Италия Шимолий Македониядан учралган мағлубият туфайли 2022 йилги жаҳон чемпионатига чиқа олмади.

Балки ўшанда Матерацци афсонага нисбатан провокация қилмаслиги керакмиди?

Италия ЖЧ-2022 йўлланмаси учун ўтказилган ўйинда Шимолий Македонияга мағлуб бўлиб, барчани ларзага келтирди. Ижтимоий тармоқларда буларнинг барчаси Зинедин Зиданнинг қарғиши деб ҳазил қила бошлади. Эсингизда бўлса керак - Франция билан ЖЧ-2006 финалида, қўшимча бўлимда "адзуррилар" ҳимоячиси Марко Матерацци Зизуга нимадир деди ва у бунга жавобан италияликнинг кўкрагига боши билан зарба берди. Бош ҳакам Орасио Элисондо вазиятни ўтказиб юборганди, аммо тўртинчи ҳакам Луис Медина Канталехо билан маслаҳатлашганидан сўнг, Зиданга қизил карточка кўрсатганди. Охир-оқибат, Италия ўз тарихида тўртинчи марта жаҳон чемпионатида ғалаба қозонди.

Зидан ва Матерацци билан бўлган вазият ўша жаҳон чемпионатининг энг машҳур эпизоди сифатида тарихдан жой олди. У Жефф Херст ва Тофиг Бахрамовнинг мўъжизавий голи, 1986 йилги жаҳон чемпионатида Англия дарвозасига урган Диего Марадонанинг иккита голи ёки 1994 йилги Жаҳон чемпионати финалида Роберто Баджонинг пенальтилар сериясида ноаниқ амалга оширган зарбаси каби унутилмас вазиятлар таркибига кирди.

Финалдан бир неча йил ўтгач, Матерацци ўша пайтда Зидан нима учун унга ташланганини очиқлади:

“Мен воқеанинг бундай ривожланишидан қочишим мумкин эди. Лекин у менга тўрт марта футболкасини кийиб кўришимни айтганди, мен синглингни кийиб кўрганим маъқул, деб жавоб бердим. Кейин билсам, унинг ҳақиқатан ҳам синглиси бор экан, лекин мен бу гапларни айтганимда унинг синглиги борлигидан бехабар эдим. Онасини ҳақорат қилиш? Мен ҳеч қачон бировнинг онасини ҳақорат қилмайман”, - деб эслади италиялик собиқ ҳимоячи 2011 йилда.

Матерацци умрида бировнинг онасини ҳақорат қилмаган бўлса керак, аммо ўша Берлиндаги финалдан кейин Италиянинг жаҳон чемпионатларида муваффақиятсиз иштироки бошланди.

2010 йилги Жаҳон чемпионатида "адзурри" ўз гуруҳидан чиқа олмади, 2014 йилги Жаҳон чемпионатида ҳам худди шундай ҳодиса рўй берди, лекин ЖЧ-2018 ва ЖЧ-2022 ЖЧда иштирок этиш уёқда турсин, ҳатто саралаш босқичидан ҳам ўта олмади.

Аммо 2006 йилнинг ёзи Италия учун шунчаки ажойиб бўлди: Ишончли тарзда гуруҳдан чиқиш (Гана билан 2:0, АҚШ билан 2:2 ва Чехия билан 2:0), кейин Австралия (1:0), Украина (3:0) устидан ғалаба қозониш, Германия (2:0 қ.в) билан ажойиб ярим финал ва ниҳоят Франция билан финал.

Турнир бошланишига бир неча ҳафта қолганида «кальчополи иши» бошланди, аммо бу воқеа Италия терма жамоасини янада кучли қилди.

«Кўпчилик бизни руҳий зарбага учради, рақибларимиз бизни майдонда оёқ ости қиламиз, деб ўйлаганди, аммо биз барча муаммоларни ижобий энергияга айлантира олдик. Биз ўзимизни ҳурмат қилганимиз ва қадрлаганимиз учун раҳмат, - деб эслайди ўша пайтда жамоани бошқарган Марсело Липпи.

