2012 yili O‘zbekiston o‘smirlar (U-16) terma jamoasini Osiyo chempioniga aylantirgan taniqli murabbiy Dilshod Nuraliyev bugungi kunda «Paxtakor» akademiyasiga rahbarlik qilyapti. Sir emaski, ushbu klub akademiyasi yurtimizda yetakchi o‘rinda bo‘lib, turli yosh toifasidagi termalarga nomzodlarni yetkazib berishda peshqadam. Bu esa ushbu maskanda ishlar to‘g‘ri yo‘lga qo‘yilganidan dalolat. Har bir yosh guruhida bolalarga tajribali murabbiylar millionlar o‘yini sir-asrorlarini o‘rgatib kelishyapti. O‘tgan yili «Paxtakor» akademiyasi Toshkent shahar chempionatida birinchi o‘rinni egalladi. Jamoaning bir nechta yosh toifasidagi guruhi shahar chempioni bo‘ldi. Ikkinchi o‘rin «Bunyodkor» akademiyasiga nasib etdi. Shuningdek, tayyorlov guruhlari o‘rtasida o‘tkaziladigan mamlakat chempionatida ham yosh «sherlar» muvaffaqiyatga erishib kelishyapti. Bundan tashqari, «Paxtakor» akademiyasi jamoalari Rossiya, Qozog‘iston, Belarus kabi mamlakatlarda o‘tkazilgan xalqaro turnirlarda zafar quchishdi. Biz Dilshod Nuraliyev bilan shu va boshqa bir qator mavzular yuzasidan suhbatda bo‘ldik.
- Dilshod aka, oliy liga yangi mavsumi start oldi. Bu yilgi 26-milliy chempionat bahslaridan nimalar kut-yapsiz?
- Bu mavsumning kurashlarga boy o‘tishini kutyapman. Jamoalarning tayyorgarligini ko‘rib, kuzatib, shunday xulosaga keldim. Bir nechta klublarimiz xorij yig‘inlarida ishtirok etishdi. Ko‘zga ko‘ringan kuchli raqiblar bilan o‘rtoqlik uchrashuvlari o‘tkazishdi. Tarkiblarini sezilarli tarzda kuchaytirib olishdi. Chempionlik uchun 4-5ta jamoa kurash olib borishini taxmin qilyapman. Qolaversa, oliy ligada qolish uchun bahs ham keskin tus olishi tayin. O‘ylaymanki, stadionga keladigan muxlislar aslo zerikishmaydi. Hamma katta futbolni sog‘ingan. Ishonchim komil, tomoshabinlar tashrifi o‘tgan yillarga qaraganda ko‘proq bo‘ladi.
- «Paxtakor» ham chempionlik poygasida ishtirok eta olarmikan yoki tarkib borasida boshqa da’vogar klublarga yon beradimi?
- Albatta, ishtirok etadi. «Paxtakor»ning o‘z o‘rni va nomi bor. Har qanday holatda ham kuchli klublarga munosib qarshilik ko‘rsatgan. To‘g‘ri, o‘tgan mavsum jamoa uchun omadsiz keldi. Yakunda o‘ziga munosib bo‘lmagan 5-o‘rin bilan kifoyalandi. Lekin shu holatda ham «Lokomotiv» va «Bunyodkor»ni mag‘lub eta oldi. Ikki yil avvalgi chempionlik tarkibidan o‘rin olgan bir necha futbolchining jamoadan ketishi bunday salbiy natijaga sabab bo‘ldi, deb o‘ylayman. Lekin bu yil natija ancha yaxshilanishi kerak. Himoya chizig‘iga o‘tgan mavsumni «Bunyodkor»da o‘tkazgan Bulyat olindi. O‘ylashimcha, bu omadli transfer bo‘ldi. Yurisa yuqori saviyadagi futbolchi. «Paxtakor»ga aynan shunday tajribali himoyachi kerak edi. Bundan tashqari, o‘tgan yili o‘rinbosalarlar safida o‘zini ko‘rsata olgan iste’dodli yoshlarning bir guruhi ham asosiy jamoaga jalb qilindi. Ularning potensiali juda yuqori. Bu futbolchilarni yaqindan bilganim uchun shunday fikr bildiryapman. Endi hamma gap ularning o‘zida qolgan. Nimalarga qodirliklarini to‘laqonli namoyon eta olishsa, faoliyatlarida keskin burilish yasashga muvaffaq bo‘lishadi. Yana yuqoridagi fikrimga qaytaman, bu yil «Lokomotiv», «Nasaf», «Bunyodkor», «Paxtakor» jamoalari chempionlik uchun kurash olib borishadi. «Metallurg», «Qizilqum», «Olmaliq» klublarini ham esdan chiqarmaslik kerak. Bekobod jamoasi mana necha yildirki, bir xil tarkib bilan o‘ynab kelyapti. Olmaliqda Viktor Kumikov raqobatbardosh jamoa shakllantiryapti. Navoiyliklar ham tarkibni kuchaytirishga erishdilar.
