Миллий чемпионатимизда 24-мавсум ўтиб бормоқда. 

Шу вақт ичида қанчадан-қанча легионер футболчилар юртимизда тўп суриб кетишди. Улар орасида айнан бизнинг чемпионатимиздаги ўйинлари орқали ўз юртида танилиб, миллий терма жамоасидан ўрин эгаллаганлари ҳам бор. Буни биласиз…

Шу ўринда таъкидлаш жоизки, Ўзбекистон Олий Лигасида нафақат хорижлик футболчилар, балки четдан келган мутахассислар ҳам фаолият олиб боришган. Луис Фелипе Сколари, Зико, Анатолий Демьяненко ва Игорь Криушенко каби тажрибали ва таниқли мураббийлар ҳам бўлгани сиз-у бизни қувонтирмай қўймайди, албатта.

Хўш, ушбу легионер мураббийлар юртимиздан кетгач қаерларда меҳнат қилишаётган экан?! Шу саволга жавоб қидириб кўрдик.
 

Луиc Фелипе Сколари


Ўзбекистон Олий Лигасида қачонлардир фаолият олиб борган энг машҳур мураббий – бу, албатта, бразилиялик Сколари. Ўз иш фаолияти давомида Европа, Жанубий Америка ва Осиёнинг энг гранд клублари-ю терма жамоаларига устозлик қилган ушбу таниқли мутахассис 2009–2010 йиллар давомида Тошкентнинг “Бунёдкор” клубини ҳам бошқарди. “Қалдирғочлар”га Сколаридек машҳур мураббий устозлик қилгани бутун дунё футбол жамоатчилиги эътиборини тортмай қолмади, албатта. Қолаверса, “Бунёдкор”га 2002 йилда Бразилияни Жаҳон чемпионига айлантирган бу мураббийнинг кимсан – “Челси”дан келгани каттагина шов-шувга сабаб бўлгани бор гап. Бироқ салкам бир йил давомида “қалдирғочлар” жамоасига бошчилик қилган Луиc Фелипе Сколари ўз олдига қўйилган асосий вазифани уддалай олмади. У “Бунёдкор”ни Осиё Чемпионлар Лигаси ғолибига айлантириши лозим эди. Аммо жамоа ўша мавсумда ОЧЛдаги юришини кутилганидан анча олдин якунлади. 



Шу тариқа 2010 йилнинг май ойида Сколари “Бунёдкор”дан кетди. Сўнг у “Палмейрас”ни бошқарди. Анча вақтдан бери мундиал ғолиблигини соғиниб қолган Бразилия аҳли Сколарининг 2002 йилги муваффақиятни такрорлай олишига ишонди ва ушбу тажрибали мураббийни яна терма жамоага устоз этиб тайинлашди. Лекин иккинчи уриниш Сколарига омад келтирмади ва Бразилия ўз уйида ўтган мундиалда бош мукофотни қўлга кирита олмади. Шундан кейин 2014 йилнинг 29 июлида Сколари қадрдон “Гремио” жамоасини қабул қилиб олди. Ушбу клубда деярли бир йил меҳнат қилган 66 ёшли жаҳонгашта мураббий Осиё Чемпионлар Лигасида ғалаба қозона олмаганини эслаб қолди ва бу турнирни ютиш армон бўлиб қолмаслиги учун Осиёга қайтди. 



У ушбу ёзда “Гуанчжоу Эвергранд”ни қабул қилиб олди. Жамоа аллақачон ОЧЛ чорак финалига етиб келган. Кўрамиз, тажрибаси улкан Луиc Фелипе Сколари “Бунёдкор”да қила олмаган ишини, “Гуанчжоу” билан амалга ошира олармикан…
 

Зико 


“Бунёдкор”га устозлик қилган яна бир таниқли мураббий – Зикодир. Ўтган асрнинг энг яхши футболчиларидан бири саналадиган Зико “Бунёдкор”га катта режалар билан ташриф буюрган эди. У ҳам Осиё Чемпионлар Лигасида зафар қучиш ниятида эди. Аммо ушбу мураббий “Бунёдкор”да узоқ вақт ишлагани йўқ. Чунки унга Россиянинг “ЦСКА Москва” клубидан таклиф тушди ва Зико ушбу клубга ўтиб кетди. Рус клубини бизнинг жамоамиздан устун қўйган тажрибали мураббийга Россияда ҳам узоқ ишлаш насиб этмади.
2009 йилнинг ўзида Зико “Олимпиакос”га йўл олди. Сўнг бир муддат Ироқ терма жамоасини бошқаришга ҳам улгурди. 



