Англия премер лигасида бирорта ҳам қизиқарсиз баҳс бўлмайди десам алсо муболаға бўлмайди. ТВ дастурларига кўз югуртирар эканмиз агар «МЮ», «Манчестер Сити», «Челси», «Ливерпул» каби жамоалар иштирокидаги ўйинлари қўйиладиган бўлса бу учрашувларни сабрсизлик билан кута бошлаймиз. Эндиликда «Суонси» номли жамоанинг ўйинларини ҳам кутадиган бўлдик. Чунки улар биз мухлисларни шунга ўргатишди. Улар ҳақиқий мухлисбоп ўйин намойиш этишмоқда. Бугунги мавзу шу жамоа ҳақида.
Клуб тарихи
19 аср бошларида шаҳарчадаги болалар нўхат ва карам етиштириладиган майдонларда, сигирлар учун хашак экиладиган жойларда тўп тепишарди. Кейинчалик бу ерлар «Суонси»нинг лигадаги илк қадамларини ташлашига туртки бўлган «Swаnsеа Gаs Light Cоmpany»га ижарага берилади. 1912 йилга келиб «Суонси» профессионал клубга айланади. Клуб даставвал «Суонси Тоyн» деб аталади. 1969 йилга келиб жамоа номидан Тоwn (шаҳар) статуси олиб ташланади. «Суонси» биринчи жаҳон урушига қадар шимолий лигада қатнашади. Шу тариқа улар 1920 йилда учинчи двизионга асос солган жамоага айланишади. 1925 йилда учинчи двизионда ғолиб бўлишади ва иккинчи двизионга кўтарилишади. Кейинги мавсумда «Суонси» иккинчи двизионни бешинчи ўринда якунлайди ва Англия кубогининг ярим финалигача етиб боради.
1930 йилларга келиб клубнинг омадли юришлари бироз пасаяди ва натижада яна қуйи лигага тушиб кетади. Лекин у ерда узоқ қолиб кетишмайди, яна учинчи двизионнинг ғолиби бўлишади. 16 йил давомида иккинчи двизионда тўп суришади ва 1964 йилда яна бир бор Англия кубогининг ярим финалигача етиб боришади.
«Суонси» 1961 йилдаги Уэльс кубогида қозонган ғалабаси сабаб кўплаб Европадаги корхоналарнинг эътиборига тушади. Умумий ҳисобда «оққушлар» бу совринни 10 марта қўлга киритишган. 1965 йилда «Суонси» тўртинчи двизионгача тушиб кетади. 1978/79 йилги мавсумда клуб Жон Тошак бошчилигида иккинчи дивизионга қайтади. 1981 йилга келиб «Суонси» биринчи двизионга чиқишга мувоффақ бўлади ва у ерда ҳам ишончли ҳаракат қилишади. Илк мавсумдаёқ олтинчи ўринни эгаллашди. «Суонси» 1985 йил 20 декабрда расман тасдиқланади. Дастлабки мавсумда молиявий муаммоларга дуч келган клуб бирорта ҳам янги футболчи билан шартнома имзолай олмайди. Натижада яна тўртинчи двизионга тушиб кетишади. Кейинчалик аста-секин юқорилай бошлашади.
2005 йилга келиб клуб ўзининг стадионига эга бўлади. Янги аренага «Liberty» (озодлик) деб ном беришади. Шу вақтдан бошлаб «Суонси»нинг омадли юришлари бошланади десак алсо муболаға бўлмайди. Лигадаги ютуқдан кейин жамоани Роберто Мартинес таъминлай бошлайди. У жамоанинг янги фалсафасига асос солади. Жамоа биринчи мавсумда плейй-оффгача бора олмайди, аммо кейинчалик янги мураббий Пабло Соуза бошчилигида натижалар анчагина яхшиланади. Португалиялик мураббий «Либертй» стадиумни тарк этгач унинг ўрнига Брендан Роджерс келади. Шимолий Ирландиялик мутахасис биринчи мавсумдаёқ жамоани плей-оффгача олиб чиқади.
Шу тариқа премер-лига ўзининг илк уелслик аъзосига эга бўлди. «Оққушлар» биринчи мавсумнинг ўзида сезиларли ўйин намойиш этишди ва 11 ўринни банд этишди. Арсенал, Манчестер Сити ва Ливерпул устидан қозонилган ғалабалар мавсумнинг эътиборга молик воқеаларидан бўлди.