- 23 mart kuni milliy termamiz JCH-2018 3-saralash bosqichining 2-davrasidan o‘rin olgan o‘yinlardagi ishtirokini boshlaydi. Samvel Babayan jamoasining hozirgacha o‘tkazgan uchrashuvlari haqida qanday fikrdasiz?
- Eron terma jamoasi bilan Toshkentda bo‘lib o‘tgan bahsni inobatga olmasa, qayd etilgan natijalarimiz chakki emas. Afsuski, forslarga qarshi kechgan o‘yinda tashabbusga ega bo‘la turib mag‘lubiyatga uchradik. Eronlik futbolchilar yuzaga keltirilgan bitta vaziyatdan gol urishdi. O‘sha vaziyatni ham o‘zimiz ularga taqdim etdik. Janubiy Koreya bilan mehmondagi uchrashuvdan sensasiya kutish qiyin edi. Koreyaliklar tajriba va mahorat evaziga o‘z niyatlariga yetishdi. Hali hammasi oldinda. Eng muhimi, futbolchilarimizda g‘alabaga bo‘lgan ishonch bor. Oxirigacha kurashishyapti.
- Oldinda termamizni Suriyaga qarshi o‘yin kutib turibdi. Bu jamoani nimaning evaziga mag‘lub etish mumkin?
- Terma jamoadagi murabbiylik faoliyatim davomida Suriya o‘smirlar terma jamoasiga qarshi maydonga tushish nasib qilgan. Jumladan, 2002 yili BAAda o‘tgan 17 yoshgacha bo‘lgan futbolchilar o‘rtasidagi Osiyo chempionatida to‘qnash kelganmiz. Keyin 2012 yilda Eronning Taxti shahri mezbonlik qilgan qit’a birinchiligida ham suriyalik o‘smirlar bilan uchrashganmiz. Eronda Osiyo chempionligini qo‘lga kiritganmiz. Suriya terma jamoasining barcha yoshdagi futbolchilari maydonda katta ishtiyoq bilan harakat qilishadi. Ularda yulduzlar yo‘q. Lekin aynan ishtiyoq va o‘z kuchiga bo‘lgan ishonch evaziga ular kuchli raqiblardan ham ochko tortib olishadi. Buni o‘z tajribamda ko‘rganman. Suriya milliy terma jamoasi haqida xuddi shunday fikr bildirish mumkin. Agar bizning futbolchilardagi ishtiyoq ularnikidan yuqori bo‘lsagina ko‘zlangan maqsadga erisha olamiz. Maqsad esa Malayziyada o‘tkaziladigan bahsda uch ochko olish. Eng katta umidimiz xorij klublarida to‘p surayotgan legionerlarimizdan. O‘yin kuni bu futbolchilarimizning sport formasi qanday bo‘lishi ham juda muhim.
- Keling, endi siz rahbarlik qilayotgan «Paxtakor» akademiyasi haqida suhbatlashsak. Turli yosh guruhlarining erishayotgan muvaffaqiyatlari siri nimada?