Ҳозирда эса ушбу мутахассис Ҳиндистоннинг “Гоа ФК”  клубини бошқармоқда. Шуниси диққатга сазоворки, Зико мураббийликдан зериккан кўринади. Зеро у келаси йил февралда бўлиб ўтадиган ФИФА президентлиги учун сайловда иштирок этишни истамоқда. Бразилия футбол федерацияси эса уни бу борада қўллаб-қувватламоқда. Ажаб эмас, Зикони келаси йил бутун дунё бош футбол ташкилотида раҳбар лавозимида кўриб қолсак…
 

Анатолий Демьяненко 


Юртимизда ишлаб кетган МДҲлик мутахассилар орасида энг машҳури – бу, сўзсиз, украиналик Анатолий Демьяненкодир. Украин мураббийи “Динамо Киев”даги фаолияти билан бутун МДҲга танилган эди. Кейинроқ “Насаф”га келгач, Демьяненкони янада яхшироқ таниб олишди. Зеро ушбу мутахассис қўл остида қаршиликлар 2011 йилда ОФК Кубогида зафар қучишди. Тўғри, “Насаф” Осиё Чемпионлар Лигасини ютмади. ОФК Кубоги эса қитъамизда клублар миқёсида ОЧЛдан кейинги ўринда туради. Аммо ўзингиз ўйлаб кўринг, сўнгги йилларда бирорта клубимиз Чемпионлар Лигасида хатто ярим финалга етиб бора олмаётган экан, ОФК Кубогидаги ғалаба ҳам – бизнинг футболимиз учун жуда катта муваффақият эмасми?! 



Демьяненко “Насаф”да ёмон ишламади. Ўзидан барчада яхши таассурот қолдира олди. Сўнг у кетди, ўз юртига – Украинага қайтди. Бир мавсум давомида “Волынь”га устозлик қилгач, ўзи интервюларидан бирида таъкидлаганидек, “ижодий танаффус”га чиқди. Ҳозирда Анатолий Демьяненко катта футболдан дам олмоқда. Аммо унинг тез орада яна ишга қайтишига ишонсак бўлади. Зеро қўшни Қозоғистоннинг бир нечта гранд клублари ушбу мутахассини ўзларида кўришни исташмоқда…
 

Игорь Криушенко


Игорь Криушенко – Белоруссиялик таниқли мураббий, 2011—2012 мавсумларда Ғузорнинг “Шўртан” клубига устозлик қилган. Криушенконинг “Шўртан”га келиши ҳам МДҲда етарлича шов-шув кўтара олганди. Зеро Россиянинг “Сибирь” клубини Европа Лигаси саралашига қадар олиб боришни уддалаган ушбу мураббий кутилмаганда Ғузор клубига келганди. 



Игорь Криушенко “Шўртан”да яхши фаолият олиб борди. Фақат маълум сабабларга кўра, у ушбу клубда узоқ вақт ишламади. Сўнг у 2012 йилда юртига қайтди ва ўшандан буён “Торпедо-БелАЗ” клубига устозлик қилмоқда. Шуни таъкидлай оламизки, Криушенко ҳам юртимизда қачонлардир фаолият олиб борган маҳоратли мураббийлардан биридир.
 

