Бугун Римнинг "Рома" клуби жамоа бош мураббийи Жозе Моуриньони истеъфога чиқаргани ҳақида расмий хабар тарқалди. Қуйида Моуриньонинг "Рома"даги фаолиятига тўхталамиз.
Жозенинг тақдирини ўтган йилги Европа лигаси финали ҳал қилганди
"Рома" раҳбарияти "Милан"дан меҳмонда (1:3) учралган мағлубиятдан сўнг буюк ва даҳшатли Жозе Моуриньони истеъфога чиқарди. Португалиялик мураббий бу учрашувни трибунадан кузатиб борди, чунки у ўтган ҳафта "Аталанта" билан ўйинда (1:1) қизил карточка олганди. Бироқ бу ҳолат Жозега ёрдам бермади - "бўрилар" "Сан-Сиро"да муваффақиятсизликка учраганидан сўнг, пешқадам "Интер"дан 22 очко ортда қолган ҳолда турнир жадвалида 9-ўринда бормоқда.
Моуриньо 2021 йилдан бери "Рома"да ишлаб келаётганди, унинг қўл остида жамоа 2021/2022 йилги мавсумда Конференциялар лигасида ғолиб чиқди, шунингдек, 2022/2023 йилги мавсумда Европа Лигаси финалига чиқди. Бироқ, Жозенинг фаолиятида тез-тез содир бўлганидек, бунинг давоми йўқ эди - жорий мавсум, аслида, азобга айланди.
Римда Жозе Тотти каби кумирга айланишни орзу қилган
"Рома" ва Моуриньо ўртасида шартнома имзоланган куни "бўрилар" эгалари Фридкинлар оиласи мураббийга "Vespa" скутерини совға қилишди. Таъсирчан Жозе уни бир неча бор жамоанинг машғулотларига ҳайдаб борган ва бир марта шундай деган: "Кетган куним уни ўзим билан олиб кетаман". Сўнгги пайтларда "Рома"нинг ўйини ўша скутерда юришни эслатди - тезлик йўқлиги, озгина ўйлаш, ҳатто камроқ олов ва мураббий талабларини тушуниш.
Умуман олганда, Моуриньо узоқ вақт Римда қолди. "Манчестер Юнайтед" уни икки ярим йилдан сўнг 2018 йилнинг декабрида истеъфога чиқарди. "Тоттенхэм" 18 ойдан кейин ундан қутулди. Жозе ҳеч қачон бир жамоада уч мавсумдан ортиқ қолмаганди, лекин ўтган йили у барча ташқи таклифларни рад этди – Португалия терма жамоаси раҳбарияти ҳамда "Ал-Ҳилол" ва "Ал-Аҳли" таклифларини.
"Учрашувга боришдан олдин мен бу ҳақда "Рома" раҳбариятини хабардор қилдим ва бунга рози бўлмаслигимни аниқ айтдим. Уйда ҳам мен худди шундай дедим. Бир томондан ўзимни футболчилар ва мухлисларга берилган сўзимнинг гаровидек ҳис қилдим. Аммо агар мендан фақат шу сабабдан бош тортдимми, деб сўрасангиз, мен жавоб бераман - йўқ, фақат бу учун эмас", - деди Corriere della Sera билан суҳбатда.
Пул узоқ вақтдан бери Жозега мотавация беришдан тўхтатди. Бугунги кунда у ҳамма нарсадан кўра садоқатни қадрлайди ва Римни бу борада идеал жой деб ҳисоблаш мумкин. Маҳаллий мухлислар учун клубга содиқлик шунчаки қуруқ гап эмас. Франческо Тотти нафақат ўзининг таъсирчан ўйинлари ва жозибали голлари, балки "Реал Мадрид"га ўзининг энг яхши чоғида қўшилишни рад этгани учун ҳам "бўрилар"нинг кумирига айланди. Ҳужумчи бутун фаолиятини "Рома"да ўтказди ва Жозе фаолиятини тугатгандан сўнг, "Абадий шаҳар"да бу жойни тўлдириши мумкинлигини ҳис қилди.
