Финал ҳуштаги чалингач, у майсага тиз чўкиб йиқилди. Ўзини тутиб туролмай йиғлаб юборди.
Албатта, финал оқшоми ўйин якунлангач йиғлаганлар кўп бўлди ва уларнинг ҳар бири ўз такрорланмас тарихи ва қиссасига эга. Бугун мен улар ичидан илк мавсумидаёқ ЕЧЛ рекорди ўрнатиб, 9 ўйинда дарвозасини дахлсиз сақлаб қолган Эдуар Менди ҳақида ёзмоқчиман.
Эдуар 1992 йил Франциянинг Гавр шаҳри яқинидаги кичик бир шаҳарчада дунёга келди. Унинг онаси Сенегалдан, отаси Гвинеа-Бисаудан Францияга муҳожир сифатида келиб ўзаро танишган эдилар. Ёш Менди “Гавр” футбол клуби академиясига қатнай бошлаганида бошқалардан ажралиб турадиган истеъдоди бор эди, деб бўлмасди. У кўпчилик қатори футбол ишқибози бўлган оиланинг фарзанди эди, холос. Аммо, “Гавр” академияси бугунга келиб энди бемалол жаҳон футболидаги энг самарали фаолият юритаётган масканлардан бири дейилса бўлар. Пол Погба, Риёд Маҳрез, Стив Манданда, Бенжамин ва Ферлан Менди каби мактаб тарбияланувчилари бу фикрнинг асоси бўла олади, менимча.
Юқорида айтилганидек, академиядаги даврда Эдуар ўзининг фавқулотда истеъдоди билан ажралиб турмаган. 19 ёшига келиб унинг кўплаб шериклари Франциянинг иккинчи-учинчи ёки ҳатто биринчи лигаларида тўп тепиб бошлаганига қарамай у маҳаллий ҳаваскор жамоа сафида қолиб кетганди. Учинчи лига вакили бўлган “Шербур” жамоаси янада қуйироққа – тўртинчи лигага тушиб кетгачгина Менди ўйин амалиётига эга бўлди. 2013/14 йиллар мавсумида бу клуб ҳам Менди билан келишувни бекор қилди. 22 ёшли футболчи ҳеч кимга керак бўлмай қолганди. Болалик вақтида бир маротаба Англияга тажриба алмашиш дастури асосида “Гавр”даги тенгдошлари билан бориб, бу мамлакат футболини севиб қолган қаҳрамонимиз ўзининг инглиз футболи ҳақидаги орзулари билан ёлғиз қолганди.
У агенти орқали Британияга, ҳеч бўлмаса тўртинчи дивизион жамоасига бўлса ҳам бормоқчи эди. Унинг ўзи ўша даврни қуйидагича эслайди.
“Бу фаолиятимдаги энг ёмон лаҳзалар эди. Трансфер ойнаси очилганига қарамай агентим сукут сақлар, қўнғироқларимга жавоб бермасди. Энг охирги кунгача шундай сукунат кузатилди. Кейин сўнгги соатларда менга СМС хабар келди – “Кечир, мен сенга бирор жамоа тополмадим. Ўзинга бошқа иш топганинг ёки алоҳида машғулот олиб борганинг маъқул”. У мен билан суҳбатлашишга ҳам ўзида куч топмаганди”.
Бундай оғриқли зарбадан сўнг Менди ота-онаси олдига, уйга қайтди. 23 ёшида у футболсиз ва ишсиз қолган, ёнида эса ҳомиладор рафиқаси бор эди. У вақтинча ишсизлик нафақаси ҳисобига кун кўра бошлади. Менди қарашларини ва соҳасини ўзгартиришга яқин ҳам келди. Дўстларидан бири кийим-кечак дўконлари тармоғига эга ва уни ўз ёнига, бизнес юритишга таклиф ҳам этди. Аммо Эдуар рози бўлмади ва спорт залида индивидуал машғулотлар ўтказиб имкониятини кутди. Буларнинг ҳаммаси кўп эмас, бор-йўғи 2016 йил аввалидаги гаплар...
Айнан 2016 йил барчаси ўзгара бошлади.
Таслим бўлиб футболни ташлаб юбормаган Эдуар ёзда “Реймс”дан таклиф олди. 2017 йил қишида, асосий дарвозабон жароҳат олгани боис шу жамоа таркибида иккинчи лигада дебют қилди. Шундан сўнг у қайтиб ортга қарамади.
Дастлаб “Реймс” билан Биринчи Лига йўлланмасига эга бўлди. У ерда биринчи мавсумида 14 та “қуруқ” ўйин ўтказиб чемпионатнинг энг яхши дарвозабонлари қаторига кирди. 2019 йил 6 август куни “Ренн” клуби билан шартнома имзолади. Ҳимояси билан мақтана олмайдиган бу жамоа таркибидаги бир мавсум давомида Менди дарвоза томон йўлланган тўпларнинг 76 фоизини қайтарди. Энди унга бўлган қизиқиш АПЛ томонлардан кела бошлади. Жиддий қизиқиш. Дунёдаги энг қиммат дарвозабон бўлган Кепа Ариссабалага билан муаммога учраб турган “Челси” 22 миллион евро эвазига Мендини харид қилиб клубда рақобат муҳитини яратди.
Буёғини яхши биласиз!
Эдуар Менди, шубҳасиз, якунига етган клублар ўртасидаги футбол мавсумининг энг йирик кашфиётларидан биридир.
Ориф Толипов.