- Biz birinchi navbatda asosiy urg‘uni murabbiylarga qaratganmiz. Chunki iste’dodli yoshlarning kashf etilishida ularning o‘rni katta. Bizda tajribali va shu bilan birga iste’dodli murabbiylar shtabi shakllangan. Bolalarni olti yoshdan qabul qilamiz. Ular 7-sinfgacha «Paxtakor» futbol maktabida tahsil olishadi. Aynan shu yoshdan akademiyaga qabul qilinishadi. Akademiyamiz bevosita Respublika olimpiya zaxiralari kollejida joylashgan. Tayyorlov guruhlaridagi eng iste’dodli yoshlar kollejga qabul qilinadilar. Bundan tashqari, murabbiylarimiz Respublikamiz bo‘ylab seleksiya ishlarini olib borishadi. Buning natijasida kashf qilingan futbolchilarni ham o‘qishga joylashtiramiz. Futbol maktabida bir mahaldan mashg‘ulotlar o‘tkaziladi. Akademiya tarbiyalanuvchilari esa kuniga ikki mahaldan shug‘ullanishadi. Vazifamiz «Paxtakor» klubiga iqtidorli, texnik-taktik, psixologik tomondan mukammal futbolchilarni yetkazib berishdan iborat. Misol tariqasida aytishim mumkinki, bu yil akademiyamizning 1999 va 2000 yillarda tavallud topganlar guruhidan 18 nafar futbolchi «Paxtakor» o‘rinbosarlari safiga o‘tkazildi. Yoshlar jamoamizning murabbiylari bundan xursandlar. Albatta, ijobiy natijalar o‘z-o‘zidan kelmaydi. Barchasining zamirida katta mehnat yotibdi.
- Mavsum davomida turli yosh toifasidagi jamoalar o‘rtasida Respublika hamda Toshkent shahar chempionati o‘tkaziladi. «Paxtakor» futbol maktabi hamda akademiyasining o‘tgan yilgi natijalari qanday bo‘ldi?
- Toshkent shahar chempionatida birinchi o‘rinni egalladik. Ta’-qibchilarimizni ochkolar bo‘yicha juda katta farq bilan ortda qoldirishga muvaffaq bo‘ldik. Toshkent shahar chempionatida beshta jamoamiz o‘z yosh guruhida chempionlikni nishonladi. Bu juda yaxshi natija. Qolaversa, Respublika miq-yosidagi musobaqalarda ham faxrli o‘rinlarni band etdik. Lekin shu narsani aytishim kerak, bizning asosiy maqsadimiz jamoalarimiz ishtirok etadigan turnirlarda o‘rin olish emas. Bosh maqsadimiz «Paxtakor» klubi hamda turli yosh toifasidagi terma jamoalarga munosib nomzodlarni yetkazib berishdan iborat. Yuqori o‘rinlarni egalladik, deb mag‘rurlanib ketmasligimiz ham kerak. E’tibor bersangiz, O‘zbekiston o‘smirlar va yoshlar terma jamoalari tarkibida eng ko‘p nomzod aynan «Paxtakor» akademiyasidan. Ularni ko‘rib biz murabbiylar xursand bo‘lamiz.
- Akademiya va futbol maktabi murabbiylarining malakalarini oshirish bo‘yicha qanday ishlar olib borilyapti?
- Murabbiylarimiz O‘FF tomonidan tashkil etiladigan «A», «V», «S» toifalari bo‘yicha o‘quv kurslarida tahsil olishadi. Bundan tashqari, bir hafta va o‘n kunlik seminarlarda ishtirok etishadi. Yaqinda «Paxtakor» va «Bunyodkor» stadionida oliy va birinchi liga murabbiylari, futbol akademiyalari hamda maktablari rahbarlari uchun ham seminarlar o‘tkazildi. Shaxsan o‘zim ham ularda qatnashib, bilim va ko‘nikmalarimni boyitib oldim. Seminarlarni FIFA va OFK instruktori Islom Ahmedov boshqardi. Biz murabbiylar ko‘p narsa o‘rgandik. Endi bilim va ko‘nikmalarimizni akademiya va futbol maktablaridagi faoliyatlarimizda amaliyotga tatbiq etyapmiz.
- Bugungi kunda o‘zini ko‘rsatayotgan yoshlardan kimlarni alohida ko‘rsatgan bo‘lardingiz?
