O‘zbekiston futbol assosiasiyasi milliy chempionatimizda faoliyat olib borayotgan hakamlarning professional darajasini oshirib, ularning mahoratini sayqallab borish, Superliga, Pro-liga va Kubok bahslarida halol hakamlikni ta’minlash maqsadida bir qator chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Jumladan, hakamlarning bilimlarini yangilab borish maqsadida ular o‘rtasida bir qator seminarlar, o‘quv kurslari tashkil qilinmoqda. Mavsum davomida hakamlarning kasbiy mahoratlari sinovdan o‘tkazilib, imtihondan o‘ta olmagan hakamlar milliy chempionat bahslariga qo‘yilmayapti.
Shu bilan birga, hakamlarning professional mahoratini yanada yuksaltirish maqsadida, O‘FA tomonidan Superliga, Pro-liga hakamlari uchun yangi yo‘riqnoma ishlab chiqildi. Ushbu yo‘riqnomaga ko‘ra hakamlarning uchrashuvlarga kelish-ketish tartiblari, o‘yindan oldingi va o‘yindan keyingi harakatlari qat’iy belgilab qo‘yildi. Jumladan, chempionat o‘yinlariga qo‘yilgan hakamlar va nazoratchilar belgilangan joyga o‘yin boshlanishidan 24 soat oldin yetib kelishlari kerak (agarda o‘yin o‘tkaziladigan joy hakam va nazoratchi yashash joyidan 100 kilometrdan oshmasa, unda ular o‘yin o‘tkaziladigan stadionga kamida 2 soat oldin yetib kelishlari zarur).
Shuningdek, o‘yinga tayinlangan hakamlar va nazoratchilar o‘yin o‘tkazilishidan 1 kun oldin qabul qilayotgan jamoa yoki futbol assosiasiyasi tomonidan belgilangan mehmonxonalarga joylashtiriladi. Mehmonxona bilan bog‘liq barcha xarajatlar O‘FA tomonidan qoplanadi. Hakamlar va nazoratchilar qabul qilayotgan jamoa yoki futbol assosiasiyasi tomonidan belgilangan joylarda ovqatlanishi kerak. Ovqatlanish jarayoni hakamlar guruhining barcha a’zolari bilan kelishilgan holda bir vaqtda amalga oshiriladi. Ular faqat qabul qilayotgan jamoa yoki futbol assosiasiyasi tomonidan ko‘rsatilgan xizmatlardan foydalanib, ortiqcha imtiyozlarni so‘rash haqqiga ega emaslar.
Bundan tashqari, hakamlar jamoalar vakillari, o‘yinchilar, muxlislar, stadion ma’muriyati vakillari bilan xushmuomala bo‘lishlari kerak. Eng muhimi, hakamlar va nazoratchilar ikkala jamoa vakillari, jamoa rahbarlari bilan muloqot qilish huquqiga ega emas (ularni kuzatib borivchi shaxs bundan mustasno). Agarda hakam yoki nazoratchining jamoa vakillari yoki rahbarlari bilan muloqotda bo‘lgani aniqlansa, o‘sha hakam yoki nazoratchi o‘yindan chetlatilishi mumkin.
Hakamlar va nazoratchilar qaysi o‘yinga tayinlangani haqida o‘yindan avval ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarida ma’lum qilishi, bu haqida fotosuratlar joylashi mumkin emas.
Shuningdek, endilikda O‘FA Hakamlar va nazoratchilar boshqarmasida alohida mustaqil ekspertlar guruhi tuziladi. Bu guruh a’zolari har bir uchrashuvning videoyozuvini tahlil qilib, hakamlarning harakatlariga baho berib borishadi.
Yuqorida yozilgan ko‘rsatmalarga amal qilmagan, turli qing‘ir ishlarga aralashgan, kelishilgan o‘yinlarda ishtirok etgan hakamlar va nazoratchilarga nisbatan qat’iy tartib-intizom choralari qo‘llaniladi, ular O‘FA va PFL boshqaruvidagi musobaqalar o‘yinlarida ishlashdan umrbod chetlatilishlari mumkin.
