Futbol formalaridagi homiylar ko‘pincha muxlislarga yoqmaydi, lekin ba’zida klub va brend bir-biriga shunchalik mos tushadiki, ular bir-biridan ajralganda ko‘nikishimiz qiyin bo‘ladi. Bunday hamkorliklarning eng esda qolarli namunalarini to‘pladik.
Muhimligiga qarab tartiblash qiyin, shuning uchun xronologik tartibda ko‘rib chiqamiz.
"Manchester Yunayted" va "Sharp" (1982-2000)
Yaponlar bilan yana bir uzoq hamkorlik. Sharp korporasiyasi "Manchester Yunayted" tarixidagi birinchi titul homiysi bo‘ldi. O‘shanda hech kim bu hamkorlik qanchalik afsonaviy bo‘lishini o‘ylamagan edi. 1998/99 yilgi Chempionlar ligasi finalida Sharp bilan ajoyib kambek ham bo‘lgan.
2000-yillarda Sharp o‘rnini Vodafone uyali aloqa operatori egalladi, bu ham klub uchun juda esda qolarli hamkorlikdir.
"Ayaks" va ABN AMRO (1991-2008)
Gollandiya futbolidagi yana bir kuchli hamkorlik. Amsterdamliklar 17 yil davomida Gollandiyadagi eng yirik bank logotipini o‘z futbolkalarida aks ettirib kelishgan, jumladan 1995 yilda Chempionlar ligasida jamoa g‘olib chiqqan payti bu kompaniya ancha mashhur bo‘lib ketdi.
ABN AMRO tarixda birinchi bo‘lib logotipni vertikal ravishda qo‘llagan, u markazdagi qizil chiziqli an’anaviy dizaynga juda mos tushardi. "Ayaks"ning o‘sha davrdagi asl g‘oyalari cheklanmagan: 90-yillar boshida jamoa ikki mavsum davomida bank logotipidan ilhomlangan turkuaz-sariq libosda o‘ynagan. Hozirda ABN AMRO hamon klub homiysi bo‘lib qolmoqda, ammo endilikda faqat "Ayaks"ning yoshlar va ayollar jamoalaridagi futbolkalarda bank logotipi tushirilgan.
"Real" va Teka (1992-2001)
90-yillarda Teka "Real Madrid" bilan chambarchas bog‘liq edi, biroq ko‘pchilik bu qanday kompaniya ekanligini bilmas edi. Nemislarning santexnik buyumlar ishlab chiqaruvchi kompaniyasi butun La Ligada mashhur brend hisoblanardi. 1981 yilda Teka "Racing" bilan hamkorlik qilib, ispan futboli tarixidagi birinchi titul homiyga aylandi. Kompaniya ushbu amaliyotni Germaniyadan olib keldi, u yerda deyarli barcha Bundesliga klublari futbolkalarda tijorat logotiplari bilan o‘ynashgan. Teka bilan "Real Madrid" 9 yil ichida 9 ta sovrin, jumladan, 30 yillik tanaffusdan so‘ng ikki marta Chempionlar ligasi kubogini qo‘lga kiritdi. Xo‘sh, Raul bu formaga qanchalik mos tushdi?
"Liverpul" va Carlsberg (1992-2010)
"Liverpul" bu titul homiylik bilan shartnoma imzolagan birinchi Premyer-liga klubidir. 1979 yilda mersisaydliklar futbolkaga yapon konglomerati Hitachi logotipini qo‘yishgan. Bu hamkorlik faqat 1982 yilgacha davom etdi, ammo 10 yil o‘tgach, klub Daniyaning Carlsberg pivo korporasiyasi bilan eng kuchli ittifoqqa kirdi. Aynan shu futbolkalarda "Liverpul" Istanbul mo‘’jizasini yaratdi. Daniya kompaniyasi ko‘p vaqtdan buyon liboslar bilan hamkorlik qilmagan bo‘lsa-da, klubning muhim homiylari qatorida turadi. "Liverpul" bu borada ajoyib barqarorlik ko‘rsatdi, ular butun Premyer-liga tarixida faqat bir marta titul homiysini o‘zgartirdi - Carlsberg yozuvli futbolka 17 mavsum davomida klubga xizmat qildi, Standard Chartered bankining bitimi bir-ikki yil o‘zgarishsiz qoladi (2010-2027).
