O‘z tarixida 6 marta Fransiya chempioni bo‘lgan, qatorasiga 31 yil Liga 1da ishtirok etgan «Bordo» klubi avvalgi mavsum yakunlariga ko‘ra, elit divizion sarhadlaridan tushib qoldi.
Bu holat soccer.ru sayti ijodkorlarini Yevropaning kuchli 5ta milliy chempionati yuqori divizionida uzluksiz qatnashayotgan jamoalar haqida yaxlit ma’lumot to‘plashga undadi.
Angliya chempionati
Angliyada asrimizning ortda qolgan yillari faqat elitada o‘ynash bor-yo‘g‘i 6ta jamoaga nasib etdi. Bular - «Liverpul», «MYU», «Chelsi», «Tottenxem», «Arsenal» va «Everton». Mabodo «Manchester Siti»ning qaysidir muxlisi jig‘iga tegishni istasangiz, unga ushbu ro‘yxatni ko‘rsatishingiz va APLda «Top-oltilik» aynan shunday ekanligini aytishingiz mumkin. «Shaharliklar» 2000|2001 yillar mavsumida elitadan tushib ketib, 1 yildan so‘ng Chempionshipda g‘olib chiqish asnosida APLga qaytganlar. Xullas, fakt shuki, ular «dinozavrlar» galasidan chetdalar. «Everton» esa yuksak natijalari bilan alohida maqtanolmasada, yangi asrda APLdagi o‘rnini biror marta boy bermadi. O‘tgan mavsum Frenk Lempard shogirdlari oxirgi turdan oldingi o‘yinda «Kristal Pelas»ga 0:2 hisobida yutqaza turib, yakunda g‘alaba qozonishdi - 3:2. Ular shu iroda evaziga 68 yillik muntazam ishtirok uzilib qolmasligini ta’minlashdi. Final hushtagidan keyin «Everton» muxlislarining sevimli jamoalari xuddi CHL yoki APLda zafar quchgandek quvongan holda maydonga yopirilganlari boisi ham shu. O‘sha kuni raqib jamoa ustozi Patrik Viyeyrani masxara qilishga uringan bezori yigit ablahona xatti-harakati uchun murabbiydan munosib javob olgandi. Darvoqe, «dinozavrlar» oltiligida faqat «Everton» va Tottenxem»ga yangi asrda shohsupaga ko‘tarilish nasib etmagan.
Ispaniya chempionati
Primeroning yangi asrdagi doimiy a’zolari 4ta: «Real», «Barselona», «Atletik» va «Valensiya». Umuman, atigi 3ta jamoa o‘z tarixida Ispaniya yuqori divizionidan hech qachon pastga tushgan emas. Gap albatta, «Real», «Barselona» va «Atletik» haqida ketmoqda. Aynan shu fakt o‘laroq, ushbu klublar o‘rtasidagi o‘yinlar «klassika» sifatida ta’riflanadi. Boshqacharoq ifoda etganda, «El-klasiko»! XXI asrning o‘ziga qarasak, trio kvartetga aylandi. Ya’ni bu guruhga «Valensiya» ham qo‘shildi. «Ko‘rshapalaklar» oxirgi marta o‘tgan asrning 80-yillari oxirida Segundaga tushib ketishgan va 1987|1988 yillar mavsumida elitaga qaytishgan. «Valensiya» shu-shu La Ligada uzluksiz qatnashmoqda va asrlar almashuvi davri hattoki, 2 marta CHL finaliga ham chiqdi. E’tibor bersak, nufuzli ro‘yxatda «Atletiko» yo‘q. Gap shundaki, «matraschilar» mavsum-1999|2000 yakunida kuchlilar qatorida qolish uddasidan chiqosholmadi va 1 yildan so‘ng ortga qaytishdi. Madrid klubi shundan keyin 2 marta CHL finaliga chiqib, har ikkisida mag‘lubiyatni tan oldi, lekin UYEFA kubogi|ELda 3 marta shohsupaga ko‘tarildi. Bundan tashqari, Diyego Simeonening jangovar jamoasi 2 marta chempionlik rutbasiga erishdi.
