«Барселона» ва «Негрейра иши» билан боғлиқ вазиятни кўриб чиқамиз.
Хўш, «Барселона»га қарши ҳаракат содир этиляптими ёки клуб жиддий жиноят содир этганми? «Барселона» қийин кунларни бошидан кечирмоқда. Агар спорт нуқтайи назаридан ҳамма нарса яхшиланаётгандек туюлса, майдондан ташқари вазият анча ёмон. Бунинг сабабларидан бири Каталония клуби аралашиб қолган «Негрейра иши»дир. «Кўк-анорранглилар» ҳакамларга пора берганликда айбланмоқда. Вазият жуда жиддий. «Барселона» турли даражадаги санкцияларга дуч келмоқда, бироқ раҳбарият ўз ишини ҳимоя қилиш ниятида. Бу воқеа қандай тугаши ҳали ҳам номаълум ва умуман олганда вазият ноаниқ.
Ҳаммаси 2022 йилнинг баҳорида бошланди. «Барселона» 2016-2018 йиллар учун солиқ ҳисоботини топширди, унда ғалати тафсилот ошкор бўлди. Маълум бўлишича, бу даврда каталонияликлар икки компанияга 1,4 миллион евро тўлаган. Уларнинг эгалари Испания футбол федерацияси ҳакамлар органининг собиқ вице-президенти Хосе Энрикес Негрейра ва унинг ўғли Хавердир. Солиқ ходимлари вазиятни чуқурроқ ўрганишга қарор қилишди, шундан сўнг «кўк-анорранглилар» бундай тўловларни 2001 йилда амалга ошира бошлагани маълум бўлди. Тўловлар фақат 2018 йилда компания ҳисобига тушишни тўхтатди.
Умуман олганда, кутилганидек, каталонияликлар Негрейрага 7,3 миллион евро тўлашди. 2023 йилнинг қишида El Mundo солиқ инспекцияси текширувидан ҳужжатларни олди. Нашр, шунингдек, Негрейрадан хат олган, у «Барселона»га, агар клуб транзакцияларни қайта тикламаса, бутун ҳақиқатни жамоатчиликка айтиб бериш билан таҳдид қилган. Бироқ клуб таҳдидларга эътибор бермади. Тегишли ҳужжатлар оммавий ахборот воситаларида олинмагунча, бу иш ҳеч қачон ошкор этилмаган. Ўшандан бери «Негрейра иши» оммавий бўлиб қолди.
Шундай қилиб, иш солиқ идорасидан прокуратурага ўтди. У ерда улар сўроқ қилган биринчи шахс Негрейра эди. У «Барселона»дан тўловларни олганини тан олди. Негрейра «Барса»нинг рақибларига ёрдам бермаслигини ва нейтрал бўлишини таъминлаши керак эди. Каталонияликлар ҳам битимларни тасдиқлашди. Клуб Негрейрага эмас, унинг ўғлига пул тўлаганини айтди. Хавьер «Барселона»да мустақил маслаҳатчи эканлигини тасдиқлади.
Прокуратура томонларнинг ваъжларига ишонмади. Узоқ давом этган терговдан сўнг Каталония клуби собиқ президентлар Хосеп Бартомеу ва Сандро Россел ва яна бир қанча функционерларга, шунингдек, Негрейра ва унинг ўғлига пора берганликда айбланди. Клубга қарши жиноий ишлар очилди. Шуниси эътиборга лойиқки, «кўк-анорранглилар»нинг ҳозирги раҳбари Жоан Лапорта жиноий жавобгарликка тортилмаган. Бунинг сабаби, Испанияда 2010 йилдан буён спорт коррупцияси фақат жиноий ҳуқуқбузарлик саналади. Бу вақтга келиб, функционер аллақачон истеъфога чиққан эди.