"Milan" va Opel (1994-2006)
Opel - 90-yillarning klassikasi. Nemis avtomobil ishlab chiqaruvchisi o‘zining "Bavariya" va "PSJ" liboslari bilan yaxshi esda qolgandi, ammo "Milan" bilan hamkorlik haqiqatdan afsonaviy bo‘lib qoldi. Brend A Seriya va "Milan"ning buyukligi bilan bog‘liq: klub ikki marta Chempionlar Ligasi va to‘rtta Skudettoni qo‘lga kiritdi va eng muhimi, bu futbolkalarni qanday buyuk futbolchilar kiygan edi: Shevchenko, Kaka, Maldini, Pirlo, Indzagi - bu ro‘yxat cheksiz.
"Inter" va Pirelli (1995-2021)
"Pirelli"siz "Inter" burni yo‘q yuzga o‘xshaydi", "Bu formadagi chiziqlarni olib tashlashga o‘xshaydi" - bu bir necha yil oldin kompaniya va klub hamkorlikni to‘xtatgandagi klub muxlislarining munosabati. Pirelli nomi birinchi marta Italiya futbolida 20-asr boshlarida paydo bo‘lgan. Kompaniya asoschisi Jovanni Battistaning o‘g‘li Pyero Pirelli "Milan" asoschilaridan biri bo‘lgan va 1909 yilda atigi 28 yoshida u klub prezidenti bo‘lgan. U bu lavozimda 1929 yilgacha ishlagan. Biroq, 90-yillarning o‘rtalaridan boshlab, eng yirik avtomobil shinalari ishlab chiqaruvchilardan biri "Inter" bilan chambarchas bog‘landi. Kompaniya Ronaldu bilan mashhur reklamalarni yaratdi, bir qancha afsonaviy liboslar va bir nechta ramziy g‘alabalar, jumladan 2010 yilgi trebl ham u bilan bog‘liq. UEFA kubogi-1997/98 ham Pirelli bilan birga topshirilgan - bu yerda chiziqlar gorizontal edi. Vertikal kompaniya logotipi haqida nima deyish mumkin? Pirelli va Janluka Paluka buni amalga oshirishi mumkin edi.
"Arsenal" va O2 (2002-2006)
Londonliklar har doim homiylar bilan muvaffaqiyat qozonishgan: 2000-yillarning boshidan Dreamcast o‘yinlar logotipi birinchi va uchinchi to‘plamlarga, ikkinchi to‘plamga esa uning ishlab chiqaruvchisi Sega logotipi tushirilgan qisqa muddatli ittifoqni hamma eslaydi. 2006 yildan beri "Arsenal"ga londonliklar bilan ko‘proq aloqaga ega bo‘lgan Emirates homiylik qilishni boshlagan. Ushbu kompaniyaning "Real" va "Milan" bilan hamkorlik qilganini ham yaxshi eslaysiz.
Ammo Dreamcast va Emirates o‘rtasida "Arsenal"ning yana bir xomiysi borki, u ancha mashhurlikka erishgan – O2. Vengerning yengilmas askarlari! Ha, "kislorod" logotipi Britaniyaning eng yirik uyali aloqa operatoridir.
"Real Madrid" va Siemens (2002-2006)
Teka'dan keyin Madrid bir mavsumni homiysiz o‘tkazdi: Zidan 2002 yilgi Chempionlar Ligasi finalida "Bayer"ga logotipsiz futbolkada ajoyib gol urgan. Keyinchalik Siemens paydo bo‘ldi va muxlislar xotirasida "galaktikos" davrining ramzi bo‘lib qoldi. "Real Madrid" bu shaklda birorta ham Chempionlar ligasida g‘alaba qozona olmagan, ammo unda Bekxem, Zidan, Ronaldu, Figu, Roberto Karlos va Raul o‘ynaganligi uni afsonaviy qiladi.
"Chelsi" va "Samsung" (2005-2015)
Dastlabki uch yil davomida londonliklarning futbolkalarida kompaniyaning Samsung Mobile mobil bo‘limi logotipi ko‘rinib turardi. Bundan tashqari, kelishuv vaqtida u telefon bozorida arzimas ulushni egallagan, ammo 10 yildan so‘ng Samsung allaqachon dunyodagi eng yirik smartfon ishlab chiqaruvchisi bo‘lgan (2015 yildan beri kompaniya bozorning taxminan 30 foizini barqaror nazorat qilib kelmoqda). Bu davrda "Chelsi" ham ancha o‘sdi. Londonliklar Emirates qo‘l ostida Joze Mourinyo bilan birinchi chempionlikni qo‘lga kiritdi, ammo keyingi mavsumda jamoa Samsung bilan chempionlikni himoya qildi. Koreya konglomerati bilan birgalikda "Chelsi" o‘zini top klub sifatida ko‘rsatdi: birinchi final, keyin esa Chempionlar ligasidagi g‘alaba, Terri, Lempard, Drogba va Chex bilan afsonaviy jamoa bu segmentda kattalashdi.
