Ilyos Zeytullayev Yevropaning kuchli 5ta ligasiga qadam tashlagan o‘zbekistonlik birinchi futbolchi hisoblanadi
Davomi. Boshlanishi gazetamizning 67 (2074)-sonida
Mana, 20 yildan ko‘proq vaqt o‘tib, yana ik-ki nafar vakilimiz top-5ga yuzlandi. Aniqrog‘i, Eldor Shomurodov 3 yildan buyon xuddi Zeytullayev kabi «A» seriyada o‘ynayotgan bo‘lsa, Abduqodir Husanov yaqindagina Fransiya vise-chempioni «Lans» safidan qo‘nim topdi. Yevrofutbol elitasida biz uchun qaldirg‘och sanalgan Ilyos Zeytullayev yaqinda «RB Sport» nashriga kattagina intervyu berdi. Sobiq yarim himoyachi suhbat jarayonida ko‘pchilikni qiziqtiradigan ko‘plab masalalarga oydinlik kiritdi. Biz esa shu qiziqarli intervyuning e’tiborga molik qismini hukmingizga havola etishni lozim topdik.
- Ilyos, boshida italyan tilini bilmagansizlar. Turinda qanday yashagansizlar?
- Rosa qiynalganimiz esimda. Onam o‘qituvchi sifatida til o‘rganish jarayonida tez-tez kinoga tushishni maslahat bergandi. Bir baloni tushunmasak ham, ko‘p film ko‘rardik. Qo‘shimchasiga mahalliy sport nashrlarini o‘qishga urinardik. Ma’nosini tushunmasak ham, o‘qib chiqardik. Sergey Kovalenko italyan tilini ancha tez o‘rgandi, men esa xuddi Viktor kabi juda ko‘p ter to‘kkanman. Chamasi 1 yildan keyin ancha-muncha iboralarni tushuna boshladim, gapirishni ham asta-sekin o‘zlashtirdim. Aytgancha, klub biz uchun alohida o‘qituvchi yollagandi.
- Italiyalik o‘smirlar sizlardan qanday sifatlari bilan ajralib turishardi?
- Biz Italiyaga futbol nuqtai nazaridan tashna holatda borgandik. Bunga qadar hammasini faqat televizorda ko‘rgandik. Oddiy aytganda, «Yuventus»da o‘ynash maqsad emas, shunchaki, orzu edi. Tabiiyki, har bir mashg‘ulotda o‘zimizni ko‘rsatish uchun borimizni berganmiz. Italiyaliklar shu masalada boshqacha edilar - mashg‘ulotlarga xotirjam qarardilar, mabodo tarkibga kirolmasalar, buni oddiy qabul qilardilar. Deylik, asosiy jamoa mashg‘ulotiga jalb qilinmasalar ham, xotirjamlikni yo‘qotmasdilar. Men esa aksincha, agar Italiya kubogi doirasidagi o‘yindan oldin Lippi nazaridan chetda qolsam, qattiq siqilardim. O‘ylashimcha, ayni shunday yondashuv ham samarasiz ketmagan. Har holda, Budyanskiy bilan ikkimiz qolganlarga nisbatan birinchi jamoada ko‘proq ishlaganmiz.
- To‘xtang, boshidan asosiy tarkib bilan shug‘ullangansiz-ku...
- Ha. Klubga kelganimizda Karlo Anchelotti bosh murabbiy edi. U bizni darhol mashg‘ulotlarga jalb etgandi. O‘sha vaqt Zayniddin Zidan hali «Real»ga ketmagandi. Keyin Anchelotti o‘rnini Lippi egalladi. Uning davrida ham asosiy jamoada ko‘p shug‘ullanganmiz. Misol uchun, murabbiy boshidayoq ikki tomonlama nazorat o‘yinida bizni ham amalda sinab ko‘rgandi.
- «Yuventus» asosiy tarkibidagi mashg‘ulotlarda kimlar ko‘proq hayratga solishardi?
- Paolo Montero - urugvaylik himoyachi. U o‘ta agressiv harakatlanishi bilan ajralib turardi. Maydondan tashqarida esa, mutlaqo muloyim yigitga aylanardi. Hech esimdan chiqmaydi, bazaga ketayotgandik, yomg‘ir, ko‘cha loy... Birdan avtomobilida oldimizda to‘xtadi va o‘tirishimizni, manzilimizga olib borib qo‘yishini aytdi. Biroz noqulay bo‘ldi, ko‘nmadik, lekin quymadi, baribir. Qisqasi, Paolo yoshlarga yaxshi munosabatda bo‘lardi, faqat maydonda ochiqchasiga jang taklif qilardi. Katta mavqei va tajribasiga qaramay, odamiylik sifatlarini ko‘rsatardi. Umuman, Alessandro Del Pyero, Zayniddin Zidan va boshqa yulduzlar ham kundalik hayotda oddiy edilar.
