Испания Ла Лигаси 2020/2021 йилги мавсум учун бюджетнинг даромад ва харажатлар кўрсаткичлари ҳақида ҳисобот берди. Вазиятни яхши деб айтиб бўлмайди. Лига 892 миллион евро зарар кўрди, унинг ярмидан кўпи “Барселона” туфайли қопланиши керак эди.
Испания клубларининг умумий даромади 3,818 миллиард еврони ташкил этади, бу 2019/2020-йилги мавсумдагидан қарийб 25 фоизга кам. Ўйинлар ва ўйинчиларнинг трансферидан тушган даромад 53% ва 52% га камайди. Бу Ла Лиганинг сўнгги 10 йилдаги илк ёмон натижаси бўлди. Бунинг асосий сабаби “Барселона” билан боғлиқ.
Албатта, вазиятни ҳисобга олиш керак. 2020/2021 йилги мавсум коронавирус пандемияси соясида қолди. Мухлислар стадионларга боришмади ва клубларга одатдаги даромад келтирмади. Трансфер фаоллиги пасайди, телекўрсатувлардан олинадиган фойда камайди. Шунга қарамай, агар "Барселона"нинг минуси барбир сезиларли бўлди. "Блаугранас" Испания чемпионатидаги соф йўқотишларнинг 56 фоизига "жавобгар".
Ла Лига кейинги икки мавсумда пандемия сабаб бўлган инқироздан тўлиқ қутулишни кутмоқда. “Кўпчилик клубларнинг юқори молиявий барқарорлиги ва масъулияти Испания профессионал футболига инқирозни енгиб ўтишга ёрдам берди”, — дейилади лига баёнотида.
Деярли якунланган 2021/2022 йилги мавсумда йўқолган позицияларнинг сезиларли тикланиши кутилмоқда, гарчи ҳозирча аниқ рақамлар йўқ. 2023/2024 йилги мавсумда испаниялик фунционерлар молиявий жиҳатдан “бутунлай нормал ҳолат”га эришишни кутишмоқда.
Аммо келинг, сўнгги пайтларда фақат Ла Лига учун муаммо туғдираётган "Барселона"га қайтайлик. Клубнинг катта номи ва тарихига қарамай, бу ачинарли факт. Испания чемпионатининг молиявий йўқотишлари 2020 йил октябрь ойида президент Хосеп Мария Бартомеунинг шов-шувли истеъфоси билан чўққисига чиққан "Барселона"даги инқироз ва даҳшатли бошқарув тизими туфайли ортиб борди. Ўтган йилнинг август ойида Лионель Мессининг "ПСЖ"га кетгани ҳам ўз таъсирини ўтказди.
Бартомеунинг ўрнини эгаллаган Жоан Лапорта жорий мавсум бошида клубнинг қарзи 1,35 миллиард еврони ташкил этгани ва ташкилот умумий даромадининг 103 фоизи ходимлар маошига сарфланганини айтди. Бундай лойиҳани сақлаб қолиш шубҳали кўринади.
"Барселона" шу пайтгача Ла Лига томонидан SVSинвестиция фонди билан келишилган шартномани имзолашдан бош тортди, у кейинги 50 йил давомида турнирнинг трансляция ҳуқуқини бошқарадиган компаниянинг 8,2% улуши эвазига испан футболига 2 миллиард еврога яқин сармоя киритмоқда.
"Реал" ҳам келишувдан бош тортди, аммо Мадридда бошқарув унчалик ёмон эмас. Клуб катта ҳажмда ойлик тўламайди, лекин мавжуд ресурсларни самарали бошқаради. "Реал Мадрид" ва "Барселона" Европа Суперлигаси ғоясига содиқ қолишади, чунки лойиҳа амалга ошса, молиявий даромад олиш мумкин. Аммо муросасиз рақибларнинг аҳволи бошқача. "Барселона" улкан инқироз ботқоғидан чиқиши керак.
Яқинда "Барселона"нинг собиқ бош мураббийи Рональд Куман клуб ДНКсини йўқотгани, дунёнинг энг яхши ўйинчилари билан шартнома имзолай олмагани ва "Ливерпуль" ҳамда "Манчестер Сити"дан анча ортда қолаётганини айтди. Кўп жиҳатдан, молиявий муаммолар билан қопланган адолатли баёнот. Энг яхши ўйинчиларни сотиб олиш ҳуқуқига эга эмаслигини "Блаугранас"нинг ҳозирги мураббийи Хави яқинда Эрлинг Холанднинг "Сити"га ўтганидан кейин тан олди.
“Бошқа лойиҳаларга ҳурматсизлик қилмаслик учун бу ҳақда кўп гапирмайман. Нафақат бизнинг лойиҳамиз яхши. "Сити" совринларни олади, улар учун курашади. Агар Холанд ҳақиқатан ҳам «Сити»га ўтса, бу «Барселона»нинг молиявий қийинчиликлари туфайли, бунга шубҳам йўқ. Ёлғон гапирмайман, бу трансфер молиявий сабабларга кўра амалга ошмади», - деди Каталония жамоаси бош мураббийи.
Мессининг йўқотилишини қисман бўлса ҳам тўлдириш учун "Барселона"га ҳақиқатан ҳам катта ном керак. Роберт Левандовски ва Садио Мане "блаугранас"нинг манфаати доирасида, аммо уларни қўлга киритиш эҳтимолини юқори деб аташ қийин. “Барселона” сотиб олувчи жамоадан кўра сотувчи жамоа бўлишни афзал кўради. Масалан, у Френки де Йонгни «Манчестер Юнайтед»га 75+ миллион евро эвазига сотар эмиш, бу ҳақда узоқ вақтдан бери ва доимий равишда миш-мишлар юрибди. Бу ҳеч бўлмаганда молия билан боғлиқ муаммоларни бироз яхшилайди, аммо пул билан муаммони тўлиқ ҳал қилмайди. "Барселона" албатта зарар кўрадиган лойиҳа бўлиб қолади ва бутун Испания чемпионатининг молиявий кўрсаткичларини секинлаштиради.
Ла Лига 2020/2021 йилги мавсумдаги йўқотишлар "умуман Европа профессионал футболи бошидан кечирганидан кўра нисбий жиҳатдан энгилроқ пасайиш" эканлигини айтди. Испаниядаги фалокат ҳақида гапиришнинг ҳожати йўқ, лекин маҳаллий футболда битта асосий муаммоли жиҳат бор. Афсуски, бу афсонавий "Барселона" ўзининг яқин тарихидаги энг ёқимсиз даврни бошидан кечирмоқда.
М.Пардабоев таржимаси.