Орзу ушалиши ҳам мумкин эди, аммо, афсуски, Жозе "Рома" бошчилигидаги энг муҳим учрашувда мағлуб бўлди. 2023 йилги Европа лигаси финалида "Севилья"дан учралган мағлубият унинг тақдирини ҳал қилган воқеа бўлди: мураббий қанчалик уринмасин, унинг "бўрилар" билан кейинги тақдири аламга айланди. Римликлар пенальтилар сериясида испанларга мағлуб бўлишди ва Моуриньо мағлубиятда Энтони Тейлор бошчилигидаги инглиз ҳакамлар бригадасини айблади. Финалдан сўнг Моуриньо автотураргоҳда шоу кўрсатди - у ҳакамни кутди ва бақирди: "Уят, эркак! Сен шармандасан!"
"Ҳакамларнинг таъсири биз кўникиб қолган нарса, аммо мен Европа финалида буни кутмагандим. Ҳакамларнинг учта қарори рақиблар фойдасига талқин қилинди. Пеллегрини йиқилди ва бу сариқ, Окампос пенальтини сохталаштиради - ВАР бу пенальти эмаслигини айтди, лекин ҳакам огоҳлантириш бермади. Ўйинларда мағлуб бўлиш мумкин, аммо ўз қадр-қимматингни йўқотиб бўлмайди", — деб Европа лигаси финали медалини шоҳсупага кўтарилган Жозе жангдан сўнг муштларини силкитди.
"Рома"нинг янги хўжайинлари клуб учун 800 миллион евро сарфладилар
Европа Лигаси финалидаги ғалаба нафақат мураббийга катта ишонч бағишлаши, балки жамоани янги ютуқлар сари кучлантириши мумкин эди. Моуриньо клубларида ҳамма нарса доимо ҳиссиётлар устига қурилган: Лэмпард ва Терри билан "Челси"даги ақлдан озган биродарлик, Матерацци боладек йиғлагандадаги "Интер"даги ажойиб "кимё". Ўшанда, 2010 йилда Жозе "Реал" билан "Бавария"га қарши ўйиндаги Чемпионлар лигаси финалидаги натижадан қатъий назар, Мадрид жамоасини бошқаришга келишиб олди. Миланликлар ажойиб треблни амалга оширишди, шундан сўнг машиналар тўхташ жойида яна бир машҳур воқеа юз берди: Жозе стадионни футболчилардан алоҳида тарк этди, лекин машинага ўтиргач, Матераццни кўрди. Шундан сўнг, икки катталар бир-бирларини қучоқлаб, бир неча дақиқа давомида бир-бирларининг елкаларида йиғлашди.
Жозе "Интер"ни тарк этганидан сўнг, у қайтиб келгунига қадар ва Конференциялар лигасида ғолиб чиқмагунча, ҳеч бир Италия клуби Европа кубогини қўлга кирита олмади. Бу "Рома"нинг 1991 йилдан бери Европадаги илк финали ва 14 йилдаги илк соврини эди. Ғалаба 100 000 дан ортиқ мухлисларни Моуриньонинг устки очиқ автобусда Колизей ёнидан ўтишини томоша қилиш учун кўчага чиқди.
Моуриньо ҳақиқатан ҳам Римда "Интер"даги аурага ўхшаш нарсани қурмоқчи эди, аммо ҳиссиётлар мураккаб нарса. Эҳтирос ва мотивация доимо бирор нарса билан таъминланиши керак, акс ҳолда муносабатлар йўқолади. Дастлабки икки мавсумда ҳаммаси яхши чиқди ва Жозе шон-шуҳратга тўлди: у мухлисларни қучоқлади, ёш ўйинчиларга мотивацион совғалар берди (у 18 ёшли ҳужумчи Афен-Гьянни "Женоа"га қарши ўйиндаги дубль учун 800 евролик бутсалар билан тақдирлади) ва академия битирувчиларига дипломлар топширилди.
"Маҳаллий йигитлар учун "Рома"да ўйнаш тақдирнинг неъматига ўхшайди. 19 ёшли Никколо Писилли "Шериф"га қарши дебют учрашувида гол урганида, мухлислар трибуналари остига югуриб, йиғлаб юборди. Шундан сўнг у ечиниш хонасида йиғлади. Агар ташқарига чиқмасам, мен ҳам йиғлаган бўлардим", - дейди Жозе. Мухлислар мураббийни кумирга сиғдиришди: ҳатто жамоа билан А Серия чемпионлигини қўлга киритган сўнгги "Рома" мураббийлари - Нильс Лидхольм (1982/1983) ва Фабио Капелло (2000/2001) билан ҳам бундай бутпарастлик бўлмаган эди.