«Swаnsеа Jesks»
Бу шаҳарда туғилган инсонлар (шу билан бирга клубга мухлислик қиладиган футбол мухлислари ҳам) «Swанsеа Jesks» номи билан машҳурлар. Бундай дейилишига иккита сабаб бор. Биринчи сабаб 19 асрда яшаган денгизчи билан боғлиқ. Бундан ташқари 19 асрнинг 30 йилларида «Swанsеа Jesks» лақабли ит бўлиб у дарёга чўкиб кетаётган 27 инсоннинг ҳаётини сақлаб қолади.
«Барселона»дан «Суонси»гача ёхуд…
«Суонси» илк маротаба премер-лигада қатнашган бўлишига қарамай кўпчиликнинг тилига тушиб улгурди. Уларнинг ўйинини кўпчилик мухлислар «Барселона»нинг ўйин услубига ўхшатишди. Бу фикрда қайсидир маънода жон бор, чунки Уелсликлар Европада тўпни назорат қилиш бўйича учинчи ўринни эгаллашди. Брендан Роджерснинг бу сиёсати қайсидир маънода ўз самарасини берди ва клуб кўплаб сенсацион натижаларни қайд этди. Брендан Роджерс жамоани тарк этгач эса унинг ўрнини даниялик ҳамкасби эгаллади…
Данияда фақат сут етиштирилмайди…
«Реал Мадрид», «Барселона» ва «Аякс» жамоаларидаги ўйинлари билан мухлисларнинг қалбидан ўрин ола билган футболчи ва «Малёрка»(бундан ташқари «Спартак» ва «Гетафе») жамоасидаги мураббийлик фаолиати билан футболга қайтган Михаил Лаудруп «Суонси»нинг мураббийлик курсисини эгаллади. Унинг қўл остида жамоа том маънода ўзгарди. У «Суонси»ни премер-лигадаги қўрқинчли жамоалар учун қўрқинчли кўринишга олиб кела олди. Ҳеч ким танимайдиган футболчиларни барчага танитди. Айниқса жорий мавсумда жамоа нималар қилаётганидан хабарингиз бўлса керак. Биласиз Данияни дунё сут фирмаси деб ҳам аташади. Лаудруп эса Данияда фақат сут етиштирилмаслигини исботлай олди ва оддий жамоани яхшигина шакллантирди. У ўз жамоасидаги мавжуд бўлган «ўзгаларга» тегишли услубни бошқачасига ўзгартира олди: жамоани «Барселона»дан «Суонси»гача олиб келди.
Бу ким экан?
«Суонси» бу йилги баҳсларни жуда кўтаринки руҳда бошлади. Дастлабки турдаги йирик ғалаба кўпчилик учун тасодифдай туюлди, лекин бунақа тасодифларнинг сони кўп бўлиб чиқди. Жамоа таркибида ҳаракат қилаётган бир футболчи яққол кўзга ташланиши қийин, лекин Мигел Мичу деган кўпчилик учун янги ном тилларда достон бўла бошалди. Унинг голлари сони аста секин кўпая бошлaди ва премер-лига тўпурарлари қаторидан ўрин олди.
«МЮ» билан ўйин давомида рус шарҳловчиси айнан Мичу ҳақида гапирар экан шундай деди: «Ҳозирда тўпурарлар рўйхатини ван Перси ҳамда Мичу бошқариб ормоқда. Лекин Мичу билан ван Персининг фарқи битта. Кечирасиз ҳозир «Суонси» қарши ҳужумга ўтмоқда, зарба берилди, дарвозабон тўпни қайтарди, зарба, гоооол… Мичу» айнан ўша вақтда бошловчининг фикри ўзгарди. «Кечирасиз мен ҳозиргина айтмоқчи бўлган фикримдан қайтмоқчиман. Мен айтган ван Перси ва Мичу ўртасида мавжуд бўлган фарқ ҳозиргина кўз ўнгимизда йўққа чиқди. Мен айтмоқчи эдимки, Мичу фақат кучли бўлмаган жамоалар дарвозасига тўп киритмоқда ва тўпурар бўлиб турибди. Лекин унинг «Арсенал» дарвозасига йўллаган дубли ва мана бу голидан сўнг бундай дейишга ҳаққим йўқ». Бундан кейин Мичу «Челси» дарвозасини ҳам ишғол қилиб улгурди. Ҳа, азизлар, бу йигит ҳали кўп бора бизни ҳайратга соладиган кўринади. Дарвоқе Мичунинг даслаб кўрсатган ёрқин ўйинларидан сўнг кўпчиликда бир савол туғилган эди: «Бу ким экан?»…
Ўткир Жалолхонов тайёрлади
