmoqda. Mana, bizda Babayan juda ko‘p variantlar orasidan Islom To‘xtaxo‘jayevni o‘ng qanot himoyasida o‘ynatmoqda. Kerak bo‘lsa bu chiziqda Davron Hoshimov ham, Shuhrat Muhammadiyev va Akmal Shorahmedovlar ham o‘ynay oladi.
Rashidov va Figu
Luish Figu «Barselona»dan to‘ppa-to‘g‘ri «Real»ga o‘tib ketgan va Kataloniyadagi birinchi tashrifi hech qachon uning yodidan ko‘tarilmaydigan bo‘ldi. Rashidovning o‘yindan keyin «Bunyodkor» futbolchilari bilan gap talashgani va o‘yindan keyin Lushchan haqida aytgan gaplariga unchalik ham jiddiy qarash kerak emas. O‘z navbdatida Lushchanning ham Rashidovni himoyachimiz «eb qo‘ygani» haqida aytgan gaplarini ham. Biri g‘alabadan sarmast murabbiyning shogirdi o‘yinidan zavqlanib, aytgan fikrlari. Biri mag‘lubiyatdan alamzada futbolchinining asabiylashgandagi holati. O‘tgan yil Sardor «Nasaf»ga gol urib, xursand bo‘lganida bir guruh muxlislar chiqishgandi uni qoralab. Nima, «Nasaf»da uning kindigini kesishganmidiki, gol urgach, qo‘llarini ko‘tarib, uzr so‘rasa? Masalan, Mata «MYU» safida «Real» yoki «Barselona»a gol ursa, nishonlamaydimi? Butun stadionni boshiga ko‘taradi. Shunday ekan ikki tomonni ham ayblash kerak emas. Lekin bir narsa aniq – Lushchan o‘sha kuni ichmagan edi…
O‘tkir JALOLXONOV
Manba: «Erudit Sport» gazetasi
