Yevropadagi 7ta eng kuchli milliy chempionat yakunlari.
SARIQ KARTOCHKA
Avvalgi ikki mavsum yakunlarini solishtirsak, oxirgisida aksariyat chemptonatlarda sariq kartochkalar soni kamaydi. Aniqroq aytsak, bu borada birgina Angliya premyer-ligasida o‘sish, qolgan 6ta birinchilikda esa pasayish kuzatildi. Angliyalik hakamlar mavsum-2015|2016da har bir o‘yinda o‘rtacha hisobda 3,19 marta «sariq» bergan bo‘lsalar, yakunlangan chempionatda bu ko‘rsatkich 3,71ga oshdi. Maksimal darajadagi pasayish esa «A» seriyasida qayd etildi: o‘rtacha hisobda 5,08ta ogohlantirish o‘rniga 4,52ta. Odatga ko‘ra, sariq kartochkalar masalasida eng yuqori ko‘rsatkichlar yana Ispaniya va Portugaliya chempionatlariga tegishli bo‘ldi. Hakamlar La-liganing 1ta o‘yinida o‘rtacha hisobda 5,16 marta sariq kartochka ko‘rsatdilar, Portugaliya primerosida esa 4,73 marta. Fransiya (3,40ta) va Rossiya (3,70ta) birinchiligiga tegishli o‘rtacha ko‘rsatkichlar esa eng pasti hisoblanadi.
QIZIL KARTOCHKA
Angliyada sariq tusli kartochkalar soni oshgan bo‘lsada, «qizil» sezilarli darajada kamaydi. Ya’ni 380ta o‘yinga bor-yo‘g‘i 41ta chetlatish to‘g‘ri keldi. Bir yil oldin «qizil»lar soni 59taga yetgandi. Demakki, APL futbolchilar ancha ehtiyotkor o‘ynashgan. Umuman, Angliya chempionatining bitta o‘yiniga o‘rtacha hisobda 0,11ta qizil kartochka to‘g‘ri keldi va bu boshqa ligalardagi ko‘rsatkichdan juda-juda past. Ha, Germaniyada ham «qizil»lar soni kam. Ammo bir yil oldingi mavsumga nisbatan olganda, birgina bundesligada o‘sish qayd etildi - o‘rtacha 0,13ta o‘rniga 0,18ta chetlatish. Portugaliyada esa «qizil» masalasidagi o‘rtacha ko‘rsatkich sezilarli darajada tushdi - 0,39dan 0,26ga.
TO‘PURARLAR
Mavsum-2016|2017 bo‘yicha «Oltin butsa» laureatiga aylangan Lionel Messi golga kam vaqt sarflash masalasida ham 7ta liganing eng yaxshi to‘purarlari orasida 1-o‘rinni egalladi. Argentinalik futbolchi primeroda «Barselona» uchun o‘rtacha hisobda har 76,5 daqiqada 1ta gol urdi. E’tiborlisi, tahlil uchun olingan 7ta ligadan 5tasining bosh goleadori 1ta to‘liq o‘yin uchun 1tadan ko‘proq gol natijasiga ega. Faqat Edin Jeko («Roma») va Fyodor Smolov («Krasnodar») «90 daqiqada 1ta yoki ko‘proq gol» qoidasiga amal qila olishmadi. «A» seriyasi bosh to‘purari har 105,3 daqiqada gol quvonchini tuygan bo‘lsa, Rossiya premyer-ligasi vakilida bu ko‘rsatkich 107,4 daqiqani tashkil qildi. Lekin Smolov boshqa masalada maqtanishga haqli - «Krasnodar» hujumchisi xuddi Garri Keyn («Tottenxem») kabi ketma-ket ikkinchi marta chempionatning bosh goleadori bo‘ldi. Aytgancha, u avvalgi mavsumda golga kam vaqt sarflash masalasida ingliz futbolchisini ortda qoldirgandi (127 daqiqaga 134,8 daqiqa ko‘rinishida).
