Jorjinyo (Jorje de Amorim Oliveyra Kampos) «Bavariya» libosini kiygan jahon darajasidagi braziliyalik yulduzlar orasida «qaldirg‘och» hisoblanadi.
Rio-de-Janeyro ko‘cha futbolidan jahon chempionati taxtigacha yo‘l - ajib futbol sayohati! Buni kuzatganlar futbol Jorjinyo uchun oddiy o‘yin emas, hayot mazmuniga aylanganini yaxshi bilishadi. 17 avgust kuni 60 yoshini nishonlagan buyuk chempion yubileyidan sal oldin «51» jurnaliga katta intervyu berdi. Suhbat jarayonida jumladan, Germaniya va Frans Bekkenbauer braziliya-lik chapani yigitni qay yo‘sinda abadiy shakllantirgani haqida so‘z bordi.
- Jorjinyo, «Bavariya» muxlislari 1994 yilning may oyida urgan golingizni nishonlashda vafot etganiga ko‘p bo‘lmagan «Formula-1» chempioni Ayrton Sennani xotirlaganingizni hali ham eslashadi. O‘shanda bu g‘oya o‘z-o‘zidan tug‘ilganmidi yoki...?
- Sennaning o‘limi shaxsan meni qattiq qayg‘uga solgandi. Axir u barcha braziliyaliklar uchun chin kumir edi. Lekin o‘sha oqshom «Shalke» darvozasiga gol urishni o‘ylamagandim. Har holda, o‘yingacha ham zarba yo‘llashdan ko‘ra, uzatma berish ustida ko‘proq ishladim. Kechagidek esimda, raqib Bruno Lubbadiya zarbasiga «blok» qo‘ygach, to‘p shundoq oyog‘im ostiga tushdi. Shunda biroz ikkilandim, lekin zaifroq sanalgan chap oyog‘imda zarba yo‘lladim, baribir. Muhimi, hammasi chiroyli chiqdi va to‘p darvoza burchagiga bordi. Keyin birdan Ayrton Sennani esladim va uning sharafiga qarsak chaldim.
- Hozir «Bavariya» haqida o‘ylaganingizda, miyangizda qanday tasvirlar aylanadi?
- Birinchi navbatda, ko‘z o‘ngimga Frans Bekkenbauer qiyofasi keladi. U mavsum-1993|1994ning ikkinchi yarmida murabbiy sifatida ishga kirishgandi - unutilmas davrlar! Frans darhol barchasini butunlay o‘zgartirdi. Xususan, kiyinish xonasi muhiti birdan keskin yaxshilandi. Qisqasi, Bekkenbauer qo‘l ostida maydonda chinakamiga yayraganmiz. Shuning uchun faoliyatimning «Bavariya»da o‘tgan 2,5 yilini eslasam, avvalo, xayolimga Kayzer bilan 6 oy birga ishlaganim keladi.
- «Bavariya»da 30 yil oldin javlon urgansiz. Myunxen grandiga hozir qanday munosabatdasiz?
- O‘tgan yili turmush o‘rtog‘im bilan ikki haftacha Myunxenda bo‘ldik. Aloqalar uzilmagan, asosan Stars4Kids jamg‘armasi tufayli. Ayni payt «Bavariya»dan tashqari, Germaniyaning boshqa ko‘plab klublari ham bu ishimizni qo‘llab-quvvatlamoqda. Umuman, har doim aytaman: Germaniya - bu men uchun ikkinchi vatan.
- Rio-de-Janeyrodagi uyingizda hali ham charm shimingiz bormi?
- Yo‘q, lekin o‘sha davrdan suratlar qolgan - ajoyib xotira. Avvaliga charm shim kiyish biroz g‘alati tuyulgan, lekin keyinchalik unda o‘zimni juda qulay his qilganman.
- Nemis tilini yoddan chiqarmabsiz...
- Mahalliy tilni o‘rganishim muhim edi. Shuningdek, Germaniya madaniyati bilan tanishish ham. Umuman, nemislar yurtida ko‘p narsa o‘rgandim, chunki nafaqat jamoadoshlar, balki oddiy insonlar bilan ham muloqotga kirishishni xush ko‘rardim. Qisqasi, ko‘plab germaniyaliklarning uylarida bo‘ldim, qanday yashashlarini ko‘rdim. Bu dunyoqarashimni kengaytirdi. Ayniqsa, nemislar urushdan keyin mamlakatni qanday tiklashgani meni hayratda qoldirdi. Ushbu bukilmas mentalitet nemis futbolida ham aks etadi. 1993 yili Braziliya termasi safida bundestimga qarshi o‘ynaganman. Tanaffusga 3:0 hisobida chiqqandik, ammo yakunda 3:3 bo‘ldi. Bu - nemischa xarakter!
