Яқинда "Барселона" Гави билан шартномани узайтирди, товон пулини эса бир миллиард евро қилиб белгилаб қўйди. Карим Бенземанинг шартномасидаги товон пули ҳам худди шундек. Роберт Левандовскининг "Барса" билан шартномасидаги товон пули 500 миллион евро. Бу эса барча испан клубларига хос хусусият.
Янги ўйинчилар билан шартнома имзолашда ёки эскилари билан шартномаларни узайтиришда улар кўпинча дунёнинг ҳеч бир клуби молиявий томондан кўтара олмайдиган нархларни белгилайди. Энди биз сизга нима учун бу кераклигини айтамиз.
Испанияда шартномага имзолангандан сўнг товон пулини белгилаш ҳақида мажбурий банд мажбурийдир.
Товон пуллари биринчи марта 1985 йилда шартномаларда пайдо бўлган. Бу нарса Испания футбол федерацияси Қироллик кодексининг 1006-сонли қарорида мустаҳкамлаб қўйилди. Унга кўра, ҳар бир клуб футболчи билан шартнома тузаётганда тўлов миқдорини муҳокама қилишга мажбур бўлган. Бу иккала томоннинг манфаатларини таъминлаш учун зарур:
Клуб - агар потенциал харидор кичик таклиф билан келган бўлса, у ҳолда сотувчи рози бўлмаслик ва олдиндан белгиланган тўлов миқдорини кўрсатиш ҳуқуқига эга;
Ўйинчи - агар футболчи клубни тарк этмоқчи бўлса ва унга рад жавоби берилса, у мустақил равишда шартномани бекор қилиши ва эркин агентга айланиши мумкин.
Примеранинг амалдаги президенти Хавьер Тебас икки йил аввал тизимнинг афзалликлари ҳақидаги саволларга шундай жавоб берганди:
“Биз футболчилар касаба уюшмаси ва клуб раҳбарларини тинглаяпмиз. Ҳозирча ушбу қоидани бекор қилишнинг ҳожати йўқ, чунки бу ҳамма учун қонуний равишда мустаҳкамланган ишончлилик тизими. Шундай қилиб, шартномалар томонлар ҳамкорлик қиладиган кишиларга ҳурмат кўрсатади”.
Лекин нима учун Испаниядаги товон пуллари шунчалик катта?
Гави учун бир миллиард евро товон пули "Манчестер Сити" эртага уни сотиб олади ва керакли нархни тўлайди дегани эмас. Катта бандлар шу қадар визуал ишораки, клуб маълум бир ўйинчини қадрлайди ва уни рақобатчиларга сотмоқчи эмас.
Daily Mail хабарига кўра, Гавининг 1 миллиард евро товон пули "Манчестер Юнайтед" умумий бозор қийматининг чорак қисмини ташкил этади.
Испаниядаги товон пуллари миқдори ҳар доим ҳам юқори бўлавермайди. Тиагонинг “Барселона”дан “Бавария”га ўтиши топ-футболчининг муносиб нархга ўтишига яққол мисолдир. "Бавария" сотиб олиш суммаси сифатида 22 миллион евро тўлаган ва бандни фаоллаштиргани учун яна 3 миллион берганди.
Бошқа лига клублари ҳам ўйинчи шартномаларига озод қилиш бандларини ўз ичига олади.
Ҳа, лекин топ-5ликдан бошқа лигаларда бу шарт эмас. Шу сабабли, агентлар ва клуб раҳбарлари музокаралар босқичида ушбу бандни муҳокама қилишмоқда. Мана бир нечта машҳур мисоллар:
Бу ёзнинг энг машҳур трансферларидан бири бу Эрлинг Холанднинг "Ман Сити"га ўтиши. Клуб “Боруссия”га 60 миллион евро тўлаган - бу тўлов миқдори шартномада кўрсатилган.