- O‘tgan yili Jasur Abduraimov boshqargan O‘zbekiston yoshlar termasi juda iliq taassurot qoldirdi. Bu jamoa tarkibida iste’dodli yoshlar bisyor. Ular orasida «Nasaf» klubiga tegishli bo‘lgan yosh futbolchi G‘a-niyev, «Paxtakor» jamoasidan Avilov va Ibragimovni alohida ajratib ko‘rsatgan bo‘lardim. Bu futbolchilar o‘tgan mavsumda o‘zlarini ko‘rsata olishdi. Menimcha, ular joriy mavsum kashfiyotlariga aylanishadi. Bu futbolchilarning potensiali yuqori. Faqat murabbiylar ularga ishonch bildirishsa, kifoya. Masalan, Avilov «Paxtakor»ning ikkala xorij yig‘inida ham ishtirok etdi. O‘rtoqlik uchrashuvlarida asosiy tarkibda maydonga tushdi. Ibragimov haqida ham shunday fikrdaman. G‘a-niyevga Yevropa klublaridan taklif tushayotgan ekan. Bu yoshlar o‘z ustilarida ishlashdan to‘xtab qolishmasa, ishonchim komil, yanada katta yutuqlarga erishishadi.
- Dilshod aka, siz O‘zbekiston o‘smirlar terma jamoasi bosh murabbiyisiz. Bu yilgi rejalar qanday? Osiyo chempionatiga tayyorgarlik rejasi ishlab chiqilganmi?
- Har oyda kamida bitta o‘quv-mashg‘ulot yig‘ini o‘tkazamiz. Yaqinda o‘zimizning bir yillik ish rejamizni O‘FF Terma jamoalar markaziga taqdim etdik. Ular ko‘rib chiqib, bu rejani tasdiqlab berishlari kerak. Mart oyidagi ilk yig‘inimiz Toshkentda tashkil etiladi. Aprel oyida xorijda qisqa muddatli yig‘in va uning doirasida ikkita o‘rtoqlik uchrashuvida maydonga chiqishni rejalashtirganmiz. Bu yig‘inlarimiz yil mobaynida o‘tkaziladi. Shu orqali sent-yabr oyida bo‘lib o‘tadigan Osiyo chempionati saralash bahslariga tayyorgarlik ko‘rib boramiz. O‘z o‘rnida bir narsani aytib o‘tishim kerak. O‘FF nafaqat bizning, balki qolgan barcha yosh toifasidagi terma jamoalarimizning qit’a birinchiliklari, jahon chempionati saralash bosqich bahslariga har tomonlama mukammal tayyogarlik ko‘rishi uchun barcha zarur sharoitlarni yaratib beryapti. Xorijda o‘quv-mashg‘ulot yig‘inlari, o‘rtoqlik o‘yinlari o‘tkazilyapti. Endi bunga munosib tarzda javob qaytarishimiz shart. O‘smirlar jamoasi harakatlari milliy termamiz natijalarida aks etishi lozim. Tan olish kerak, avvallari bu kabi yuqori e’tibor bo‘lmagan. Terma jamoa murabbiylarining xorijda yig‘in tashkil etish yoki o‘rtoqlik uchrashuvi o‘tkazish bo‘yicha bergan taklif va talablari federasiya mutasaddilari tomonidan ijobiy hal qilinyapti. Endi shunga yarasha natija ham bo‘lishi shart. O‘z nomimdan shuni aytishim kerakki, o‘smirlar termasi Osiyo va nasib qilsa, jahon chempionatida ham munosib tarzda ishtirok etadi.
- Murabbiylik faoliyatingiz davomida ko‘plab futbolchilarni tarbiyaladingiz. Ular esa, o‘z navbatida, bugungi kunda o‘z oldiga yuqori maqsadlarni qo‘ygan klublarda o‘ynashyapti. Birgina Vitaliy Denisovni eslash kifoya bo‘lsa kerak. Haligacha eslab, sizga qo‘ng‘iroq qilib turishadimi?
- Albatta. Shogirdlarimdan minnatdorman. An’anamiz bor, yil so‘ngida Toshkentda to‘planamiz. Bu uchrashuvimizga Vitaliy Denisov, Sanjar Tursunov, Akmal Shorahmedov, Sadriddin Abdullayev va boshqalar ham kelishadi. Xursand bo‘lganim, haligacha maslahat so‘rashdan uyalishmaydi. Ana shunday futbolchilarga ustozlik qilganimdan xursandman.
K.ALIMOV suhbatlashdi
