Протоколга қарасак, ҳаммаси тушунарли. Жанубий Корея каби кучли жамоа билан сафарда ўйнаб, кичик ҳисобда бой бердик. Беш йилдан кейин бу ўйинни эсламаймиз ҳам. Ҳаммаси кутилгандек.
Ўйин сценарийси ҳам ёмон эмас. Ғалабага ҳаракат қилдик гўё. Бир соатдан сал ошиқ вақт мобайнида ҳисобда олдинда бордик. Аммо Жанубий Корея кучли жамоа. Ўз майдонида ўйнаяпти. Барибир гол уриб олишди. Нима ҳам қилардик. Корея биздан кучли. Ҳаммаси кутилганидек.
Лобановни сўкасизми? Сал баландроқ сакраганда, биз ютишимиз ҳам мумкинмиди?
Биласизми, мағлубиятларнинг сабаби қачон эпизодлардан қидирилиши керак? Қачон фалон футболчи айбланиб, фалон вазият фалондақа бўлганида, биз ютган бўлардик, дейилиши керак? Бугунги ўйин шунақа ўйинмиди? Йўқ, менимча.
Биринчиси, уларнинг биринчи голи билан иккинчи голи ўртасидаги вақт. Бу вақт мобайнида, жамоамизнинг ўйинида ўзгариш бўлмади. Биз ҳисобни тенглашганига деряли реакция бермадик, масалан, 0:0 пайтидаги ўйинимизга ҳам қайта олмадик. Корея ҳужумларни давом эттираверди.
Иккинчиси, мезбонлар ҳисобда олдинга чиқиб олишганидан сўнг, ўйин охиригача бўлган вақт. Бу вақт мобайнида ҳам ўйинимизда ўзгариш сезилмади. Албатта, гол уришга бўлган истак пайдо бўлгандир, рақиб ниятига етиб, ўйин суръатини пасайтиришга ҳаракат қилгандир, балки. Аммо умуман олганда, бизда рақибга босим ўтказиш учун потенциал қолмагани билиниб турганди.
Уйғунлик деган тушунча бор. Русчасига гармония сўзи кўпроқ мос келади. Биз анчадан бери гапириб келаётган жаҳон чемпионатини олайлик. Жаҳон чемпионатига чиқиш вазифасини. Мухлислар буни исташади. Футболчилар буни орзу қилишади. Агар ҳар йили саралашнинг сўнгги босқичида мураббий ўзгартирилишига эътибор берсак, футболимиз раҳбарлари ҳам буни мақсад қилади. Аммо савол туғилади, “мундиал ва футболимиз” деган мавзуни таҳлил қилганимизда, биз мана шу гармонияни кўрамизми? Мақсадимиз ва ҳаракатларимиз, мақсадимиз ва имкониятларимиз ҳақида гармония борми?
Мисол учун, Марат Бикмаев “мен “Реал” таркибида тўп суришни орзу қиламан ва шунга ҳаракат қиламан” деб интервью берса, муносабатингиз қанақа бўлади? Футболчининг ёши катта, ўйнаётган чемпионати маълум, “Реал”нинг қандай футболчиларни сотиб олиши мумкинлигини тахминан биламиз. Мана шу мулоҳазалардан келиб чиқиб, Бикмаевнинг бундай гаплари устидан кулиб қўя қоламиз. Бикмаевнинг шундай баёноти ва асл ҳолат ўртасида уйғунлик йўқ. Бикмаев “Реал”га трансфер қилиниши учун, ўша гапдан ташқари, яна бир қатор ҳолатлар бўлиши керакки, усиз бундай гап шунчаки, мақтанчоқлик деб баҳоланади. Тўғрими?
Айтайлик бир шаҳар ҳокими “мен келаси йил шу шаҳарли етмиш қаватли, беш юлдузли меҳмонхона қураман” деб юборади. Шаҳар аҳолиси, талаби, молиявий имкониятлари, моддий базаси, қурилиш корхоналаринннг малакаси бу орзуга уйғун келмаса, ҳокимнинг бу ваъдаси шунчаки, тентаклик ёки сиёсат бўлади.
Юқорида, ўйиннинг икки алоҳида палласини эслаб ўтишимнинг сабаби, ана ўша дақиқалар бизда жаҳон чемпионатига чиқиш мақсадимиз бугунги терма жамоамиз имкониятлари билан уйғун эмаслигини кўрсатди. Биз фақат оғизда мундиалга чиқиш ҳақида гапирганимиз билан, амалда, буни амалга ошириш учун ҳеч қандай потенциалга эга эмаслигимизни намойиш қилди ўша дақиқалар. Чунки, агар биз чинданам жаҳон чемпионатига чиқиши керак бўлган терма жамоа бўлганимизда, корейслар ҳисобни тенглаштиргач, ўйинни тенглаштирган бўлардик. Корейслар ҳисобда олдинга чиқиб олгач, ташаббусни қўлга олган бўлардик. Эътибор беринг, мен якуний ҳисобни эътиборга олмаяпман, жамоамизнинг ўйинга, ҳисобга, вазиятга бўлган муносабати ҳақида ёзяпман.
Тўхтанг, Корея кучли. Корея билан шунчалик ўйнаш, нормал ҳолат, деяпсизми?
Унда бир нарсани келишиб олайлик.
Муҳтарам, футболимиз, терма жамоамиз мутасаддилари. Бугунги мағлубиятни кўриб чиқиш, сабабларини таҳлил қилиш, бугунги мағлубиятдан афсус чекишга мажбурсизлар. Чунки мухлислар афсус чекмоқдалар. Чунки мухлислар мундиалга чиқишни истайдилар, бугунги йўқотилган очколар мундиалга чиқиш имкониятини камайтирганини билиб турибдилар. Кучли жамоа билан тенгма-тенг ўйнадик, уларда Европа чемпионатлари вакиллари ўйнайди, бу натижа табиий ҳолат, деб ўтиб кетишга ҳаққингиз йўқ. Жаҳон чемпионатига чиқиш учун Корея ёки Эрон каби жамоаларни ютиш шарт. Бу ўйинларда очко олинмаса, жаҳон чемпионатига чиқишнинг иложи йўқ. Демак, биринчи даврадаги Эрон ва Кореядан учралган мағлубиятлар оғриқли қабул қилиниши лозим. Бу мағлубиятлар учун барча танқидларга мардонавор туриб беришингиз керак бўлади.
Ёки ростдан ҳам Осиёдаги баъзи жамоаларнинг биздан анча кучли эканини тан олайлик-да, индамай, учинчи ўрин ҳақида ўйлайверайлик. Футболимиз ривожланяпти, рейтингда ошяпмиз, у бўлади, бу бўлади, деб ўзимизни алдамайлик.
Боя, Австралиянинг ютолмаётганидан хурсанд бўлиб ўтирган бир ҳамкасбимгаям айтдим:
– Австралия ва Япония нариги гуруҳда учинчи ўринга тушиб кетмай қўя қолсин. Мабодо, плей-оффда уларга тушиб қолсак, улардан ҳам ютқазамиз. Чунки улар ҳам қоғозда жуда кучли жамоалар…
Қаҳрамон Асланов