2023 йил сентябрида Барселона тергов суди раҳбари шу номдаги клубни порахўрликда айбдор деб топди. Бироқ бу мунозарали масала. Турли томонларнинг изоҳларига қараганда, испан федерацияси ходими давлат хизматчиси деб ҳисобланмайди. Аммо суд буни шундай деб ҳисоблади. Бу иш бўйича якуний қарор ҳакамлар ҳайъати томонидан қабул қилинади.
Шундан сўнг, «кўк-анорранглилар» учун мумкин бўлган жазо - жарима ва очколарни чегириб ташлаш дея топилди. Ҳаттоки, «Барселона» банкрот бўлиши мумкинлиги ҳам хабар қилинганди. Аммо дарҳол айтиш керакки, каталонияликларга қарши кенг кўламли санкциялар қўлланилиши даргумон. Футбол раҳбарияти, биринчи навбатда, дунёнинг энг машҳур клубларидан бирининг обрўйини пастга тушира олмайди. Бу на Ла Лигага, на УЕФАга керак эмас. Айниқса, УЕФА аллақачон исботлаб, «кўк-анорранглилар»га Чемпионлар лигасига очиқ йўлланма берди.
Бир қарашда, масала кутилганидек осон эмасдек туюлади. «Барселона» коррупцияда айбланган ва ҳатто айбдор деб топилган, аммо ишда муҳим шахслар - ҳакамларнинг ўзлари иштирок этмаган. Каталонияликлар айнан Негрейра орқали кимга пора беришган? Қандай қарорлар остида ва қайси ўйинларда атайлаб уларнинг фойдасига қарор қабул қилинди? Бу аниқ саволларга ҳеч қандай жавоб йўқ, ҳеч бўлмаганда оммавий тушунча ҳам берилмаган. Агар бунга собиқ ёки ҳозирги ҳакамлардан бирортаси аралашса, оммавий ахборот воситалари жим турмасди. Испания нашрларида нафақат футболда, балки бошқарув органларида ҳам кўплаб манбалар мавжуд.
Негрейра билан боғлиқ вазият бўлмаганида ҳаммаси яхши бўларди. Қишда функционерга Альцгеймер касаллиги ташхиси қўйилгани маълум бўлди. Бу унга суд ишларида гувоҳлик бермаслик имконини беради ва ҳатто жиноий жавобгарликдан қочиши мумкин. Негрейра судга психиатрнинг ҳисоботини тақдим этди. Энди функционерни сўроқ қилишдан маъно йўқ эди, чунки шифокорлар уни ақлдан озган деб эълон қилишган.
Негрейра иши суд асосий гувоҳни йўқотганлиги сабабли парчаланиши мумкин. Унинг ўғли ҳам бор, лекин унинг ҳакамлар билан бевосита алоқаси йўқ эди. Бундан ташқари, у «Барселона» учун қилган барча ҳисоботларини судда тақдим этишга тайёр. Аммо вазият ҳали ҳам жуда ноаниқ. Негрейранинг тўсатдан хотираси билан боғлиқ муаммолар бу ерда нимадир нотўғри эканлигини аниқ кўрсатмоқда. Бошқа томондан, у энди суд биносида Каталония клуби билан ҳамкорлик тафсилотларини қандай айтиб беради? Ахир, бутун бизнес унинг атрофида қурилган.
«Барселона» жиддий жазодан қутулиб қолиши мумкин. Лекин, албатта, ўз обрўсига путур етказади. Каталонияликларнинг «Севилья» билан муносабатлари аллақачон ёмонлашган, ҳатто ундан олдинроқ «Реал» билан ҳам. Айтганча, мадридликлар ҳам ҳакамларга пора берганликда айбланган, аммо ҳозирча бу бўш ва қуруқ гаплар холос. «Негрейра иши» «кўк-анорранглилар» учун ҳалокатли нарса бўлишига кам одам ишонади. Аммо бу жуда кўп саволларга эга бўлган вазиятдир.