“Жамоани бошқарган биринчи кунданоқ мен барчани ишонтиришга ҳаракат қилдимки, терма жамоада ҳар бир футболчининг орзуси бўлиши керак, футболчилар бу ҳақда йилига 365 кун, 24 соат ўйлаши керак. Ҳатто таркибимизда ўртоқлик учрашувида ҳам қўпол вазиятларда оёғини аяйдиган футболчилар йўқ эди. Улар Коверчанога жароҳатлар билан келишган. Улар жамоа билан бирга бўлишни хоҳлашди. Бир куни Гаттузо таёқчада пайдо бўлди. Бир кун аввал «Милан» директори Адриано Галлиани менга қўнғироқ қилди: “Марсело, Ринонинг тўпиғидан жиддий жароҳат бор, у қовунга ўхшайди, ҳатто юра олмайди. Аммо у йиғинга келишни хоҳлайди. Унга нима дейишим керак?" - деди. - Ҳеч нарса, Адриано. У ҳақ, дедим" - деб эслайди Липпи.

Ўша таркибда бўлган барча футболчилар кейинчалик ўз автобиографияларида жамоадаги ақл бовар қилмайдиган муҳит ҳақида гапиришди, хусусан, Франческо Тотти ва Жижи Буффон. Лекин, эҳтимол, бу Фабио Каннаваро ва журналист Алессандро Алчатонинг «Бизнинг боламиз» китобида энг яхши тарзда етказилган. Каннаваронинг ўзи ёзганидек, 2014 йилда у WhatsAppда чат яратди ва уни «Жаҳон чемпионлари 2006» деб номлади - ҳеч ким таклифни рад этмади. Ғалабанинг ўн йиллигига келиб, китоб ғояси пайдо бўлди ва амалга оширилди, унда рўйхатдан ўтган 23 нафар футболчининг ҳар бири ушбу турнир ҳақидаги ўз ҳикоялари билан ўртоқлашди. Саҳна орқаси жуда кулгили ва ҳаяжонли бўлиб чиқди ва энг муҳими, бу Италия нима учун Жаҳон кубогини ютганини қисман тушунтирди.

«Дортмундда майдонга тушганимизда, одатдагидек, марказий трибуна олдида турдик. Кейин улар рақибларни, одатий маросимни кутиб олишди. Немислар тик туришди, биз ҳамма билан қўл бериб кўришиб, уларнинг ёнидан ўтдик. Лекин уларнинг бирортаси ҳам кўзимга қарамади, ҳаммаси майдонга тикилди. Улар қўрқишди. Улар жуда қўрқишди ва мен ўйладим: «Мама миа, улар бунчалик катта ...». Бироз вақт ўтгач, у кулиб юборди: «Агар улар ўзларини аҳмоқ қилишса, қандай бўлишини тасаввур қилинг ...» Мен дарҳол Буффоннинг олдига югурдим.

- «Жижи!»

- Нима хоҳлайсан, Фабио?

- «Бўлди»

- «Нима гап?»

- «Биз аллақачон ғалаба қозонганмиз»

- «Нима ҳақида гапиряпсан?»

- «Улар бизнинг кўзимизга қарашмайди. Улар қўрқишади».

- «Фабио, сен жуда аҳмоқсан...»

Мен аҳмоқдирман, лекин биз Германия ҳеч қачон мағлуб бўлмаган стадионда ғалаба қозондик. Биз уларнинг талисманини синдириб ташладик» - бу Каннаваронинг Германия билан ярим финалдаги хотиралари.

Ўшанда Италия ҳар қандай талисманларни йўқ қилишга кучи етарди. бироқ, Зиданга тегиш керакмаслигини ҳозирда ўзлари ҳам тушуниб етишгандир...