Italiya chempionati
«A» seriyada uchinchi ming yillik hisobi bo‘yicha «dinozavr» maqomiga ega klublar 5ta: «Milan», «Inter», «Lasio», «Roma» va «Udineze». Bular orasida birgina «Inter» Italiya chempionatining barcha mavsumlarini elitada o‘tkazgan yagona jamoadir. Hozirda ichki chempionat o‘zagini Rim va Milan jamoalari tashkil etmoqda. Shuningdek, ularga qo‘shilib olgan «Udineze» ham bor. Yangi asrning ilk 10 yilligi futbolga qiziqmagan muxlislarni «Yuventus»ning doimiy ishtirokchilar ro‘yxatida yo‘qligi ajablantirishi tayin. Buning sababini ijtimoiy tarmoqlardan bilib olish mumkin: «kalchopoli» nomini olgan korrupsiyaga oid mojaro! Turin grandi shu hodisot ortidan 2ta chempionlik unvonidan mahrum etilgan va «V» seriyaga badarg‘a qilingan edi. Oqibatda yulduzli jamoa tarkibida faqat Alessandro Del Pyero va Janluiji Buffon qolishdi. Shunga qaramay, murabbiylik tizginini o‘z qo‘liga olgan Didye Desham ilk mavsumdayoq «keksa sinyora»ni elitaga qaytargandi.
Germaniya chempionati
XXI asrda Bundesliganing biror mavsumini o‘tkazib yubormagan jamoalar 4ta: «Bavariya», «Borussiya» D., «Bayer» va «Volfsburg». Yangi 100 yillikda quyi divizionlarga tushib ketib, keyin o‘z chempionatida tengsiz bo‘lgan klublar ham yetarli - Angliyada «Manchester Siti» va «Lester», Italiyada «Yuventus», Ispaniyada «Atletiko». Germaniyada esa «Verder» va «Shtutgart» shunday jasorat ko‘rsatdi. «Musiqachilar» mavsum-2003|2004, «shvablar» esa mavsum-2006|2007da Bundesliga g‘olibiga aylanishdi. E’tiborli fakt: «Shtutgart» chempionlik mavsumidan buyon 2 marta quyiga sho‘ng‘ib, har safar 1 yildan keyin elitaga qaytdi. Endi bu tryukni «Verder» ham takrorladi: o‘tgan mavsum Bundesliga-2da o‘ynab, «Shalke» bilan birga elitaga chiqdi. 2018 yilga qadar nemis futbolida bosh «dinozavr» hisoblangan «Gamburg» esa hozircha bu yumush uddasidan chiqolmayapti.
Fransiya chempionati
Liga1ning XXI asrda quyi divizionlarni ko‘rmagan a’zolari 5ta: «PSJ», «Marsel», «Renn», «Lion» va «Lill». Sal avvalroq bu guruhda 6ta jamoa bor edi. Oxirgi mavsumni so‘nggi pog‘onada yakunlagan «Bordo» 31 yil badaliga ilk marta quyi ligaga tushib ketdi. Jamoaning bundan avvalgi omadsizligi sport natijalari bilan bog‘liq emasdi: o‘shanda 10-o‘rinni egallagan, lekin byudjetdagi tanqislik ortidan Liga 2ga tushirilgandi. «Bordo» o‘shanda elitaga qaytish missiyasini 1 yilda bajargandi. Muxlislar bu galgi «tozalov» ham tezkor bo‘lishidan umidvorlar. O‘tish o‘yinida «Oser»ga imkoniyatni boy bergan «Sent-Etyen» xususida ham alohida to‘xtalish joiz. Bu jamoa o‘tgan mavsum yakuniga qadar Fransiyaning eng sovrindor klubi edi - 10 karra chempion. Endi rekord natija «PSJ» tomonidan takrorlandi, boz ustiga, «Sent-Et’en» Liga 2ga yo‘l oldi. Fransiya rekordchisi 2003|2004 yillar mavsumini ham quyi divizionda o‘tkazganini eslatish o‘rinli.
Ravshan IBROHIM tayyorladi