MUXLISLAR
Butun mavsum davomida rossiyaliklarni bitta masala qiziqtirdi: mahalliy premyer-liga muxlislarning o‘rtacha tashrifi bo‘yicha Portugaliya primerosidan o‘zib keta oladimi? Chunonchi, bir yil oldingi holat 11000 - 10800 ko‘rinishida edi. Oxirgi mavsumda garchi Rossiyaning o‘zida muxlislar tashrifi 11400ga oshgan bo‘lsada, Portugaliya chempionatida bu boradagi o‘sish yanada ko‘proq bo‘ldi. Ya’ni liga doirasidagi har bir o‘yin o‘rtacha hisobda 11800 muxlis to‘pladi. Achinarlisi, bundesligada oxirgi yillar hisobidan ilk marta muxlislar soni kamaydi. Aniqroq aytsak, o‘rtacha ko‘rsatkich 43300dan 41500ga tushdi. Ammo shubha yo‘q, Germaniyada keyingi mavsum muxlislar oqimi yana oshadi. Zero, sig‘imi bo‘yicha katta arenalarga ega «Shtutgart» va «Gannover» jamoalari bir yillik tanaffusdan so‘ng elitaga qaytdi. Kuchlilar safini esa «Ingol-shtadt» va «Darmshtadt» kabi eng kichik stadionlarda o‘ynaydigan klublar tark etdi.
7ta ligada eng ko‘p va eng kam sariq kartochka olgan jamoalar
Angliya: «Uotford» — 87ta (o‘rtacha - 2,29ta). «Liverpul» va «Bornmut» — 54tadan (o‘rtacha - 1,42ta)
Ispaniya: «Alaves» — 139ta (o‘rtacha - 3,11ta). «Barselona» — 74ta (o‘rtacha - 1,95ta)
Italiya: «Empoli» — 107ta (o‘rtacha - 2,82). «Napoli» — 58ta (o‘rtacha - 1,53)
Germaniya: «Ayntraxt» F. - 85ta (o‘rtacha - 2,50ta). «Bavariya - 47ta (o‘rtacha - 1,38)
Fransiya: «Tuluza» — 89ta (o‘rtacha - 2,34). «Monpelye» — 46ta (o‘rtacha - 1,21)
Portugaliya: «Feyrenshe» — 97ta (o‘rtacha - 2,85). «Benfika» — 58ta (o‘rtacha - 1,71)
Rossiya: «Tom» — 73ta (o‘rtacha - 2,43). SSKA - 37ta (o‘rtacha - 1,23)
«Barselona», «Napoli» va «Ayntraxt» F. klublari bir yil oldin ham bu ro‘yxatga tushgandi.
7ta ligada eng ko‘p va eng kam qizil kartochka olgan (yoki olmagan) jamoalar
Angliya: «Vest Xem», «Uotford» va «Xall Siti» — 5tadan. «Chelsi», «Tottenxem», «Liverpul», «Vest Bromvich», «Kristal Pelas» va «Suonsi» — 0
Ispaniya: «Selta» — 8ta. «Barselona» — 1ta
Italiya: «Milan» — 12ta. «Yuventus» — 0
Germaniya: «Mayns» — 7ta. «Bavariya» — 0
Fransiya: «Bastiya» — 14ta. «Marsel» — 1ta
Portugaliya: «Tondela» — 9ta. «Setubal» — 0
Rossiya: «Rostov» — 8ta. SSKA va «Arsenal» - 1tadan
«Tottenxem», «Barselona», «Bastiya» va SSKA klublari o‘tgan yili ham mazkur ro‘yxatga tushgandi.
7ta ligada eng ko‘p va eng kam muxlis to‘plagan jamoalar (o‘rtacha ko‘rsatkich)
Angliya: «MYU» — 75,3 ming. «Bornmut» — 11,2 ming
Ispaniya: «Barselona» — 78,6 ming. «Eybar» — 5,2 ming
Italiya: «Inter» - 47,9 ming. «Krotone» — 7,9 ming
Germaniya: «Borussiya» D. - 79,7 ming. «Ingolshtadt» — 14,6 ming
Fransiya: «PSJ» — 45,2 ming. «Monako» — 9,4 ming
Portugaliya: «Benfika» — 56 ming. «Aruka» — 1,7 ming
Rossiya: «Spartak» — 32,8 ming. «Tom» — 4,5 ming