- Rio-de-Janeyroda murakkab sharoitda ulg‘aygansiz. Futbol hayotingizni butunlay o‘zgartirib yuborishi mumkinligini o‘ylaganmidingiz?
- Ha, faqat futbol tufayli shu darajaga yetdim. Ham futbolchi, ham murabbiy sifatida katta muvaffaqiyatlarga erishdim. Ammo futbol menga asosiysi g‘alaba emasligini ham ko‘rsatdi. Deylik, murabbiylikda futbolchilarga maydondan tashqaridagi hayot uchun ham nimadir berishim juda muhim. Xuddi Bekkenbauer menga bergani kabi. Ba’zan u meni quchoqlab, qulog‘imga shivirlardi: «Nima haqda o‘ylayapsan, qanday muammong bor?» Har bir futbolchi faoliyatiga kuchli ta’sir ko‘rsatgan muhim shaxs bo‘ladi. Men barchasini Bekkenbauerdan o‘rgandim, u hayotimda chuqur iz qoldirdi. Afsuski, o‘limidan oldin oldiga boroldim. Frans kamdan-kam holatda qattiqqo‘l bo‘lardi.
- Aynan qaysi paytda?
- Masalan, «Shalke» bilan o‘yin arafasida yuz bergan voqelikni aytishim mumkin. U kiyinish xonasida menga g‘azabnok nigoh tashladi, chunki bir necha kun oldin xalqaro o‘yin uchun Braziliyaga borgandim garchi murabbiy Myunxenda qolishimni xohlagan bo‘lsada. Safardan juma kuni kechqurun holdan toygan holatda qaytdim va Frans shanba kuni meni zaxirada qoldirdi. 20-daqiqada Diter Frey jarohatlangach, murabbiy maydonga tushishimni buyurdi. Shunda faoliyatimdagi eng esda qolarli golni urdim.
- Agar futbol bo‘lmaganida, Jorjinyo nima qilardi?
- Otam 10 yoshimda vafot etgan, akalarimdan biri ichkilikka ruju qo‘ygan, ikkinchisi giyohvand edi. O‘zim ham yoshligimda ancha-muncha noo‘rin ishlarga qo‘l urganman. Masalan, 15 yoshda chekishni boshlagandim, xayriyatki, 2 yildan keyin butunlay tashlaganman. Hamon aniq esimda, karnavaldan keyin o‘sha vaqtdagi mahbubam, hozirgi turmush o‘rtog‘imga boshqa hech qachon labimga sigareta olmaslik haqida va’da bergandim. Futbolchi bo‘lish ishtiyoqidan kuch olib, yomon illatlardan qutulganim - ayni haqiqat. Futbol tufayli yana intizomni ham o‘rgandim.
- «Bavariya»da, shundaymi?
- Ha, Erix Ribbek har doim bizni o‘yindan keyingi kuni atigi 5 daqiqada 1 kilometr yugurishga majburlardi. Bir safar e’tiroz bildirdim: «Murabbiy, yo‘q, bunchalik tez yugurolmayman. O‘zi kecha ko‘p ter to‘kdim, juda charchadim». Ammo Ribbek hamma bir xil sharoitda ekanligini aytib, yengillik bermadi. Shu asnoda intizomni o‘rgandim, qolaversa, boshqalarga hamisha hurmat bilan qarashni ham. Yana mashaqqatsiz g‘alaba kelmasligi, mag‘lubiyatdan keyin ham yo‘lingizda davom etishingiz kerakligini angladim. Endi Rio-de-Janeyroda ochilgan shaxsiy jamg‘armam vositasida bolalar va yoshlarga ayni shularni yetkazishga harakat qilyapmiz. Uning nomi - Bola pra Frente, ya’ni «To‘p bilan oldinga». 6-17 yoshli 500 nafar bola turli kurslarga qatnaydi. Maqsad - bolalarni giyohvand moddalar va jinoyat olami domidan asrash. Yoshligimda ko‘plab do‘stlarimni yo‘qotganman, shuning uchun bu loyiha yuragimga juda yaqin.
- Kurslarga yozilgan bolalar futbol bilan ham shug‘ullanishadimi?
- Albatta, ammo jamg‘armamizning asl vazifasi futbolchilar emas, balki odamlarni rivojlantirishdir.
- Xo‘sh, kelajakni qanday ko‘ryapsiz?
- Hali nafaqaga chiqmoqchi emasman. Yaqinda Tailandning «Buriram» klubi bilan chempionlikka erishdim. Mutlaqo sog‘lomman va kun kelib, Germaniyada ham murabbiy sifatida ishlash orzusidaman.
MUHAMMADXON tayyorladi