Виктор Кумыков 



Россиялик мураббий Виктор Кумыков ўзининг мураббийлик фаолиятининг асосий қисмини Қозоғистонда ўтказиб келмоқда. Шу ўринда қайд этиб ўтиш жоизки, Кумыков тўрт йил давомида Ўзбекистонда ҳам ишлашга улгурди. У дастлаб 2006—2007 йилларда Муборакнинг “Машъал” клубига устозлик қилди. У “газчилар” жамоасида жуда яхши фаолият олиб борди ва натижада 2008 йилдан “Насаф”га таклиф этилди. “Насаф” бошқарувида ҳам Кумыков яхши фаолият олиб борди. Унинг қўл остида “аждарлар” жамоаси жуда яхши ўйин намойиш этди. 



Сўнг Виктор Кумыков яна Қозоғистон чемпионатига қайтди. Дастлаб у 2011—2014 йиллар давомида “Шахтёр”да ишлади. Сўнг ўтган йили кузда истеъфо берди ва бироз муддатлик танаффусдан сўнг “Ордабаси”да иш бошлади. Лекин ўтган ҳафта 52 ёшли мутахассис Чимкент клубидан ҳам кетди.
 

Валерий Непомнящий


Валерий Непомнящийни нафақат МДҲда, балки Хитой, Туркия, Камерун, Япония ва Жанубий Кореяда ҳам жуда яхши билишади. Ушбу улкан тажрибага эга мураббий ушбу мамлакатларда камида биттадан жамоада ишлашга ва муваффақият қозонишга эришган. 2006 йилда тақдир чархпалаги Непомнящийни Ўзбекистонга етаклади. У бир муддат “Пахтакор”га мураббий бўлди. Аммо нимадир сабаб бўлиб ушбу мутахассис қандай шов-шув билан келган бўлса, шундай кетди. Кейинроқ “Томь” клубини қабул қилиб олди ва ўртада кичик танаффус билан ҳали ҳамон шу жамоада ишлаб келмоқда.
 

Миодраг Радулович 


“Пахтакор” жамоаси тарихида не-не мураббийлар жамоани бошқаришмади, дейсиз. Улар орасида оз муддат ишлаган бўлса-да, ўзидан яхши таасурот қолдира олганларидан бири – бу, шубхасиз, Черногориялик мутахассис Миодраг Радуловичдир. Радулович 2010 йилги мавсумда байроқдор клубимизга устозлик қилганди. Аммо илгари бир қатор собиқ Югославия клубларини бошқарган ушбу мураббий юртимизда узоқ фаолият олиб бормади. Уни Миодраг Божович Россиянинг “Динамо” клубига таклиф қилди.




Рус клубини “Пахтакор”дан афзал билган Радулович ушбу таклифни қабул қилади ва бир мавсум давомида “Динамо Москва”да ёрдамчи мураббий вазифасида иш олиб боради. Кейинроқ у “Будучност” (Черногория), “Казма” ва “Ал Жахра” (Қувайт) ва Қозоғистоннинг “Атирау” клубларида ҳам ишлади. Ҳозирда Миодраг Радулович Ливан терма жамоаси устози саналади.
 

Деян Журжевич 



Деян Журжевич 2011—2012 йилги мавсумда чемпионатимизда фаолият олиб борганди. Сербиялик ушбу мураббий ўшанда “Пахтакор”га устозлик қилганди. Аммо илгари “ОФК Белград” ва “Чукарички” клубларида иш олиб борган Журжевич “шерлар”ни катта муваффақиятларга бошлай олмаганди. Сўнг у ўз юртига қайтиб кетди ва яна ўзига қадрдон “ОФК” клубида иш бошлади. 



Тақдир чархпалагини қарангки, Деян Журжевичга яна Ўзбекистонга қайтиб келиш насиб этган экан. У эндиликда Терма Жамоалар Марказида фаолият олиб бормоқда. Журжевич олдига улкан вазифалар қўйилган. Тажрибали серб мураббийидан олимпия ва миллий терма жамоаларимизнинг муваффақиятга эришишида ва Жаҳон чемпионати ҳамда Олимпиада ўйинлари йўлланмалари қўлга киритилишида ёрдам бериш талаб этилади. Умид қиламиз ва ишонамизки, Деян Журжевич ёрдамида бош жамоамиз орзиқиб кутилган мундиал йўлланмасини қўлга киритади.