- Del Pyero bilan qandaydir esda qolarli voqealar kuzatilganmi?
- Aleks mashg‘ulotlarda ko‘p yordam berardi. Hattoki, umumiy mashqlar yakunida ozgina qolib, jarima zarbasi tepish, oyoqni qanday qo‘yish usullarini o‘rgatishdan erinmasdi. Bunda hammasini xotirjam tushuntirardi, ovozini aslo baland ko‘tarmasdi. U «Yuventus» - bir oila» iborasini tez-tez takrorlardi. Oilada esa hamma teng, yoshning ahamiyati yo‘q. Jamoa a’zosimisan, sen bilan to‘g‘ri muomalada bo‘lishadi. «Yuventus» muhiti shunday edi. Zidan o‘zini xotirjam va oddiy tutishidan tashqari, ancha qiziquvchan edi - uning nimanidir so‘rashi yoki holatimiz bilan qiziqib ko‘rishi biz uchun odatiy hol bo‘lgan.
- Eng g‘alati futbolchi kim edi?
- Davids, albatta. Chindan ham, g‘alatiroq - har doim quloqchin taqib olar va o‘zidan aslo ortmasdi. Edgar faqat yoshlar emas, hammaga nisbatan shunday beparvo yurardi. Xudbinroq, yana gapini boshqalarga o‘tkazishni xush ko‘rardi. Boshqa hech kim haqida bunday deyolmayman.
- Marchello Lippini qanday tavsiflaysiz?
- Jamoa kayfiyatini hamisha yuqori darajada ushlab turardi. «Yuventus» taqvimi har doim juda tig‘iz bo‘lardi, qolaversa, matbuot tinimsiz bosim o‘tkazardi. Deylik, hattoki, durang natijadan keyin ham, hamma birdan inqiroz yoki muammolar haqida bong urishga tushardi. Lippi esa har qanday vaziyatda jamoa bosimsiz ishlashini ta’minlashga uringan. Chunki tarkibda katta professionallar yig‘ilishganini yaxshi bilardi. Bunday jamoada eng asosiy omil - psixologiya. Lippi bu haqiqatdan aslo ko‘z yummasdi.
- Italiya kubogida aynan Lippi qo‘l ostida debyut qilgansiz...
- Ha, o‘sha vaqt hatto italyan tilida tuzukroq gapirolmasdim ham. Lekin murabbiy menga atigi 2-3 so‘z aytgan va nima demoqchi ekanligini tushunganman.
- «Yuventus»ning atigi 2ta o‘yinida qatnashgansiz va ikkisi ham kubok doirasida. Nega bunchalik kam?
- Kam? Men bu o‘rinda savolni boshqacha qo‘yardim: «Shunday yulduzli tarkibda 2ta o‘yin o‘tkazishga qanday erishgansiz?» Xullas, «Yuve»-dek megajamoada yarim da-qiqa o‘ynash ham katta gap edi men uchun.
- Bu fikrga qo‘shilish mumkin.
- Hozir ishonish qiyin, lekin fakt shuki, maydonga buyuk yulduzlar bilan birga tushganman. O‘shandan keyin ko‘p xatolarga yo‘l qo‘yganim va asosiy tarkibga o‘rnasholmaganim esa boshqa masala. Ba’zan ishga munosabatni noo‘rin o‘zgartirdim. Boshidagi ishtiyoqni yo‘qotib qo‘yganim ham rost. Keyin hayotimda o‘zgarishlar ketma-ketligi kuzatildi: Rossiyadan takliflar, pul va hokazo...
- Demak, asosiy tarkibdagi 2ta uchrashuvdan keyin yana yoshlar jamoasiga o‘tdingiz.
- Ha. Keyinchalik ham bir necha marta kubok o‘yinlariga jalb etildim, asosiy tarkib mashg‘ulotlarida qatnashdim, ammo boshqa maydonga tushmadim. Joy topish qiyin edi, boz ustiga, o‘sha payt zaxiradan atigi 3 nafar futbolchi tushirilardi. Tarkib esa yulduzlarga to‘la. Davids va Trezege kabi futbolchilar zaxirada o‘tirganlarida, bizga yo‘l bo‘lsin.
- Ayni o‘sha payt sizni Rossiyaga chorlay boshladilar...