Бироқ, клуб хўжайинлари кўпроқ нарсани хоҳлашди. Улар учун қўйилган мақсадларга эришилмаса, ҳиссиётлар муҳим эмас, улардан асосийси Чемпионлар лигасида иштирок этиш бўлиб қолади. Уч ярим йиллик мулкчилик даврида Фридкинлар клубни сотиб олиш, лойиҳага пул қуйиш ва "Рома"ни биржадан делистинг қилиш учун 800 миллион евродан ортиқ маблағ сарфлади. Янги хўжайинлар, шунингдек, Моуриньони лигадаги энг кўп маош олувчи мураббийга айлантиришди - солиқлардан кейин 7,5 миллион евро.
Жозенинг Римдаги биринчи ёзи учун трансфер харажатлари 113 миллион еврони ташкил этди, шу жумладан бир футболчи учун клуб рекорди – "Челси" ҳужумчи Тэмми Абрахам учун 41 миллион евро сарфлади. Шу билан бирга, иш ҳақи фонди, The Athletic нашри маълумотларига кўра, А Серияда учинчи ўринда туради.
Моурино сўнгги дақиқаларгача "Рома"да қолмоқчи эди, бироқ ҳаммаси унинг истеъфоси билан якунланди
Ички ғалабалар кам бўлишига қарамай, Жозени "Рома"даги сўнгги кунигача ҳурмат қилишди – Конференциялар лигаси кубоги ва Европа лигаси финалидан олинган адреналин мухлислар томирларида ҳамон оқмоқда. Фридкинлар вазиятни бутунлай бошқача ва совуққонлик билан қабул қилишади. Улар клубга келганларида, улар "копетта"дан кўра кўпроқ нарсани орзу қилишди - "Лацио"дан келган рақиб мухлислари буни уч йил олдин мавжуд бўлмаган учинчи энг юқори мақомга эга УЕФА клуб турнирини нафрат билан аташади.
Замонавий футболнинг иқтисоди шундайки, барқарор ривожланиш керак, акс ҳолда бир кун келиб банкрот бўлиб қолишингиз мумкин. "Рома"нинг йўқотишлари эса жуда катта. 2019/2020 йилги мавсумда 204 миллион евро, 2020/2021 йилги мавсумда 185 миллион евро, 2021/2022 йилги мавсумда 219 миллион евро ва ўтган мавсумда 102 миллион евро. "Рома"нинг Италия чемпионатидаги ҳозирги ҳолатини ҳисобга олсак, жамоанинг Чемпионлар Лигаси зонасида чиқиш имконияти минимал, ҳаттоки, Европа мусобақаларисиз қолиб кетиш хавфи ҳам бор.
Бу Моуриньо учун қийин ва мисли кўрилмаган ҳолат эди. Бошқа клубларда у одатда биринчи йилидаги муваффақиятидан кейин шартномани узайтириш билан тақдирланди, лекин Римда эмас. Одатда у "Порту" ёки "Интер"даги каби бошқа клубларни ғалаба билан тарк этган ёки учинчи мавсумда ишдан бўшатилган. Португалиялик мураббий ва унинг олдинги ишлари ўртасидаги фарқ шундаки, у аслида қолишни хоҳлаган.
"Молиявий фэйр-плей имкониятларимиз чекланганлигини инобатга олсак, биз яхшиланишга ўрин йўқ тажрибали ўйинчиларга эмас, ёшларга сармоя киритишимиз керак (Жозенинг ўртача ёши 29,3 ёш бўлган жамоа мероси ҳақида гапираётганини эшитиш ғалати. - муаллифдан эслатма). Мен хўжайинлар билан гаплашдим ва "Рома"ни бошқаришда давом этмоқчиман. Мухлисларимиз бетакрордир", - деди португалиялик мураббий стулда охиригача бор кучи билан ушлаб турди.
Бу иш бермади. Мураббий ўша Европа лигаси финалидаёқ ёниб бўлганди, ҳис-туйғулари сўнганди. Узоқ вақт давомида ишлар ажралиш томон кетаётгани аниқ эди. Бунинг учун Фридкинлар бир вақтнинг ўзида ўтмишга ва келажакка қарайдиган Рим форумидаги икки юзли бут Янус маъбадига ташриф буюришлари шарт эмас эди. "Рома" каби Жозега ҳам янги чақирув керак эди. Скутерни ишга тушириш ва "Сетубал"га бориш вақти келди.
