10. «Vodafone»

«Manchester Yunayted» 2000 yilda oldingi «Sharp»ni o‘rnini bosa oladigan homiyga ega bo‘ldi. O‘sha payt odamlari uchun yangi homiy ostidagi liboslar g‘alati tuyulgan bo‘lishi mumkin. Biroq keyinchalik afsonaviy futbolchilar harakati va ular qayd etgan natijalari ortidan «Vodafone» ham mashhurlikka erishdi. Ushbu homiy nomi yozilgan futbolkalar Fergyusen jamoasidagi o‘yinchilar ko‘rinishiga zamonaviylik baxsh etgan edi. Rud van Nisterlooyning jarima maydonchasiga yorib kirishi yoxud yosh Runining himoyachilarni dovdiratgan va muxlislarni hayratda qoldirgan harakatlarini eslaganda beixtiyor «Vodafone» yozuvi ko‘z oldimizga keladi.

9. «JVC»

Oddiy va katta yozuvlar bilan yozilgan matn shunchaki emas edi. U libosning ajoyib dizaynini ko‘rganda insonlar ongida 1980-90 yillar manzarasi paydo bo‘ladi. Aynan o‘sha paytlar qizil futbol libosi uchun oltin davr bo‘lgan. «JVC» «Arsenal» libosi uchun mukammal juftlikday tuyular edi. Qalin matn va ortiqcha jimjimadorlikdan holi belgi jamoaning shonli davridan o‘chmas estalik bo‘lib qolgan.

8. «Philips»

Niderlandiya futbolining muhim va ajralmas vakili bo‘lgan «PSV» klubi mamlakat chempionatida ilk marta 1982 yilda o‘z homiysi sifatida tanishtirilgan «Philips» kompaniyasi ramzini to 2016 yilgacha o‘zlari bilan olib yurishdi. Klub ushbu homiy bilan o‘nlab yillar davomida qanchadan-qancha sovrinlar jamg‘arishga erishdi. Bu davr mobaynida klub afsonalari Ruud van Nisterlooy, Ronaldo hamda Ruud Gullit kabilar o‘z o‘yinini «Philips» yozuvli libosida o‘tkazishgan.

7. «O2»

Qani aytingchi, «Arsenal»ning Teri Anrisini ushbu yozuv ostidagi futbolkasiz tasavvur eta olasizmi? Menimcha 2000 yillar boshidagi eng afsonaviy ko‘rinishlaridan biri – bu «O2» va uni kiyib olgan Anri. «Barclays» ligasida tarixiy natija bilan mavsum davomida yengilmagan jamoa aynan «O2» savdo belgisi tushirilgan liboslar bilan yodimizda qolgan. Butun libos bunda asosiy ahamiyat kasb etgan edi. «Arsenal»ning «O2» davri unutilmas va shunday bo‘lib qoladi.

6. «Carlsberg»

«Barclays» APL davrining eng ko‘zni quvotiradigan jihati shundaki, undagi har bir jamoaning o‘ziga xos o‘rni va ajrtib bo‘lmas xususiyati bor. Yana o‘sha davr, asr boshiga qaytar ekanmiz Rafael Benitezning «Liverpul»ini eslamasak bo‘lmaydi. Stiven Jerrardning chaqmoq kabi tezkor hujumlari, Fernando Torresning darvozaga to‘pni joylab qo‘yishi, bularning barini ular kiyib olgan to‘q qizil rangli libos hamda undagi «Carlsberg» yozuvisiz tasavvur etish mushkul. Premiyer ligadagi afsonaga aylangan ko‘rinishlardan bir mana shunday go‘zalikka ega edi.

5. «Brown Ale»

90 yillar jahon, xususan Angliya futbolini kuzatgan odamlar top klublarga munosib raqobat qilgan bir jamoa mavjud bo‘lganini aniq bilishadi. Ha, bu o‘sha tasavvurimizda retro libosda gavdalanadigan «Nyukasl» klubi. Uning libosida esa yumaloq shaklda bo‘lgan «Brown Ale» yozuvi mavjud. To‘g‘ri ko‘plar bu yozuvni eslay olmasligi mumkindir. Biroq uning aylana shakldagi savdo belgisi aniq barcha katta yoshdagi futbol ixlosmandlarining yodida qolgan. Axir unda «Adidas»ning ilk zamonaviy futbolka uslubi ko‘rsatilgan edida.

4. «Pirelli»

Yuqoridagi nomni eshitishingiz bilanoq qaysi klub haqida gap ketishini allaqachon anglab oldingiz. Chunki bu yerda «PSV» va «Philips» homiyligi kabi «Inter» ham 26 yil mobaynida, 1995 yildan bugungi kungacha aynan «Pirelli» kompaniyasi yozuvidagi futbolkalar bilan tanilgan edi. Jamoaning ko‘k-qora libosini ushbu yozuvsiz tasavvur etishga qiynalamiz. Futboldagi eng uzoq homiylikka ega bo‘lgan avtoshinalar ishlab chiqaruvchi kompaniya savdo ramzi bilan Milito, Eto‘o, Zanetti va boshqa mashhur trebl qahramonlari harakat qilishgan.

3. «Candy»

«Liverpul» pivo ishlab chiqaruvchi homiy bilan shartnoma tuzmasidan ilgari («Carlsberg» inc.) «Barclays» APLda 1970-80 yillar davomida aynan «Candy» yozuvli futbolkalar bilan to‘p surishgan. Ushbu homiy nomi 80 yillarning oxirida qisqa sho‘rtiklar va uzun futbolkalar bilan «Adidas»ning eng dastlabki mukammal ishlanmasiga aylangan edi. Bu uslub zamon bilan hamnafas bo‘lgan klub imijini butunlay boshqa ko‘rinishga keltirgan.

2. «Sharp»

1980-90 yillarda «MYU» libosining asosiy ko‘rinishini tashkil qilgan homiy belgisi shubhasiz aynan «Sharp» bo‘lgan. Klubning 80 yillardagi yuksalishi hamda 90 yillardagi cho‘qqiga chiqqan paytidagi libosini bu
yozuvsiz biz ko‘rmaganmiz. 1993-95 yillardagi «Sharp Viewcam» yozuvli qora rangdagi mehmon libos formasi bo‘ladimi yoki 92-93 yillar mavsumda trebl qayd etgan paytidagi oltinrang libosi bo‘ladimi, bularning bari kompaniya yozuvi bilan birga edi. «Sharp» doimo tarixdagi sevimli «Yunayted» bilan birga qoladi.

1. «Nintendo»

Ro‘yxatning so‘nggi va g‘olib homiysi futbol ixlosmandlariga juda yaxshi tanish. Dunyo bo‘ylab unchalik katta auditoriyaga ega bo‘lmasa ham 90 yillar so‘ngida odamlarni ajoyib taassurot egasiga aylantirgan klub «Fiorentina» homiysi. «Fila» firmasi tomonidan tayyorlangan hamda «Nintendo» homiylik qilgan binafsha rangli klub formasi bilan jamoa aql bovar qilmas natijalar qayd eta olgan edi. Oldin bunga o‘xshash voqealarni dunyo futbol ommasi kuzatmagan, xususan Gabriyel Batistuta «super Mario» nomiga aynan shu libosni egniga kiyib erishgan. Italyan futbolining chaqnagan davri ham aynan shu klub va uning «Nintendo» yozuvli formasi davriga to‘g‘ri keladi.

Ingliz tilidan Jaloliddin ISMATOV tarjimasi.