- Xato shu nuqtadan boshlandi. Yosh edik, Rossiyada esa pul va real shartnoma va’da qilishdi. Vaqt o‘tishi bilangina o‘sha payt dunyoning eng yaxshi klublaridan biriga tegishli bo‘lganimni teranroq angladim. Ya’ni shoshilmasligim, sabr bilan ishlash yo‘lidan borishim kerak edi. Esimda, «Yuventus» rahbarlaridan biri Luchano Modji oldiga chaqirib, rosa uqtirgandi: «Ilyos, 3 yildan beri «Yuve» tizimidasan. Yaxshi ketyapsan. Shoshilma, hozir boshqa jamoalar haqida o‘ylashing noto‘g‘ri. Biz bilan shartnoma muddatini uzaytir, seni kuzatishda davom etamiz. Ko‘nsang, ijara safariga yuboramiz va munosib o‘ynasang, ortga qaytaramiz, albatta. Asosiysi, xato qilma». Lekin uning gaplariga quloq tutmadim. Tabiiyki, bu «Yuventus»ga yoqmadi va o‘rtadagi shartnoma muddati uzaytirilmadi.
- O‘sha vaqt sizning yoshingizdagi futbolchilar «Yuventus»da qancha maosh olishardi?
- Turlicha, lekin ko‘p emasdi - bir necha ming yevro. Shuning barobarida bizga kerakli sharoitlar yaratilgandi. Deylik, uy-joy va oziq-ovqat uchun alohida to‘lanardi. Agar o‘zingizni ko‘rsata boshlasangiz, maoshingizni ham oshirishardi.
- Aytgancha, Rossiya terma jamoasida o‘ynash bo‘yicha ham taklif olgan ekansiz...
- Ha, yana jiddiy taklif edi. Lekin bu haqda o‘ylamadim, chunki o‘zim tug‘ilib-ulg‘aygan mamlakat milliy jamoasida o‘ynashni afzal ko‘rdim.
- Faoliyatingizni 2014 yili tugatdingiz. Nima uchun Italiyada qolishga qaror qildingiz?
- 2011 yili hayotim butunlay o‘zgardi, undan ma’no topdim. Keyin turmush o‘rtog‘imni uchratdim. Shunday qilib, asta-sekin faoliyatimga nuqta qo‘ydim va otam izidan borishni, ya’ni murabbiylik qilishni xohladim. Hammasini bolalar futbolidan boshladim, keyinchalik lisenziya oldim va hozir 5-divizion ishtirokchisi «Virtus Kupello» jamoasini boshqaryapman. Tajriba orttiryapman, yuqoriga ko‘tarilishdan umidvorman. Bu juda qiyinligi, mahalliy murabbiylar juda ko‘pligini bilsamda, o‘z yo‘limdan boraveraman.
- Eldor Shomurodov bilan shaxsan tanishmisiz? Shunday bo‘lsa, unga qandaydir maslahat berdingizmi?
- Eldorning Ranyeridek tajribali murabbiy qo‘l ostidagi jamoaga o‘tganidan xursandman. O‘ylaymanki, bu mutaxassis unga nimalarga qodirligini isbotlashi uchun imkoniyat beradi. Axir Eldor mehnatkash yigit, doimo bor kuchini sarflaydi. O‘ylaymanki, Ranyeri bilan yaxshi til topishadi. Biz tanishmiz, albatta, lekin unchalik yaqin emas. Ajoyib, kamtarin yigit. Yaqinda, ta’til vaqti Toshkentda yo‘llarimiz kesishdi. Darvoqe, o‘g‘lim Eldorga muxlislik qiladi, yana bir o‘zbek futbolchisi Italiyada o‘ynayotganidan faxrlanadi.
- Sizningcha, Rossiya chempionati bugungi kunda o‘zbek futbolchilari uchun qanchalik jozibali maydon? Xususan, Abbos Fayzullayevning SSKAga o‘tgani haqida qanday fikrdasiz? RPLda yana kimlarnidir kutish mumkinmi?
- Oxirgi yillar o‘zbekistonlik futbolchilarga qiziqish ancha ortdi. Nafaqat o‘zbekistonliklar, balki sobiq ittifoqning boshqa mamlakatlari vakillariga ham. Shaxsiy fikrimcha, MDH mamlakatlari futbolchilari uchun RPLga kirish - imtiyoz.
2001 yili «Sportaka-demklub» (Moskva)ning 3 nafar futbolchisi - Ilyos Zeytullayev, Viktor Budyanskiy va Sergey Kovalenko «Yuventus» bilan shartnoma imzolaydi. Ular Turinda asosan yoshlar jamoasi uchun o‘ynashadi, lekin muntazam asosiy tarkib mashg‘ulotlarida qatnashishadi. Xususan, Ilyos Zeytullayevga «Yuve»ning asosiy jamoasida debyut qilish nasib etadi. Hamyurtimiz mashhur Marchelo Lippi qo‘l ostida Italiya kubogi doirasidagi 2ta uchrashuvda «Yuventus» sharafini himoya qilgandi.
M.PO‘LATOV tayyorladi
